LEEUWARDEN – De gemeente Leeuwarden begeeft zich met de plannen voor ‘kansloze Antillianen’ in een grijs gebied en dat kan negatief uitpakken. Dat valt op te maken uit de reacties van juristen gespecialiseerd in mensenrechten.
Volgens de gemeente ‘zorgt een groep Antillianen voor toenemende problemen’ zoals ‘huiselijk geweld, winkeldiefstallen, drugsdealen en schietincidenten’. De gemeente wil straks iedereen die tot deze groep wordt gerekend, het moeilijker gaan maken om naar Leeuwarden te verhuizen.
‘Strijdig met EU-wetgeving’
Juristen Tom van Messel en Uladzislau Belavusau zetten hun vraagtekens bij de plannen in de Veiligheidsagenda 2019-2023 van Leeuwarden. Daarin staat dat de groep overlastgevers ‘van de Nederlandse Antillen en vooral ook uit Rotterdam komt’. Opvallend is dat de gemeente het heeft over een grotere instroom van ‘kansloze Antillianen’.
Mag dat wel? Het zit in een grijs gebied en kan volgens juristen negatief uitpakken. Uladzislau Belavusau, universitair docent en jurist-onderzoeker (Europees recht) bij het Asser Instituut, wijst op eerdere uitspraken bij het Europese Hof van Justitie. “In de zaak Feryn (2008) bijvoorbeeld, stelde het Hof ‘directe discriminatie’ vast nadat een Belgische werkgever in de pers had gesuggereerd dat hij Marokkaanse werknemers niet zou aannemen.”
‘Nederland heeft al eerder kritiek gekregen op de wijze waarop overheden communiceren over criminaliteit en herkomstland’
Tom van Messel, die juridisch onderzoek doet naar overheidscommunicatie over criminaliteit en herkomstlanden, vult aan: “In een aantal rechtszaken oordeelden rechters dat bepaalde uitspraken een vermoeden van discriminatie opleveren. In die gevallen moet degene die de uitspraken deed vervolgens bewijzen dat er géén sprake is van discriminatie.”
“Het verhinderen dat een bepaalde groep zich in een regio vestigt uitsluitend op basis van hun herkenbare etnische afkomst, kan worden beschouwd als strijdig met EU-wetgeving”, stelt Belavusau bovendien. “Of dit ook echt zo in Leeuwarden het geval is moet de praktijk uitwijzen.”
21-jarige mbo-student confronteert gemeente
Lees en bekijk ook het verhaal van de 21-jarige Fabiola Kook uit Leeuwarden. De mbo-student vindt de plannen van haar gemeente ‘onrechtvaardig’. Omdat ze niks hoort van Caribische politici en belangenorganisaties, besloot ze zelf de gemeente te confronteren met haar kritiek op de plannen. |
De juristen volgen de ontwikkelingen op de voet. Van Messel: “Nederland heeft al een aantal keren kritiek gekregen op de wijze waarop overheden communiceren over criminaliteit en herkomstland. Als het noemen van Antilliaanse herkomst nu tot doel had om systematische ongelijke behandeling te onderbouwen, bijvoorbeeld op de arbeidsmarkt of woningmarkt, dan zit je niet zo gauw in de juridische gevarenzone. Deze tekst gaat echter over criminaliteit.”
‘Uitspraken burgemeester stellen niet gerust’
Van Messel vindt dat de uitlatingen van burgemeester Ferd Crone van afgelopen week “niet de indruk wegnemen dat het voornemen bestaat om het wonen in Leeuwarden te ontmoedigen mede op basis van herkomstland”.
Tegenover Caribisch Netwerk antwoordde de burgemeester eerder dat ‘alle gemeenten in Nederland naar de herkomst en achtergrond van personen kijken’ op de vraag of iedereen zich er zomaar kan vestigen om beroep te doen op bijvoorbeeld een uitkering of een hulpverleningstraject.
Burgemeester blijft achter plannen staan
Burgemeester Crone vindt dat de plannen niet stigmatiserend zijn. Er wordt volgens hem een verschil gemaakt tussen ‘minder kansrijke Antillianen’ die niet kúnnen en een groep die niet wíl. “De niet-willers die nu in andere gemeenten wonen willen we ontmoedigen om naar Leeuwarden te komen.”
“Maar we kunnen het ze niet verbieden. En dat willen we ook niet”, voegt Crone daaraan toe. Wel gaat de gemeente ‘strenger letten op eisen als een familiebinding en een economische binding.’ “Dat bedoelen we met het onaantrekkelijk maken van het vestigingsklimaat voor kansloze Antillianen.”
