Foto: Pixabay

HILVERSUM – Zwarte Piet is de afgelopen jaren een van de meest beladen onderwerpen in Nederland. Het actualiteitenprogramma EenVandaag vroeg voor het eerst een groep van 780 Nederlanders van Antilliaanse en Surinaamse afkomst naar hun beleving van Zwarte Piet. Een overgrote meerderheid (73 procent) ervaart het als racistisch.

Door EenVandaag

Zes op de tien (62 procent) geven aan dat ze zelf, of directe familieleden gediscrimineerd zijn met de figuur Zwarte Piet. Waar slechts 17 procent van alle deelnemers Zwarte Piet als racistisch ziet, ervaart bijna driekwart (73 procent) van deze groep Zwarte Piet als racistisch en zijn daarom voor aanpassing van het uiterlijk van Zwarte Piet.

‘Mijn huid werd aangeraakt om te kijken of ik afgeef’

Verschillende persoonlijke ervaringen zijn gedeeld. “Als een klein kind me aanspreekt als of aanziet voor Zwarte Piet is dat tot daaraan toe. Wat als kwetsend ervaren wordt is dat ouders het verschil niet uitleggen. Zwarte Piet wordt gezien als een domme knecht. Als je zo genoemd wordt is dat geen compliment.”

“Het is niet fijn als je als volwassen persoon aangekeken en geroepen wordt door al de lieve kinderen als Zwarte Piet. Daar kunnen de kinderen niets aan doen, maar ze zijn wel op dat manier opgevoed. Ook ben ik aangeraakt aan mijn huid om te kijken of ik afgeef.”

“Ik ben vaak vergeleken met en uitgescholden voor Zwarte Piet. Ik voel dat het wordt gebruikt om mijn achtergrond belachelijk te maken en te kleineren.”

“Huidskleur, kroeshaar, uitspraak, accent; kortom de insinuatie dat alle donkere mensen per definitie dom en jolig gedragen als Zwarte Piet.”

‘Niet iedereen ervaart Zwarte Piet als discriminerend’

Ondervraagde Surinamers hebben vaak meer moeite met Zwarte Piet dan Antilliaanse Nederlanders. Omdat Sinterklaas een onomstreden feest is in de Caribische rijksdelen, lijkt het uiterlijk Zwarte Piet onder Caribische Nederlanders minder taboe: “Op de Antillen kijken ze met verbazing naar dit hele discussie hier. Daar is Zwarte Piet gewoon zwart zoals het hoort. Ik erger me dan ook aan dit hele discussie.”

“Ik voel me niet gediscrimineerd. Ik weet beter. Slavernij is geweest. Ik voel me geen slaaf en laat me ook niet in die hoek geduwd worden.”

“Er heeft wel eens een klein mannetje gezegd tegen zijn moeder ‘kijk Zwarte Piet’ toen ik voorbij ging. Maar dat is toch prachtig? Voor zo’n ventje ben je een held die cadeautjes brengt. Gediscrimineerd voelen is ook een keuze!”

“Het wordt tijd dat Nederland geen Zwarte Piet nodig heeft om een leuk Sinterklaasfeest te hebben. Kijk naar de geschiedenis, wees creatief er is nog een wereld aan mogelijkheden voor een hulpje van Sinterklaas. Waarom zo vasthouden aan Zwarte Piet?”

‘Zwarte Piet samen met roetveegpiet is niet de oplossing’

De combinatie van Zwarte Pieten en roetveegpieten kan op weinig steun rekenen van de ondervraagde Antilliaanse en Surinaamse Nederlanders: 66 procent is hier niet tevreden mee.

“Ik denk dat de roetveegpiet een een stap in de goede richting is. Maar het feit dat er nog vele volledige Zwarte Pieten zijn, vind ik onacceptabel. Ik begrijp niet waarom er in racisme er een middenweg gezocht moet worden.”

“Als piet zwart blijft, blijven mensen een verband leggen met donkere mensen. In mijn ogen blijft de discussie dan bestaan en worden mensen onnodig gekwetst!”

‘Driekwart van de ondervraagden wil dat de discussie nog een vervolg krijgt’

Wat zouden de ondervraagden het liefst zien? Van alle deelnemers stelt bij de helft (48 procent) dat met de combinatie van roetveegpieten en Zwarte Pieten, zoals de NTR de afgelopen jaren introduceerde, de discussie over het uiterlijk van Piet niet voorbij is. Ook driekwart (76 procent) van de ondervraagde Antilliaanse en Surinaamse Nederlanders wil dat de discussie nog een vervolg krijgt.

Over het onderzoek

Aan het onderzoek van actualiteitenprogramma EenVandaag (Avrotros) deden tussen 12 en 16 november 40.315 mensen mee, waaronder 786 Nederlanders van Surinaamse of Antilliaanse afkomst. De resultaten van deze groep zijn gewogen op leeftijd en geslacht. Daarvoor zijn CBS-cijfers gebruikt over Nederlanders met een Antilliaanse en Surinaamse achtergrond (eerste en tweede generatie).

Download het onderzoeksrapport