Foto: Natasja Gibbs

PHILIPSBURG – Het is niet moeilijk om uit de Pointe Blanche gevangenis van Sint-Maarten te ontsnappen of een opstand in de gevangenis te beginnen. Gevangenisdirecteur Edward Rohan voelt zich genoodzaakt om te laten zien welke risico’s hij en zijn personeel lopen.

De hekken rond de gevangenis zijn kapot en een groot deel van de gevangenismuur ontbreekt. Die muur is weggevaagd door orkaan Gonzalo van 2014 en wegens geldgebrek nooit meer hersteld. Verder is de noodgenerator zo oud als de gevangenis zelf en regelmatig stuk, ook wanneer de stroom uitvalt op het eiland.

Gevangenisdirecteur Edward Rohan laat zien dat hekken en delen van gevangenismuren in Pointe Blanche ontbreken sinds de orkaan in 2014 – Foto: Natasja Gibbs

Er is maar één weg om de gevangenis in en uit te rijden. Als er een opstand uitbreekt en die weg wordt geblokkeerd, staat het gevangenispersoneel letterlijk met de rug tegen de kapotte muur.

Directeur Edward Rohan over de veiligheid van de gevangenis op Sint Maarten – Audio: Natasja Gibbs

Wapens uit de muur
Op de binnenplaats van de vrouwenafdeling wijst Rohan op een stuk betonbewapening dat uit de vloer steekt. “Kijk, dat is gewoon een potentieel steekwapen.

Betonijzer steekt uit de vloeren en muren (l) Klaar om geslepen te worden tot een steekwapen (r) – foto: Natasja Gibbs

Die stukken betonijzer slijpen ze net zo lang tot ze er messen van kunnen maken. We hebben er al heel wat gevonden en dat gebeurt in de hele gevangenis.” De steekwapens zijn letterlijk uit de afbrokkelende muur te trekken.

Er worden ook regelmatig mobieltjes en recentelijk ook een vuurwapen in de gevangenis gevonden. De directeur is ervan overtuigd dat een groepje nachtbewakers deze verboden spullen naar binnen smokkelt.

Tekort aan bewaking
Op de verschillende afdelingen valt het op dat er amper en soms zelfs helemaal geen bewaking aanwezig is. “Dat komt door personeelstekort”, legt de gevangenisdirecteur uit.

In de bewakingskamer zit één bewaker achter acht computerschermen terwijl zijn collega in de hal de bezoekers handmatig controleert omdat de bagagescanner al weken stuk is – foto: Natasja Gibbs

“De vrouwenafdeling bewaken we vaak alleen via een camera. Eigenlijk moet ik het dagprogramma opstarten met achttien bewakers op 135 gevangenen. Maar ik mag al blij zijn als ik vijf of zeven man heb.”

Situatie al jaren zo
De Nederlandse Voortgangscommissie dringt er in haar voortgangsrapporten al jaren op aan het personeelsbestand op te schonen: ‘er staan meer mensen op de loonlijst dan op de werkvloer’.

Volgens de gevangenisdirecteur is het niet zo simpel: “Die mensen op de loonlijst kan ik niet inzetten omdat ze niet met gedetineerden kunnen werken. Ik kan ze ook niet kwijt aan andere afdelingen. Ik moet met minister Rafael Boasman (Justitie) gaan praten over een oplossing. Dat wordt de vijfde keer dat ik een nieuwe minister moet overtuigen.”

Muren en wachtposten worden volgens de gevangenisdirecteur verwoest door zeezout en zijn nodig aan renovatie toe – Foto: Natasja Gibbs