Foto: Pixabay

HILVERSUM – Het Nederlands Koninkrijk en het Verenigd Koninkrijk mogen vandaag als eersten stemmen voor een nieuw Europees parlement. Dat geldt ook voor de  eilanden in het Nederlands Koninkrijk. Maar wat leverde hun deelname tot nu toe op? En wat zijn de verwachtingen? 

Dat de eilanden stemrecht hebben in de Europese Parlementsverkiezingen is niet altijd zo geweest. Dat gebeurde pas nadat het Europese Hof  in 2006 daartoe besliste in de zaak Eman en Sevinger versus het College van burgemeester en wethouders van Den HaagIn 2009 mochten eilandbewoners daarom voor het eerst ook naar de EU-stembus.

Ondanks dit verworven recht is de animo voor de Europese Parlementsverkiezingen – net als in Nederland – niet hoog op de eilanden. Tijdens de laatste verkiezingen in 2014 lag de opkomst onder de 30 procent. In Nederland lag dat toen op 37,32 procent.

De cijfers

  • Tijdens de laatste EU-verkiezingen in 2014 gingen de meeste stemmen van de eilanden naar D66 en CDA.
  • Op Aruba, Curaçao en Sint-Maarten wonen in totaal ruim 300.000 mensen. Slechts 2.000 mensen hebben zich geregistreerd en mogen per post of volmacht hun stem uitbrengen.
  • In de bijzondere gemeenten Bonaire, Sint-Eustatius en Saba wonen 25.000 mensen waarvan zo’n 15.000 mogen stemmen. Tijdens de laatste Europese Parlementsverkiezingen in 2014 brachten niet meer dan 1.610 mensen hun stem uit. De verwachting is dat ook dit jaar de opkomst vrij mager zal zijn.

Kiesdrempel
‘Te weinig informatie’ en ‘belangrijkere problemen’ zijn veelgehoorde argumenten op de eilanden om niet naar de stembus te gaan. Los daarvan is er ook een kiesdrempel in de vorm van registratieplicht. Inwoners van Aruba, Curaçao en Sint-Maarten moeten zich bij iedere verkiezing eerst bij de Vertegenwoordiging van Nederland op hun eiland registreren, voordat ze hun stem via de post of een volmacht mogen uitbrengen.

De Arubaanse oud-premier Mike Eman beschrijft dat proces ‘als een soort extra gecompliceerde DigiD-procedure’ en wil dat de registratieplicht wordt afgeschaft. Ook EU-kandidaten Samira Rafaela (D66), Dirk-Jan Koch (GroenLinks) en Chantal Hakbijl (CDA) spraken zich onlangs kritisch uit over de registratieplicht op de eilanden. Allen willen er vanaf.

Weinig campagne
Maar hoe zit het met de betrokkenheid van de Europese kandidaten bij de eilanden? Alleen Samira Rafaela (nummer 3 op de kandidatenlijst van D66) en Karsten Klein (nummer 3 op de kandidatenlijst CDA) zijn tijdens campagnetijd gezien op de eilanden. De laatste trok in april zijn kandidatuur in ‘vanwege familieomstandigheden’.

Uitslag
Vanaf zondagavond, als alle EU-lidstaten hebben gestemd, worden de uitslagen en de nieuwe zetelverdeling bekend gemaakt.