Presentatrice en zangeres Kizzy gaat in de driedelige tv-serie Slavernij en wij (NTR/NOS) op zoek naar de kracht van de mensen van de Bovenwindse eilanden. Het werd voor haar een emotioneel en inspirerend avontuur, vertelt ze.
Dansen, muziek, gerechten van kaaskorstjes. Maar ook gewaagde vluchtpogingen in kano’s en gewelddadige opstanden. Tot slaaf gemaakten zijn altijd op zoek geweest naar manieren om te ontsnappen aan het systeem, zich te verzetten en hun eigen cultuur te bewaren.
In aanloop naar 1 juli, de dag waarop de afschaffing van de slavernij herdacht en gevierd wordt, heeft de NTR en NOS een tv-serie gemaakt over de mensen op de abc-eilanden, de Bovenwindse eilanden en Suriname. De serie is donderdag 29 juni te bekijken via NPO Start.
De Bovenwindse eilanden
Naast haar verschillende talenten voor zang en presentatie, is ze ook theaterdocent. Kizzy komt van een muzikale familie. Ze is geboren in Nederland en opgegroeid op Curaçao. “Ik heb een Statiaanse moeder en Surinaamse vader. Ik eet pastechi en pastei. Ik ken de calypso en de kaseko.”
In de serie gaat Kizzy naar Statia en Sint-Maarten. “Om te zijn op die precieze plek op Statia, waar de tot slaaf gemaakte mensen aankwamen met de boot, is indrukwekkend op zich. Je beseft op dat moment: hier begon het allemaal en ze hadden geen idee waar ze in terechtkwamen. Ze werden van hun familie weggehaald en ze hadden geen idee wat er verder met ze op dit eiland gaat gebeuren… Zeer emotioneel.”
Ze gaat op zoek naar de kracht van de mensen op de eilanden. “Ik zie mijn voorouders niet enkel als mensen die de slavernij hebben overleefd of overwonnen. Mensen vergeten vaak dat voordat ze tot slaaf gemaakt werden, dat ze ambachtslieden, kunstenaars, geneesheren of -vrouwen waren. Ze hadden hun eigen taal, identiteit, cultuur en principes. Dat vergeten we vaak.”
One Teté Lokay
“Kunstenaar Ruby Bute vertelt in de documentaire over de nationale held van Sint-Maarten, One Teté Lokay. Ze was een tot slaaf gemaakte vrouw van wie als straf een borst werd afgehakt. Hoeveel kracht en moed heb je nodig om dan toch opnieuw te vluchten voor vrijheid? Heel indrukwekkend en inspirerend.”
| De aflevering van ‘Slavernij & wij’ is vanaf donderdag 29 juni te bekijken via NPO Start. |
Sinds de opname van de tv-serie blijft een vraag in haar hoofd spoken, vertelt Kizzy. “Wie zijn de nazaten van deze onverwoestbare heldin One Teté Lokay? In wie zit die kracht, die spirit van haar nog? Het is interessant om na te denken wie die One Teté Lokay van vandaag zou zijn.”
Haar naam Kizzy
“Ik probeer mijn eigen naam eer te doen”, vertelt Kizzy. “Mijn naam betekent ‘stay put, geeft niet op, blijf jezelf’. Het komt van de wereldberoemde serie Roots, waarin de vader Kunta Kinte zijn dochter een belangrijke les meegeeft: blijf geen slaaf.”
“Kizzy was de eerste die kon lezen en schrijven, dat mochten totslaafgemaakten niet. Dat moest stiekem. Ook dat was een stille vorm van verzet waar ze later baat bij zou hebben.”
“Er waren tijdens de slavernij zoveel verzetshelden en -heldinnen geweest waar we op school weinig of niets over hebben gehoord. Verhalen die inspireren. Hopelijk komt daar verandering in.”
Wat ze van de serie overhoudt, is hoe belangrijk onderwijs over deze geschiedenis en cultuur is. “Ons gedeelde slavernijverleden zou niet alleen voor mij belangrijk moeten zijn, maar van ons allemaal. Het geldt voor nazaten van totslaafgemaakten, maar ook voor mensen die die familiegeschiedenis niet hebben. Het is ook belangrijk, omdat die educatie zal zorgen voor meer begrip. Empathie brengt ons dichter tot elkaar en het brengt ons samen verder.”
De Wekelijkse UpdateBlijf voortaan op de hoogte over de Caribische gemeenschap. Abonneer je net als anderen op de Wekelijkse Update via deze link. |
