College Financieel Toezicht adviseert: Curaçao, beheers jouw uitgaven

Foto: Het College Financieel Toezicht (Cft) bracht deze week advies uit/Sharson Smith

WILLEMSTAD – De economie van Curaçao laat vanaf de tweede helft 2021 een behoorlijk herstel zien. Dat is goed nieuws, maar het eiland zou deze periode van herstel moeten benutten om de begroting ‘structureel op orde te krijgen’. Oftewel: niet te veel nieuwe uitgaven.

Zo luidt het advies dat het College Financieel Toezicht (Cft) deze week heeft gegeven aan de Curaçaose regering. Dat komt op het moment dat er op het eiland vooral wordt gesproken over een verhoging van de uitgaven. Volgens voorzitter Raymond Gradus moeten die uitgaven juist worden beheerst.

‘Ambtenaren flink gekort tijdens corona-pandemie’

De regering-Pisas heeft een sterke wens om iets terug te doen aan de ambtenaren die tijdens de corona-pandemie flink zijn gekort. De minister-president heeft onlangs aangekondigd dat het eiland de door Nederland opgelegde korting van 12.5 procent op de arbeidsvoorwaarden van ambtenaren wil opheffen. Deze korting was een Nederlandse voorwaarde bij de corona-leningen die het land heeft gekregen in 2020 en 2021.

Minister van Financiën Javier Silvania wil daarnaast ambtenaren 3 procent vakantiegeld uit te betalen; ook omdat hier tijdens de pandemie op was bezuinigd. Minister van Bestuur, Planning en Dienstverlening Kid ‘Ornelio’ Martina heeft daarnaast een gratificatie van 1750 Antilliaanse gulden voor alle ambtenaren in het vooruitzicht gesteld.

‘Nauwelijks overleg’

Of dat allemaal lukt is de vraag. Minister Silvania liet tijdens een persconferentie weten het jammer te vinden dat er nauwelijks was overlegd over alle plannen. Hij hield een slag om de arm of het vakantiegeld en de gratificatie naast elkaar kunnen plaatsvinden. Volgens hem ziet het Cft geen problemen voor wat betreft de 3 procent vakantiegeld.

Pisas zelf sprak afgelopen weekend op Aruba met staatssecretaris Alexandra van Huffelen (Koninkrijksrelaties) over de voorwaarden die Nederland stelt aan het opheffen van de 12,5 procent-korting. In tegenstelling tot Aruba en Sint-Maarten is daar tussen Willemstad en Den Haag ook nog geen akkoord over bereikt, ook lijkt het overleg niet makkelijk te gaan.

‘‘Er is een discussie tussen Nederland en Curaçao over de voorwaarden van het afschaffen van de korting van 12.5 procent. Het Cft speelt hierin geen rol.’’ Want geheel volgens de rol die het Cft heeft (adviserend) en het karakter van de voorzitter (terughoudend), weigert Gradus harde woorden te gebruiken. Wel benadrukte de Cft-voorzitter dat het herstel ‘broos’ is.

Meer inkomsten door belastingbetalers
‘’Er zijn veel extra inkomsten doordat meer bedrijven en personen hun belasting hebben betaald. Dat zijn toch vooral incidentele inkomsten. Daarnaast zijn er zorgen over de stijging van de personeelslasten, vooral veroorzaakt door het vele overwerk.’’

Cft Voorzitter Raymond Gradus. Foto: Sharson Smith

Waarom kan Curaçao volgens het Cft nog niet opgelucht ademhalen?

‘‘Jaren van economische neergang en een oplopende overheidsschuld hebben de overheidsfinanciën sterk verslechterd. De overheidsschuld van Curaçao bedraagt nu ANG 4,3 miljard (dat is 84 procent van het bbp). Curaçao staat voor een grote uitdaging om de overheidsschuld te verminderen en zo snel mogelijk naar een houdbaar niveau te brengen”, aldus Cft-voorzitter Raymond Gradus.

“Een combinatie van hervormingen uit het Landspakket, strikt begrotingsbeleid, strakke budgetdiscipline en het structureel verlagen van de kosten van de publieke sector, zorg en sociale zekerheid moet zorgen voor een daling van de overheidsschuld’’, zegt Gradus.

Over het plan om ambtenaren 3 procent vakantiegeld te betalen, krijgt Gradus binnenkort meer uitleg over de dekking. Hij ziet in principe wel mogelijkheden, maar wacht de uitleg van minister Silvania verder af.

Over het gratificatie-plan van 1750 Antilliaanse gulden heeft Gradus grotere vraagtekens. Maar de voorzitter van de Cft blijft bij algemene bewoordingen. ‘‘Het is belang dat er geen uitgaven worden gedaan zolang er geen dekking is, dat benadruk ik in al mijn gesprekken met de overheid.’’

Uitgaven in de zorg
Een ander punt van zorg is de hoge uitgaven in de zorg. Het Cft benadrukt dat de regering eerder heeft aangegeven te willen werken aan lagere uitgaven in de zorg door onder meer meer generieke medicijnen te gebruiken, te bezuinigen op kosten voor medisch specialisten en medische uitzendingen.

‘‘Maar daar is in de afgelopen periode veel te weinig mee gebeurt. Het gaat om bezuinigingen van verschillende tientallen miljoenen waar we tot nu toe niets van zien.’’

‘Meters maken’
Gradus drong tijdens een persconferentie woensdag in verschillende bewoordingen aan op de noodzaak het probleem aan te pakken . Zo wil hij dat er ‘tempo wordt gemaakt’ en er binnenkort ‘concrete actie’ is te zien. Hij heeft het over ‘spijkers met koppen’ die dienen te worden geslagen en benadrukt ‘dat er binnen enkele weken meters dienen te worden gemaakt’.

Op de vraag wat er gebeurt als die meters niet worden gemaakt, wil hij niet ingaan. Met een glimlach zegt hij: ‘‘Het enige dat ik kan zeggen is dat ik hier tijdens onze komende bezoek in oktober weer op terug zal komen. Dat mag hopelijk heel duidelijk zijn.’’