Foto: De Nederlandse vlag en de Bonairiaanse vlag

KRALENDIJK- “De intentie was goed, alleen waren we als Bonaire niet opgewassen tegen het leger van ambtenaren en de vele ministeries van Nederland”, zegt gedeputeerde (wethouder) van Sociale Zaken Nina den Heyer.

Het is inmiddels 10 jaar geleden dat Bonaire een bijzondere gemeente van Nederland werd. Volgens Den Heyer verwachtte de bevolking vanaf het begin vooruitgang in levensstandaard te zien. “De groep mensen die het moeilijk had, is alleen maar groter geworden. En de coronacrisis heeft dit verergerd”, zegt Den Heyer.

Tien jaar later begint de Bonairiaan de vruchten van de huidige status voorzichtig te plukken. Het minimumloon, ouderdomspensioen en onderstand (red.bijstand) zijn geleidelijk verhoogd, gratis kinderopvang is na tien jaar een feit. “We zijn er nog lang niet, maar het is duidelijk dat we op de goede weg zijn”, vervolgt Den Heyer.

Huisvesting
Huisvesting lijkt ook in de lift te zitten. “Voorheen was de huursubsidie die we kregen nooit genoeg. Nu hebben we garantie vanuit Nederland en is er huursubsidie beschikbaar op bijna alle woningen. Dat betekent dat de huren nu voor alle mensen betaalbaar zijn”, zegt Ben Oleana, directeur van Fundashon Cas Boneriano. Dit jaar zijn ze gestart met de bouw van 500 sociale nieuwbouwwoningen.

Daarnaast zullen de Bonairianen volgens Oleana merken dat verhuurders straks niet meer een hele hoge prijs kunnen vragen voor een woning die eigenlijk minder waard is. “Er komt een wet om huurders hiertegen te beschermen.”

‘Ik was echt in gevecht met Nederland’
– Ben Oleana, directeur Sociale Woningbouw

De samenwerking met Nederland was in het begin niet vanzelfsprekend.
“Ik was echt in gevecht met Nederland. Er zijn zoveel ministers en staatssecretarissen gekomen en gegaan, (de huidige staatssecretaris) Knops is tot nu toe de enige die echt iets heeft bereikt, wat huisvesting betreft. Dat mag ook gezegd worden. Gaandeweg krijgen we begrip en respect voor elkaar”, aldus Oleana.

Den Heyer herkent het gevecht ook. “We kregen meer gedaan op
het moment dat we leerden hoe te lobbyen met Nederland.”

De krappe keuken met wc van familie Martis – foto: Gijs van den Heuvel

Zonder stroom en water in een huisje van golfplaten

Veel armoede op Bonaire is verborgen. Wij zochten eerder het gezin van Jonchi Martis* op, die in een zelf gebouwd huisje van golfplaten uit het zicht op een zijweggetje woont.

“Ik eet soms alleen twee stukjes brood, want je moet toch iets eten als je wilt slapen.”

Lees en luister hier meer.

Huidige status
Op de vraag of zij, terugkijkend, voor hetzelfde staatkundige status zou kiezen, antwoordt Den Heyer bevestigend. “Nu zou ik scherper en beter voorbereid zijn bij het verdelen van de taken tussen Bonaire en Nederland.”

Ben Oleana zou ook nu weer stemmen voor Bonaire als een Nederlandse gemeente; “Maar dat betekent niet dat het over 100 jaar nog steeds zo moet zijn. Als we op eigen kracht verder willen, moet dat wel kunnen. Op dit moment kunnen we dat nog niet.”

Onderzoeken naar armoede in Caribisch Nederland

De armoedeproblematiek op de eilanden staat al jaren hoog op de agenda van de Nationale ombudsman Reinier van Zutphen. Onlangs heeft hij samen met de kinderombudsman een onderzoek afgerond over armoede onder jongvolwassenen in Caribisch Nederland.

Nationale Ombudsman Reinier van Zutphen – foto: John Samson

Vorig jaar publiceerde hij het rapport ‘oog voor ouderen in Caribisch Nederland’, waarin het armoedeprobleem onder ouderen wordt aangekaart.

De laatste in de serie van drie onderzoeken gaat over armoede onder alleenstaande ouders.