Foto: John Samson

DEN HAAG – De uitkeringen en basispensioen op Bonaire, Saba en Sint-Eustatius gaan per 1 januari 2019 omhoog. Het Nederlandse kabinet heeft het langverwachte plan tegen armoede in de Caribische gemeenten vrijdag bekendgemaakt. 

Het kabinet komt met een pakket aan maatregelen om de armoede te verminderen en de werkgelegenheid te verbeteren na een rapport van het onderzoeksbureau Regioplan.

Maar liefst veertig procent van alle huishoudens die bij het onderzoek werden ondervraagd, geeft aan schulden te hebben en elke maand moeilijk rond te komen. Deze huishoudens worden vaak geholpen door andere mensen met bijvoorbeeld avondeten.

Vrijwel alle uitkeringen gaan omhoog: werklozen, arbeidsongeschikten, alleenstaanden met een basispensioen en ouders met kinderen zullen per 1 januari 2019 meer geld ontvangen. In 2020 volgen meer maatregelen.

De maatregelen vanaf januari 2019: uitkeringen gaan omhoog
  • Zelfstandig wonen in de onderstand: wie geen inkomen heeft en zelfstandig woont, krijgt per 1 januari fors meer geld. De uitkering per eiland was zo’n 25 procent van het minimumloon en dat wordt volgend jaar 55 procent.
  • Wie niet zelfstandig woont en in de onderstand zit, krijgt vanaf januari hetzelfde bedrag.
  • De kinderbijslag gaat vijftig procent omhoog: per 1 januari 2019 wordt dat 60 dollar per maand. En vanaf 2020 wordt dat 62,50 dollar.
  • Koelkast: wie het minimumloon of minder verdient, kan een vergoeding vragen om bijvoorbeeld een koelkast, bed, fornuis, wasmachine te kunnen kopen. Die regeling geldt straks voor een grotere groep mensen: de grens wordt ‘tijdelijk’ verhoogd naar 120 procent van het minimumloon.

Het kabinet heeft door het onderzoek ‘meer inzicht’ gekregen als het gaat om de kosten van levensonderhoud op de eilanden, schrijven staatssecretaris Tamara van Ark (Sociale Zaken en Werkgelegenheid) en Raymond Knops (Koninkrijksrelaties) aan het parlement.

Van Ark wil in 2020 onderzoeken of de uitkeringen en het minimumloon voldoende zijn om van rond te kunnen komen op de eilanden, schrijft ze in een toelichting op de maatregelen die het kabinet wil nemen.

Andere maatregelen op een rij
  • Pensioen: een gepensioneerde die alleenstaand is en recht heeft op de basispensioen AOV, gaat meer ontvangen. Mogelijk wordt een toeslag ingevoerd vanaf 2020.
  • Er komt een nieuwe vorm van huursubsidie. Daarmee wil het kabinet de sociale woningbouw stimuleren.
  • Bellen wordt goedkoper: het kabinet wil de telecomwet en regelgeving op de schop gooien.
  • Ziekte en arbeidsongeschiktheid: wie door ziekte niet meer kan werken, kan over anderhalf jaar rekenen op fors meer uitkering, gelijk aan het wettelijk minimumloon.
  • Extra geld voor jeugd: er komt extra geld vrij om de kwaliteit van kinder- en naschoolse opvang te verbeteren. Belangrijkste doel van het kabinet is om de kosten voor kinderopvang te verlagen.

Staatssecretaris Knops benadrukt dat de plannen, om de situatie op Bonaire, Saba en Sint-Eustatius te verbeteren, ook van de besturen op de eilanden extra inspanningen vragen.

Acht jaar wachten

Staatssecretaris Van Ark publiceert haar plan op het allerlaatste moment. Zowel in de Eerste als Tweede Kamer raakte het geduld op, omdat de bekendmaking van het rapport en de maatregelen steeds opnieuw werd uitgesteld. Zij kreeg nog tot 1 juli de tijd.

De commissie Spies heeft in 2015 al geconcludeerd dat armoede op Bonaire, Saba en Sint-Eustatius juist is toegenomen sinds 2010, toen de eilanden een bijzondere gemeente van Nederland werden. Zowel het huidige als het vorige kabinet wilde eerst uitgebreid onderzoek afwachten om daarna de hoogte van uitkeringen opnieuw vast te stellen.