Foto: Martijn Beekman / Ministerie van Financiën

DEN HAAG – De ogen mogen dan wel op politiek Den Haag gericht zijn, maar in ‘ons hart en onze gedachten’ zijn we in de eerste plaats bij de inwoners van Sint Maarten, Saba en Sint Eustatius. Daarmee opent koning Willem-Alexander het Nederlands parlementaire jaar bij het uitspreken van de troonrede. 


Koning Willem-Alexander opent de troonrede – beeld: Rijksoverheid

Elk jaar op Prinsjesdag, de derde dinsdag van september, opent de Nederlandse vorst het nieuwe werkjaar van het parlement in Den Haag met de troonrede. Willem-Alexander begon met aandacht en medeleven voor Sint-Maarten, Saba en Sint-Eustatius. “We leven intens mee met de eilanden”, zei koning Willem-Alexander.

Criminaliteit
De koning sprak namens de Nederlandse regering ook over de visie voor de Caribische rijksdelen voor de komende jaren. Er komt extra geld voor de kustwacht en grensoverschijdende criminaliteit krijgt de komende vier jaar meer aandacht.

Troonrede 2017: Caribisch deel van het Koninkrijk
“Veiligheid en stabiliteit vormen ook in het Caribisch deel van het Koninkrijk de basis voor groei en welvaart. Daarom komt er extra geld voor de kustwacht en worden de inspanningen om de grensoverschrijdende en ondermijnende criminaliteit tegen te gaan, voor 4 jaar voortgezet.”

“Goed onderwijs en armoedebestrijding zijn essentieel bij het werken aan structurele verbetering van de situatie in het Caribisch deel van het Koninkrijk. De regering biedt waar mogelijk praktische ondersteuning aan lokale initiatieven. De recente afspraken over armoedebestrijding met de nieuwe regering van Curaçao zijn hiervan een voorbeeld.”

Armoede
Wat opvalt is het woord ‘armoede’ in de troonrede: vaak gaat het over het buitenlandbeleid, maar dit keer gaat het specifiek om de Caribische rijksdelen. Het is voor het eerst sinds 1914 dat ‘armoede’ in deze combinatie voorkomt. In eerdere troonredes werd er wel gesproken over de economische crisis, zoals: ‘de zorgwekkende financieel-economische problemen’ (1988) en ‘de zorgelijke sociaal-economische situatie’ (2004).

Troonrede 1914: ‘armoede’ (Koningin Wilhelmina)
“De toestand op Curaçao is onbevredigend; de handel ligt stil en er heerscht groote droogte. Op Aruba en Bonaire veroorzaakt de droogte veel armoede en ziekte onder de bevolking. De aanvoer van levensmiddelen ook naar de West-Indische eilanden is verzekerd.”

Meer aandacht
In de afgelopen jaren kwam er veel kritiek vanuit de  eilanden over de troonrede. Er werd jaarlijks amper een halve minuut gesproken over de Caribische delen van het Koninkrijk. Met als dieptepunt 2015, één zin: “Samen met de Caribische delen van het Koninkrijk blijft Nederland werken aan een goede toekomst.”

Vorig jaar schreef de Nederlandse regering een langere zin: “In nauwe samenwerking met de Caribische delen van het Koninkrijk heeft de regering succesvol campagne gevoerd voor het tijdelijke lidmaatschap van de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties.” In vergelijking met voorgaande jaren, is er dit jaar dus op Prinsjesdag meer aandacht voor de Caribische delen van het Koninkrijk.

De Ridderzaal in Den Haag op het moment dat de troonrede wordt uitgesproken. – Foto: Martijn Beekman / Ministerie van Financiën