Het vermoeden dat Rijksvertegenwoordiger Wilbert Stolte (links) partijdig is, heeft ook te maken met zijn CDA-lidmaatschap -foto: Belkis Osepa
KRALENDIJK – Een senior jurist op het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK) heeft het juridisch advies verstrekt waardoor twee vertrekkende UPB gedeputeerden konden aanblijven, ondanks hun ontslag.
Dat advies was op maat van de UPB-fractie in de Bonairiaanse eilandsraad verstrekt. De oppositie voelt zich gepasseerd en vermoedt partijdigheid. Ze zeggen dat de Rijksoverheid onder een hoedje speelt met slechts één partij, de UPB.
Ontslag
Artikel 55 van de Wet openbaar lichaam Bonaire, St. Eustatius en Saba (WolBES) zegt dat een gedeputeerde slechts 30 dagen mag aanblijven na het schriftelijk indienen van zijn ontslag. Tijdens de eilandraadsvergadering van 3 december ging een meerderheid van de eilandsraad akkoord met een verlenging van het aanblijven van gedeputeerden Silvana Janga-Serfilia en Burney El Hage tot 17 januari 2014. Die twee gedeputeerden van de coalitie hadden hun ontslagbrief officieel aangeboden.
Gezaghebber Lydia Emerencia was tot op 15 december met vakantie. Janga-Serfilia die tevens waarnemend gezaghebber is, zou op die dag vervangen worden. UPB-gedeputeerde James Kroon zou dan de enige overgebleven gedeputeerde zijn om als waarnemend gezaghebber op te treden. Dit zou problemen opleveren vanwege zijn contacten met justitie. De juridische argumenten die de meerderheid nodig had om, ondanks het ontslag, voor die verlenging te kiezen, zijn toen aangereikt door het ministerie in Den Haag.
Een-tweetjes
Hoogleraar staatsrecht en staatkundige vernieuwing Arjen Van Rijn vindt dit gevolgde adviestraject vreemd. “Ook als individuele leden van de raad en het college informatie willen van de Nederlandse rijksoverheid, dient de gezaghebber als postbus van de Rijksvertegenwoordiger te fungeren en ervoor te zorgen dat de informatie alle leden van de eilandsraad en het bestuurscollege bereikt. De gezaghebber is daarvoor de aangewezen instantie: hij vertegenwoordigt het openbaar lichaam officieel én is voorzitter van zowel de eilandsraad als het bestuurscollege. Een rechtstreekse informatievoorziening gaat snel lijken op een-tweetjes en creëert een ongelijk speelveld.”
“BZK moet geen adviezen geven aan afzonderlijke leden of aan één fractie van de eilandsraad”, aldus staatsrecht deskundige Douwe Boersema. Hij stelt dat Bonaire niet open moet staan voor de informele communicatie buiten officiële bestuursorganen. “Als dat zou eindigen, dan zouden voor BZK of Rijksdienst Caribisch Nederland (RCN) de mogelijkheden om buiten de officiële kanalen invloed uit te oefenen niet langer bestaan.”
Rijksvertegenwoordiger Wilbert Stolte is de officiële schakel tussen de Nederlandse rijksoverheid en de openbare lichamen Bonaire, Sint Eustatius en Saba (BES). De openbare lichamen worden vertegenwoordigd door de gezaghebber, die voorzitter is van zowel het Bestuurscollege als de eilandsraad. Stolte wordt er al langer van verdacht de UPB de hand boven het hoofd te houden.
Jeffrey Levenstone UPB – foto Belkis Osepa
Vraagtekens
Uit mailverkeer tussen het kabinet van Stolte en de senior jurist van BZK, blijkt dat UPB-eilandraadslid Jeffrey Levenstone en UPB-gedeputeerde James Kroon het fameuze advies hebben gevraagd en gekregen. Via Levenstone is de advies-mail van BZK doorgestuurd naar de pers.
De eilandsraad en de gezaghebber hebben het BZK-advies niet gekregen. De RCN beweert dat “het zogenoemde collegiaal advies doorgestuurd is naar functionarissen van het openbaar lichaam Bonaire”, maar geeft niet aan naar welk orgaan van het openbaar lichaam het advies dan zou zijn doorgestuurd. Gezaghebber Lydia Emerencia heeft het advies niet gekregen en de vervangende voorzitter Robby Beukenboom evenmin.
Partijdig
De oppositiefracties hebben in het verleden verschillende keren de Rijksvertegenwoordiger om advies gevraagd over de interpretatie van de WolBES, claimt Clark Abraham van oppositiepartij PDB. “Tot op heden is antwoord uitgebleven of we hebben vermijdend antwoord gekregen.” Ook uitnodigingen van de oppositie aan de Rijksvertegenwoordiger of medewerkers om informatie met de raad te delen over onderwerpen die het volk en bestuur van Bonaire aangaan worden altijd geweigerd, zegt Abraham.
Eilandraadslid Nolly Oleana van de PDB is stelliger. “We weten allang dat de Rijksvertegenwoordiger adviseur was van de UPB. Hij stond nooit boven de politieke partijen. Dat is algemeen bekend op Bonaire.” Dat de oppositie denkt dat Rijksvertegenwoordiger Wilbert Stolte partijdig is heeft ook te maken met het CDA-lidmaatschap van Stolte. CDA beschouwd de UPB als zusterpartij.
Geen objectief advies
Benito Dirksz van oppositiepartij MBL betwijfelt of de jurist van BZK de juiste informatie heeft gekregen om tot een gebalanceerd en objectief advies te komen. “Het is vreemd dat een jurist die de wet behoort te kennen een advies geeft dat indruist met de WolBES. We hebben de aanvraag nimmer ingezien, waarop hij zijn advies heeft gebaseerd.”
Sinds de eilandraadsvergadering van 3 december heeft Stolte niet gereageerd op de verlenging van de periode van aftreden van de twee gedeputeerden. De oppositie heeft aangegeven dat er sprake is van schending van de WolBES. De Rijksvertegenwoordiger is bevoegd besluiten ter vernietiging voor te dragen aan de minister. Dat is tot nu toe niet gebeurd.
Door Belkis Osepa