Ze was jong, ambitieus en werkte keihard aan haar toekomst. Met een hbo-diploma op zak en twee draaiende bedrijven leek het leven van Eliza Croes (43) in Nederland goed op de rails te staan. Totdat de Belastingdienst haar verdacht van fraude. Wat volgde, was een onomkeerbare val. “Alles wat ik jarenlang had opgebouwd, werd mij in één klap afgenomen. Mijn bankrekeningen werden geblokkeerd, mijn bedrijf ging failliet, ik kon geen kant meer op.” Eliza, afkomstig van Aruba, woont inmiddels op Curaçao. Ze vluchtte daarheen uit angst voor vervolging. “Ik durfde mij de afgelopen dertien jaar niet in te schrijven. Mijn hele bestaan staat stil.”
‘Ik was bang voor deurwaarders, dus ik deed juist alles netjes’
Als jonge alleenstaande moeder werkte Eliza hard aan haar toekomst. Ze spaarde, betaalde op tijd en bouwde een flexibel leven op rondom haar dochter, die astma heeft. Ze opende een haarzaak waar ze hairextensions verkocht en startte later een tweede vestiging. “Ik was geen type van schulden. Geen leningen, geen luxe dingen. Alles wat ik had, had ik eerlijk verdiend.” Maar juist haar flexibiliteit – het wisselen van opvang na een verhuizing, het starten van een extra vestiging, het indienen van herberekeningen – werd haar fataal. “Ze vertrouwden het niet. Ze vonden het vreemd dat ik op mijn zesentwintigste twee bedrijven had. Ze dachten dat ik het systeem oplichtte.”
De kinderopvangtoeslag werd stopgezet. Niet veel later viel een terugvordering van 90.000 euro op de mat. “Ik dacht dat ik gek werd. Ik begon zelfs aan mezelf te twijfelen: heb ik iets verkeerds gedaan?” Maar zelfs haar eigen accountant gaf aan dat de berekeningen van de Belastingdienst niet klopten. Toch liep de schuld uiteindelijk op tot 175.000 euro.
Alles kwijt – en geen kant op
Toen haar toeslagen werden stopgezet, probeerde Eliza haar schuld af te lossen – uit spaargeld, door haar spullen te verkopen, en wat ze nog aan omzet kon maken. “Ik heb alles betaald wat ik kon. Mijn bedrijven gingen failliet, ik raakte alles kwijt.” Maar ondanks die terugbetalingen kreeg ze het geld nooit terug. “Tot op de dag van vandaag, zestien jaar later, heb ik dat geld nog steeds niet teruggekregen.” Het werd steeds stiller om haar heen. Zelfs familieleden geloofden haar niet. “Mijn zus heeft pas zeventien jaar later toegegeven dat ze ook aan mijn onschuld twijfelde.” Ze verloor alles: haar spaargeld, haar bedrijven, haar netwerk. “Ik kon niet meer werken. Zelfs als ik probeerde zwart te werken, werd dat gezien als bewijs tegen me.”
Uit angst dat haar dochter uit huis werd geplaatst, vertrok ze vanuit haar toenmalige woonplaats Den Haag – via Duitsland –naar Curaçao. “Ik had nog net genoeg geld voor twee vliegtickets. Uit angst durfde ik niet naar Aruba te gaan en schreef ik mij niet in. Te bang voor de Belastingdienst.”
Op Curaçao leefde ze jarenlang buiten het systeem. “Ik heb nooit echt iets kunnen opbouwen. Geen huis, geen pensioen, geen zekerheid. Zelfs met een hbo-diploma vond ik nergens een vaste baan.” Tot op de dag van vandaag is ze verwikkeld in juridische procedures om erkenning én hulp te krijgen. Met hulp van een advocaat probeert ze zich nu alsnog in te schrijven. Eliza is op dit moment op familiebezoek in Nederland. Omdat ze dertien jaar lang geen geldige verblijfspapieren had, durfde ze het eiland nooit te verlaten uit angst dat ze niet meer zou worden toegelaten. Nu ze werkt aan haar legalisatie op Curaçao, is reizen voor het eerst in jaren weer mogelijk.
‘Ik voel me nog steeds gedupeerd’
De brede ondersteuning vanuit het Ondersteuningsteam Buitenland (OTB) ervaart ze als ondoorzichtig en bureaucratisch. “Alles moet via formulieren, via casemanagers, via Nederland. Als ik een aanvraag doe voor mijn kind – bijvoorbeeld logopedie – moet ik maanden wachten of krijg ik nul op het rekest. En als ik er wat van zeg, vinden ze me brutaal.” Ze voelt zich opnieuw in een hoek gezet. “Ik vraag geen luxe, geen reis, geen nieuwe schoenen. Alleen wat nodig is: hulp voor mijn kind, een dak dat niet lekt, begeleiding om verder te kunnen.”
Eliza is nu, dertien jaar na haar vlucht na Curaçao, weer even Nederland gegaan waar ze zich kon herenigen met haar familie. Foto Archief Eliza Croes
Geen afsluiting
Eliza wil niets liever dan verder. Maar de schadevergoeding laat op zich wachten en haar leven staat nog altijd in het teken van overleven. “Ik heb nog nooit een stabiele fase gehad. Alles stond zestien jaar lang in het teken van vechten. Ik wil het plan van aanpak met OTB afronden, de schadevergoeding ontvangen, en dan eindelijk ademen.”
