De getalenteerde filmmaker Casy Roosje werkt aan een bijzonder project: de documentaireserie ‘Bida den Amazonia’ over de regio La Chorrera in de Amazone van Colombia. Als kind was hij al gefascineerd door natuurdocumentaires en groot fan van filmmaker David Attenborough. “Ik wilde alles wat hij deed na-apen.” Roosje besloot in de voetsporen van zijn idool te treden en op eigen initiatief en eigen kosten te gaan filmen midden in de jungle, zonder stroom, douche of toilet.
“De eerste dag nam ik een bad in de rivier, terwijl ik zo min mogelijk probeerde te denken aan wat voor beesten er allemaal in dat bruine water zwommen. Daarna gaf ik het op, je wordt toch niet echt schoon,” vertelt Roosje. “Ik heb uiteindelijk ruim een week niet gedoucht, iets wat ik nooit van mezelf had verwacht.”
Gedurende zijn verblijf bij een inheems dorp in de Amazone moest hij veel grenzen verleggen. “Het werd mij haast te veel,” vertelt hij. “De condities om te filmen waren heel extreem. Het was er zo ontzettend warm en ik vond het eten helemaal niet lekker: zoetwatervis en heel veel cassave. Ze lieten me ook zien hoe ze enorme rupsen eten, maar die liet ik even aan me voorbij gaan.” Toch had hij de ervaring voor geen goud willen missen. “Ik heb negen dagen met deze mensen gewoond, op een gegeven moment voelden ze als familie. Ik mis ze echt!”
Nieuwsgierig kind
Roosje wordt geboren in het Nederlandse Hoorn en groeit op Curaçao op. Hij is een nieuwsgierig kind: “Ik was altijd al geïnteresseerd in natuur, ik las van alles over het heelal, het zonnestelsel, over dieren en ook mensen die er anders uitzien, vond ik interessant.” Hij besluit na de middelbare school een opleiding tot ‘camjo’ – journalist met camera – te volgen, maar kan niet goed aarden in Nederland. “Hoewel ik de opleiding niet heb afgemaakt, heb ik toen wel geleerd hoe je onderzoek moet doen.” Roosje gaat terug naar Curaçao en werkt daar aan verschillende televisieprogramma’s. Hij krijgt meer bekendheid wanneer hij het kinderprogramma ‘Edukami’ maakt.
Roosje: “Mensen die er anders uitzagen, vond ik als kind al heel interessant.” Foto’s Gino Da Silva
Wereld vergroten
In 2020 verhuist Roosje met zijn gezin naar Bonaire, waar hij parttime aan de slag gaat als content creator bij natuurorganisatie STINAPA. “Hierheen verhuizen was de beste beslissing van mijn leven. Op Bonaire heb ik de kans gekregen om mijn vleugels te spreiden, om te vliegen.” Hij doet nu wat hij het liefst doet. “Ik houd ontzettend van ‘visual storytelling’, van mensen informeren. Ik kan goed ingewikkelde dingen uitleggen door middel van film.”
Met de documentaireserie ‘Bida den Amazonia’ wil Roosje laten zien wat hij in zijn mars heeft als autodidact filmmaker. “Ik wil laten zien wat ik allemaal kan, hoe goed ik ben geworden.” Het moet een tiendelige serie worden met afleveringen van ongeveer vijftig minuten. Hij filmde het op zo’n manier dat het in alle talen kan worden uitgezonden. “Ik wil in ieder geval een Papiamentstalige versie uitbrengen,” zegt hij vastberaden. “Ik vind het belangrijk dat mensen op de eilanden mijn documentaire zien om hun wereld te vergroten. We leven hier soms echt met oogkleppen op.”
Hoe is het idee voor dit project ontstaan?
“Ik wilde eerst naar de Galapagos-eilanden, maar het was toen onrustig in Guayaquil, vanwaar je moet vliegen. Bovendien werd mijn vrouw toen zwanger van ons vijfde kindje. Ik koos voor iets dichter bij huis: Colombia. Maar ik wilde niet de toeristische plekken bezoeken en zocht online naar een andere interessante bestemming. Vanwege de combinatie van historie, cultuur en natuur kwam ik op La Chorrera.”
Roosje: “Na negen dagen voelden de mensen als familie, ik mis ze!”
La Chorrera is een kleine, afgelegen regio in het departement Amazonas in het zuiden van Colombia, diep in het Amazonewoud. Het gebied ligt aan de Igara-Paraná-rivier en is vooral bekend vanwege zijn oorspronkelijke bevolking, waaronder de Huitoto-, Bora- en Andoke- volken. La Chorrera heeft een beladen geschiedenis: het was begin 20e eeuw het epicentrum van extreme uitbuiting en geweld tijdens de rubberkoorts onder het regime van een beruchte rubbermaatschappij. Vandaag de dag is het een plek van cultureel herstel, waar de oorspronkelijke gemeenschappen hun talen, rituelen en landrechten proberen te behouden te midden van ecologische kwetsbaarheid en beperkte toegang tot staatsvoorzieningen.
Onder begeleiding van een ‘moderne Indiaan’, zoals Roosje zijn gids Ryan Cortes noemt, brengt hij met een klein team van drie man negen dagen in de jungle door. “Het dorpje waar we verbleven is alleen te bereiken per boot. Vanaf de rivier zie je op een gegeven moment de grote tent van de bewoners opdoemen.”
Hoe reageerden de mensen daar op jullie komst?
Roosje begint te glunderen. “Oh… dat vergeet ik nooit meer. Toen we aan land kwamen, hoorde je de drums. Dat is voor hen een signaal dat er nieuwe mensen aankomen. Ik kreeg er kippenvel van,” zegt hij terwijl hij over zijn arm wrijft. “Ze waren ontzettend enthousiast en heel nieuwsgierig. Ik had natuurlijk een enorme camera bij me en een drone. Wij waren de eersten die daar kwamen filmen. Ze reageerden ontzettend positief.”
Roosje: “De aankomst in La Chorrera vergeet ik nooit meer.”
Wat heb je geleerd van je tijd in La Chorrera?
“Mijn conclusie is dat de Indianen die we in films zien heel anders zijn dan de echte oorspronkelijke bewoners. Deze zijn niet zo geïsoleerd en al helemaal geen savages (wilden) – dat was het beeld dat ik had. Ze zijn best modern, hebben goede manieren en zijn heel respectvol.”
Ook ging Roosje op een andere manier kijken naar wat ‘normaal’ is. “Zij aten dingen die ik heel raar vond. Maar zij vonden het weer raar dat ik koe eet. Ook voelde ik mij ongemakkelijk bij het feit dat meisjes daar al zo jong moeder worden. Ik heb zelf vier dochters en moet er niet aan denken – maar je moet hun cultuur respecteren. Ik zie het niet als mijn recht om te oordelen. Het is mijn taak om hun verhaal door te geven, ook al ben ik het niet overal mee eens.”
Wat is het verhaal dat je met deze documentaireserie wilt vertellen?
“De documentaire heeft een paar belangrijke boodschappen. Ten eerste wil ik laten zien hoe belangrijk het is om met anderen te delen. De mensen in La Chorrera hebben weinig, maar delen alles met elkaar. Bij ons is het vaak ieder voor zich,” aldus Roosje.
“Ik had pindakoekjes meegenomen voor de mensen daar om te proeven. Toen ik er één aan de cacique (stamhoofd) gaf nam hij een hapje en gaf vervolgens het koekje door. Dit maakte veel indruk, ik vond het geweldig om te zien dat iedereen gelijk is, niemand voelt zich beter dan een ander.”
De tweede boodschap van de documentaire is hoe belangrijk de Amazone is voor iedereen. “Het zijn de longen van de aarde. Ik hoop dat ik mensen daar bewust van kan maken, dat we de natuur moeten waarderen.” In ieder geval is hij ervan overtuigd dat hij zijn vijf kinderen inspireert. “Met mijn projecten plant ik bij hen een zaadje, dit komt zeker later weer omhoog.”
Roosje is momenteel in gesprek met geïnteresseerde mediapartijen over de distributie van ‘Bida den Amazonia’, die naar verwachting in 2026 wordt uitgezonden.
De Curaçaose en Bonairiaanse vlag in La Chorrera.
