Foto: John Samson

ORANJESTAD – In de Caribische gemeente Sint-Eustatius luiden inwoners de noodklok. Ook tijdens de coronacrisis hebben ze maar een paar uur per dag water uit de kraan.

Inwoners maken zich zorgen over de volksgezondheid en willen dat politiek Den Haag gaat ingrijpen. “We kunnen alleen ‘s ochtends en ‘s avonds even water uit de kraan krijgen”, vertelt een docent.

Met het coronavirus luidt het advies: zo veel mogelijk de handen te wassen. “Goede hygiene is belangrijk en dat wordt nu bemoeilijkt. Heel frustrerend”, aldus de docent.

‘Elke dag vroeg op om emmers te vullen om je wc door te spoelen’

De situatie duurt nu anderhalve week. Maar inwoners zitten al jaren in onzekerheid. Het rantsoen wordt onverwacht ingelast en dan is er alléén tussen 05.00-08.00 en 17.00-20.00 uur kraanwater. “Het komt voor dat zelfs dan nog geen water uit de kraan komt”, vertelt de docent.

“Het is elke dag heel vroeg opstaan om emmers te vullen, anders kun je je wc niet doorspoelen. Je kunt na avondeten pas de volgende ochtend weer alle afwas doen. En vergeet niet: dit is een tropisch eiland.”

Politiek schandaal
Sint-Eustatius is de enige Nederlandse gemeente waar regelmatig geen water uit de kraan komt. Vorig jaar is er op minstens tien verschillende momenten een rantsoen ingelast. “Het duurt dagen, soms weken”, vertelt een ondernemer.

De rijksoverheid garandeert de levering van drinkwater. “Voor ons geldt dat blijkbaar niet”, aldus de ondernemer. “In andere Nederlandse gemeenten was dit al lang een politiek schandaal.”

“Het is een fantastisch eiland, alleen we worden door Den Haag zo achtergesteld! Ik heb nu zelf twintig jerrycans gevuld. Goede mensen die belangrijk zijn voor onze economie vertrekken door zo primitief te moeten leven. En dit is echt niet iets typisch Caribisch. Op Bonaire of Saba heb je dit gedoe niet.”

Belofte van Den Haag

Exact drie jaar geleden in april 2017 beloofde Den Haag ‘klaar te staan als het watertekort op Sint-Eustatius uit de hand zou lopen’.

Het ministerie van Infrastructuur en Milieu zei toen ‘in contact te staan met alle relevante partijen.’ Lees hier meer over deze belofte.

De inwoners eisen actie. “Ik neem het nutsbedrijf het niet eens zo kwalijk”, aldus de docent. “Wél onze rijksoverheid, want die is gewoon verantwoordelijk voor de levering van water. Kamerleden moeten nu echt in actie komen.”

“Aan de gemeente hebben we niks. Die zegt: ja, u kunt emmers met water vullen of een fles water gebruiken. Leuke excuses, maar daar heb ik niks aan. In al die jaren rantsoeneren had je de complete productielijn kunnen vervangen.”

Een hoteleigenaar zoekt nu zelfs naar een alternatief om niet meer afhankelijk te zijn van leidingwater. Door bijvoorbeeld naar grondwater te boren.

Watertank met soms een dode rat
“Gelukkig heb ik thuis een watertank die regenwater opvangt”, vertelt een andere hotelier. “Het is nu wel weken droog en zeker in een coronatijd kan dit echt niet.”

“Waar ik bang voor ben, is dat de elektriciteit uitvalt”, zegt de ondernemer. “Want dat gebeurt hier vaak. En dan valt ook de waterpomp uit.”

“Niet iedereen heeft zo’n regenbak. En dan heb je altijd het risico dat je een dode rat erin treft”, aldus een docent.”

“Water is hier niet goedkoop. Dat we maar de helft van de tijd water hebben, wordt niet gecompenseerd. Het vastrecht wordt trouwens dik gesubsidieerd door de rijksoverheid.”

‘De communicatie is óók een probleem’

De verschillende inwoners die Caribisch Netwerk deze week sprak, storen zich aan het gebrek aan communicatie. “De gemeente zelf communiceert niet, terwijl ze heel actief zijn op Facebook. Want het weerbericht plaatsen, dat kunnen ze wel elke dag”, vertelt een ondernemer.

Ook op Facebook regent het klachten. “Ineens komt er geen water meer uit de kraan en pas uren later hoor je van het nutsbedrijf dat we in een rantsoen zitten”, zegt de docent. “Negen van de tien keer is het zo. Frustrerend.”

Waarom het drinkwater wordt onderbroken en wanneer het probleem is opgelost, blijft een raadsel. Nutsbedrijf Stuco is om uitleg gevraagd, maar op dat verzoek kwam geen reactie.

Waarom anoniem?

Veel inwoners van Sint-Eustatius willen vaak alléén anoniem hun verhaal kwijt. De namen zijn altijd bekend bij de eindredactie. Ze geven aan dat persoonlijke verhalen doen en kritiek uiten gevoelig ligt op een eiland van 3.100 inwoners. Zij willen voorkomen dat in zo’n kleine gemeenschap zij het gesprek van de dag worden en dat familie, vrienden en collega’s hier mogelijk last van ondervinden.