André Bosman (archieffoto), foto: Jamila Baaziz
DEN HAAG – Kansarme Antillianen weren met een vestigingswet. Dat is het idee achter de initiatiefwet van VVD’er André Bosman die dit najaar in de Tweede Kamer besproken gaat worden. Op Curaçao wordt volop geprotesteerd tegen de wet, maar wat zijn de consequenties van dit wetsvoorstel? De Bosmanwet in 8 vragen en antwoorden.
André Bosman over zijn wetsvoorstel (bijdrage: Jamila Baaziz)
Wat staat in de Bosmanwet?
De Bosmanwet stelt voorwaarden aan de vestiging in Nederland van mensen uit Curaçao, Sint Maarten en Aruba. Kort gezegd moet iemand die langer dan zes maanden in Nederland wil verblijven voldoen aan één van deze vier voorwaarden:
– een baan of een eigen onderneming in Nederland hebben
– in het eigen onderhoud kunnen voorzien met eigen middelen
– een erkende opleiding in Nederland volgen
– gezinslid zijn van een Nederlander
Pas als een vestigingsvergunning is verleend kan iemand zich inschrijven bij een gemeente en heeft deze persoon recht op sociale voorzieningen, zoals een uitkering.
Bosman: “De komst van groepen Antillianen gaat in golfbewegingen en regeren is vooruitzien. Misschien staat er wel een golf vanuit Curaçao klaar. Ik wil duidelijkheid scheppen over het belang dat Antillianen die naar Nederland komen de ambitie moeten hebben er iets van te maken.”
Waarom wil Bosman een beperking aan de vestiging van Antillianen?
Bosman wil de overlast van kansarme Antillianen in Nederland verminderen. In cijfers is het aantal overlast veroorzakende Antillianen niet extreem groot, maar voor de VVD ‘er is ‘de impact op de samenleving ‘ van de overlast het probleem.
Bosman: “Antillianen die niet aan de voorwaarden kunnen voldoen, zien we later hoog in de lijstjes van criminaliteit en schooluitval terug. We hebben te maken met een historie van 20/30 jaar aan kansarme mensen. Ik wil niet blijven dweilen met de kraan open. Nederland is druk genoeg om de kansen te verbeteren van de groep die nu al buiten de boot valt.”
Kunnen Antillianen niet zomaar meer naar Nederland komen?
Nee, Antillianen zijn nog steeds welkom in Nederland. Elke Koninkrijksburger mag zes maanden in Nederland zijn zonder aan de voorwaarden uit het wet te voldoen. Ditzelfde geldt ook voor burgers uit de gehele Europese Unie die naar Nederland komen.
Bosman: “Iedereen mag op bezoek komen, maar om je echt in Nederland te vestigen moet je aan een aantal voorwaarden voldoen.”
Discrimineert de Bosmanwet?
Antillianen vinden van wel: het lijkt of er twee soorten Nederlanders onderscheiden worden. Bosman vindt uiteraard van niet. De Raad van State heeft hem geadviseerd om in de Tweede Kamer te bespreken in hoeverre dit wetsvoorstel discrimineert. Volgens staatsrechtgeleerde Gerhard Hoogers is het feitelijk niet nieuw dat er twee soorten ‘Nederlanders’ zijn.
Hoogers: “In de koloniale tijd, voor 1954, was er ook onderscheid tussen Nederlanders en Nederlandse onderdanen. Die laatsten mochten niet zomaar naar Nederland komen. In de Nederlandse wet is vastgelegd dat burgers niet automatisch het recht hebben om zich in alle delen van het Koninkrijk te begeven. Veel andere landen hebben dit wel. Het wetsvoorstel is een principiële breuk met de politieke keuzes van Nederland sinds 1954.”
Kunnen Antillianen Nederland uitgezet worden als de wet doorgaat?
Ja, in theorie wel. Maar in de praktijk zal uitzetting niet zo snel plaatsvinden. Antillianen die zich na het ingaan van de wet in Nederland vestigen krijgen 5 jaar de tijd om aan te tonen dat zij bezig zijn hun leven op poten te zetten via opleiding of werk. Antillianen die in de criminaliteit vervallen kunnen uitgezet worden als zij de ‘openbare orde verstoren’. Bosman geeft toe dat dit niet onmiddellijk zal gebeuren. En personen die zich illegaal in Nederland bevinden zijn natuurlijk lastig te traceren.
Bosman: “Er is een proefperiode van 5 jaar. Als je een keer een tijdje zonder werk zit, is er geen probleem. Maar als je studie niet afmaakt en je vindt geen werk, moet je wel terug. Want als je intentie is in Nederland te studeren en dat maak je niet af, ben je in Nederland kansloos. Wat ga je doen zonder uitkering, zonder werk? We beginnen niet meteen mensen terug te sturen, maar mensen moeten beseffen dat het wel echt gaat gebeuren als je je niet gedraagt.”
Is deze wet uniek in het Koninkrijk?
Nee, de landen Curaçao, Sint Maarten en Aruba hebben al jarenlang soortgelijke regels om de vestiging van Europese Nederlanders op de eilanden te beperken. Het wetsvoorstel van Bosman lijkt op de Landsverordeningen Toelating Uitzetting van die landen. Europese Nederlanders moeten een toelating van rechtswege aanvragen, waarvoor zij onder meer een verklaring van goed verdrag moeten overleggen en in hun eigen levensonderhoud moeten kunnen voorzien via een baan, onderneming of met eigen middelen.
Bosman: “De andere landen van het Koninkrijk hebben al lang zo’n wet, dus dit is niks nieuws. Nederland is laat met deze wetgeving. Dat de eilanden ook zulke wetten hebben, daar hoor je nooit iemand over.”
Waarom werken Nederland en de Cariben niet samen op dit onderwerp?
Sinds de jaren negentig zijn alle plannen om een gezamenlijke (Koninkrijks)wet te maken over personenverkeer mislukt. Door de staatkundige vernieuwing in oktober 2010 is elk land verantwoordelijk voor eigen wetten. Van Nederlandse steun bij het verbeteren van toekomstkansen is geen sprake, aldus Bosman. Er bestaat volgens hem niet zoiets als ‘Koninkrijksverantwoordelijkheid’.
Bosman: “Nederland is niet het walhalla waar de gebraden kippen je in de mond vliegen. De wereld is bikkelhard en Nederland heeft een hele andere cultuur dan bijvoorbeeld Curaçao. Mensen op Curaçao moeten nadenken over hun eigen toekomstperspectief. Als ze geen toekomst zien op Curaçao, waarom zou het in Nederland dan wel lukken?”
Wanneer gaat de wet in?
Het wetsvoorstel moet eerst nog behandeld en goedgekeurd worden in de Tweede Kamer, de Eerste Kamer en daarna bekrachtigd worden door de Nederlandse regering. Of dat gaat lukken is nog niet duidelijk. Bosman hoopt dat de wet in kan gaan op 1 januari 2014. De wet geldt overigens alleen voor personen die zich na het ingaan van de wet officieel inschrijven in Nederland.
Bosman: “Als je hier al tien jaar woont, maar je hebt je nooit ingeschreven, dan val je onder de nieuwe wet, want dan ben je een nieuwe aanmelder.”
Door Jamila Baaziz