Alles uit de kast voor de Caribisch Nederlandse EU-stem. Maar wat levert het op?

Foto: Pixabay

DEN HAAG – Er wordt dit jaar een denktank, een lobby en zelfs een motie ingezet om de Caribische Nederlander in mei 2019 naar de stembus te krijgen voor de Europese Parlementsverkiezingen. Maar waarom eigenlijk? En wat levert het op? 

“Het zijn belangrijke verkiezingen”, zeggen de initiatiefnemers van de ‘Caribische denktank’. “Vooral nu er meer stemgerechtigden op Bonaire, Sint-Eustatius en Saba zijn, heeft de Caribische gemeenschap steeds meer een directe band met Europa en mag zij directer haar stem laten horen in Brussel.”

  Door Natasja Gibbs

De Caribische belangenorganisatie Ocan, het Huis van Europa, de vertegenwoordiging van de Europese Commissie en het Parlement in Nederland willen meer Caribische mensen naar de EU-stembus lokken.

“Uit alle analyses blijkt dat Caribische Nederlanders abominabel slecht scoren als het gaat om opkomst bij verkiezingen”, vertelt Ocan-voorzitter John Leerdam. “Bij de Europese Parlementsverkiezingen is de opkomst van Caribische Nederlanders echt het slechtst en lag in 2014 onder de 30 procent.”

In heel Europa niet populair

Niet alleen Caribische Nederlanders zijn weinig betrokken bij de Europese Parlementsverkiezingen. De opkomst voor deze vierjaarlijkse verkiezingen ligt in het hele Nederlands koninkrijk standaard onder de 50 procent. Sterker nog: bij de laatste verkiezingen in 2014 werd een laagterecord gevestigd en kwam niet meer dan 42,54 procent van de kiezers in de EU opdagen. In Nederland lag de opkomst toen op 37,32 procent.

Eén keer lukte het volgens Leerdam wel om meer Caribische Nederlanders naar de EU-stembus te krijgen. “Dat was toen er twee Arubaanse kandidaten op de kieslijst stonden en actief campagne voerden.”

‘Europa staat voor velen te ver weg. Dat geldt helemaal voor de Caribische medeburgers’

Volgens Gohar Karapetian, promovendus en docent Staatsrecht aan de Rijksuniversiteit Groningen (RuG), komt de lage opkomst ‘doordat Europa voor velen te ver weg staat’. “Dat geldt des te meer voor de Caribische medeburgers”, legt de staatsrechtsgeleerde uit.

Zonde want de EU oefent volgens Karapetian met het Europees Parlement grote invloed uit op ons dagelijkse leven. “Meer betrokkenheid van de Caribische Unieburgers bij de EU betekent dan ook dat het wel en wee van de Cariben meer erkenning krijgt in Brussel.”

Om de EU dichter bij de eilanden te brengen wil Ocan een Europahuis op Curaçao hebben. Ook moeten er volgens Ocan minimaal drie Caribische kandidaten hoger op de kieslijst komen om zo meer Antilliaanse stemmen te trekken. Wie die Caribische kandidaten dan zouden zijn is nog onduidelijk maar een lobby moet daar volgens de Ocan-voorzitter verandering in brengen: “We zijn nu al bezig om kandidaten te zoeken.”

‘We hebben verschillende fracties benaderd om een motie in te dienen in Den Haag’

En dan is er ook nog een motie. Ocan zegt ‘verschillende fracties te hebben benaderd om een motie in te dienen in Den Haag’. “Die motie moet ervoor zorgen dat de inwoners van Curaçao, Aruba en Sint-Maarten direct een stempas in de bus krijgen in plaats dat ze die bij de Vertegenwoordiging van Nederland moeten ophalen.”

In de bijzondere Caribische gemeenten, Bonaire Sint-Eustatius en Saba, gebeurde dit al voor het eerst tijdens de Europese Parlementsverkiezingen in 2014. Maar veel leverde dat niet op: van Bonaire kwam maar 2 procent van de kiesgerechtigden opdagen, op Sint-Eustatius was dat 7 en op Saba 14 procent.

Wat hebben de eilanden eigenlijk aan de EU?

De inwoners van het Caribische deel van het Nederlands Koninkrijk hebben naast de Nederlandse nationaliteit ook het Europees burgerschap. Dit Europees burgerschap brengt de volgende rechten met zich mee:

  • Het recht zich vrij op het grondgebied van de lidstaten te verplaatsen en er vrij te verblijven.
  • Het actief en passief kiesrecht bij Europees Parlementsverkiezingen en bij de gemeenteraadsverkiezingen.
  • Het recht op bescherming van de diplomatieke en consulaire instanties van iedere andere lidstaat.
  • Het recht om verzoekschriften tot het Europees Parlement te richten en zich tot de Europese ombudsman te wenden.

Ook hebben alle eilanden recht op financiële hulp van de EU.  Voor de periode 2014-2020 zijn de volgende bedragen voor de eilanden gereserveerd (in miljoen euro):

  • Curaçao  16,9
  • Aruba   13
  • Sint-Maarten  7
  • Bonaire  3,9
  • Saba   3,5
  • Sint-Eustatius  2,4