Met zwangerschapsverlof of vaderschapsverlof? Ouders in de Caribische gemeenten van Nederland hebben nog steeds minder rechten dan ouders in Europees-Nederland. Verschillende zelfstandig ondernemers vertellen hoe ‘financieel en emotioneel zwaar’ dit voor ze is.
Aanstaande moeders met een eigen bedrijf hebben op Bonaire geen recht op betaald zwangerschapsverlof, terwijl moeders in dezelfde situatie in Europees-Nederland recht hebben op een uitkering van ten minste 16 weken.
“Echt naar dat het hier zo moeilijk is”, vertelt zelfstandig ondernemer Marlene. Drie maanden geleden is ze van een tweeling bevallen. Tijdens haar zwangerschap kwam ze erachter dat ze geen recht had op een uitkering. Het zorgde voor veel stress. “Achteraf heeft dat er misschien wel voor gezorgd dat ik te hard en te veel heb gewerkt.”
‘Financieel en emotioneel zwaar’
Vanwege vroege weeën werd Marlene met 31 weken overgevlogen naar Curaçao. Tot haar bevalling was ze vaak alleen, omdat haar vriend gewoon moest werken. Ook financieel was het voor haar een moeilijke periode. “Ik kreeg als ondernemer al niks meer binnen en mijn partner krijgt natuurlijk niet betaald als hij niet aan werk is.”
Vaders hebben in de Caribische gemeenten ook minder rechten. Toen een van haar dochtertjes na de bevalling twee weken op de intensive care moest blijven, kon haar vriend daarbij zijn. Maar eenmaal thuis kreeg hij alleen nog vrij om de kinderen bij de gemeente aan te geven.
Marlene denkt er wel eens over na hoe anders het had kunnen zijn als er voor de bijzondere gemeenten een uitgebreidere verlofregeling was geweest, zoals in Europees-Nederland. “Het had een stuk meer rust gegeven om samen het ouderschap te ontdekken en een ritme te vinden, maar helaas.”
‘Waarom geldt dit niet voor Bonaire?’
Laura is 12 weken geleden bevallen van haar eerste kindje. Samen met haar man heeft zij een eigen bedrijf op Bonaire. Waar zij in Europees-Nederland beide in aanmerking zouden komen voor een ‘Zelfstandige en Zwanger-regeling (ZEZ)’, krijgen ze op Bonaire helemaal niks. “Heel jammer en bijzonder”, zegt Laura. “Waarom hier dan niet? Dat klopt niet.”
Het bracht ook zorgen met zich mee tijdens de zwangerschap. “Projecten en deadlines liepen gewoon door en omdat we maar met zijn tweeën zijn, moest mijn man toen ik vrij nam alles alleen doen.”
“Wij hebben dan nog het geluk dat we het financieel kunnen trekken om vrij te nemen, maar ik denk dat er veel families zijn die dat niet kunnen”, aldus Laura. “Die moeten misschien direct na de geboorte van hun kind weer aan het werk! Dat vind ik heel erg.”
‘Een grote extra zorg en verantwoordelijkheid’
Dat vrouwen toch extra moeten gaan werken, is wat Marijenia ook vreest. Zij is in verwachting van haar derde kindje. Het is haar eerste zwangerschap sinds ze zelfstandig ondernemer is. “Het is echt belangrijk om tijdens je zwangerschap en erna een periode niet te werken, maar zonder vergoeding is het lastig om alles te kunnen betalen.”
Marijenia hoopt dat er zo snel mogelijk verandering komt voor de drie bijzondere gemeenten van Nederland. “Het is een grote extra zorg en verantwoordelijkheid naast het krijgen van een kind!”
Reactie ministerie
Het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid laat in een reactie weten dat nog onduidelijk is wanneer de verlofregeling wordt uitgebreid. “De beoogde inwerkingtreding is 1 juli 2024, maar dat is afhankelijk van wanneer het in de Tweede Kamer wordt behandeld. Dat weten wij helaas nog niet.”