Problemen Caribische studenten in Nederland hoog op agenda

Foto: John Samson

WILLEMSTAD – De bevindingen uit de studie van de Nationale Ombudsman van Nederland over de problemen die Caribische studenten ervaren als ze in Nederland gaan studeren, staan morgen op de agenda van het vierlandenoverleg over onderwijs.

Tekst gaat verder onder de video

Door Petra Trinidad

Ongeveer 1.600 jongeren uit Curaçao, Aruba, Sint Maarten en Caribisch Nederland beginnen elk jaar zeer enthousiast hun studie, meldt de Nederlandse ombudsman Reinier van Zutphen. Maar velen raken vervolgens in problemen. Welke dat zijn, blijkt uit het onderzoek ‘Kopzorgen van Caribische studenten’ dat is gedaan onder 624 (ex-) studenten.

“De voorbeelden zijn pijnlijk. Als er naar behoren met deze obstakels wordt omgegaan, kan het voorkomen worden dat toekomstige Caribische studenten dezelfde problemen tegenkomen, en kunnen ze succesvol aan hun carrière beginnen met de studie die ze in Nederland hebben gevolgd.”

Hij vraagt daarom de Nederlandse onderwijsminister, maar ook staatssecretaris Knops van Koninkrijksrelaties om er alles aan te doen dat de fases voor, tijdens en na de studie eenvoudiger worden voor de Caribische studenten. Ook wil Van Zutphen samen met de ombudsmannen van Curaçao en Sint-Maarten dit bij alle regeringen in het Koninkrijk aankaarten.

Morgen tijdens het vierlandenoverleg tussen de ministers van onderwijs van Aruba, Curaçao, Sint-Maarten en Nederland staat dit onderwerp in ieder geval al op de agenda.

Geen nieuw probleem
De ombudsman van Curaçao, Keursly Concincion is op de hoogte van het rapport en reageert dat de problemen niet nieuw zijn. “Maar het is wel belangrijk dat een instantie als de Nederlandse ombudsman dit in kaart heeft gebracht. Wij hebben er aan bijgedragen en ook aan tafel gezeten over de eerste bevindingen.” Ook de Curaçaose ombudsman zegt hierop verder te gaan en de Curaçaose onderwijsminister op het rapport te attenderen dat er actie genomen gaat worden.

“Als je het rapport leest, zie je dat er aan beide kanten van de oceaan een verantwoordelijkheid is. Dus bij de Nederlandse instanties en bij onszelf. Wij moeten veel meer investeren in de voorbereiding en begeleiding van de studenten. Op Curaçao is vooral een betere coördinatie nodig van alle instanties die zich hiermee bezighouden.”

Concincion merkt bovendien op dat de positie van Caribische studenten in Nederland onder de loep moet. Want het rapport concludeert dat voor internationale studenten zaken beter zijn geregeld dan voor de Caribische studenten.

Studenten in financiele problemen

Studenten klagen over moeizame communicatie met DUO

Caribisch Netwerk publiceert al jaren over de problemen van Caribische studenten. Problemen die onder meer ook veroorzaak worden door Nederlandse instanties zoals DUO.

Lees hierover meer: Oud-studenten op Curaçao in financiële problemen door DUO

My Future Career, de organisatie die Caribische studenten in Nederland begeleidt, is heel blij met de uitslag van het onderzoek van de Nederlandse ombudsman. Het rapport bevestigt de problemen zij al heel lang signaleren, zegt directeur Jealaine Alexander.

Eén van de conclusies van het rapport is dat de studenten voorbereiding missen. En daar is Alexander het mee eens.

“In Nederland studeren moet een bewuste keuze zijn voor Caribische jongeren. Niet iedereen is daarvoor in de wieg gelegd. Maar zij die deze stap bewust willen nemen, moeten ondertussen niet tegen allerlei blokkades aanlopen.” Zo vindt ze dat meer aandacht nodig is voor persoonlijke vaardigheden van de studenten.

Bevindingen onderzoek
  • Uit het onderzoek blijkt dat 26 procent van de studenten zich slecht tot zeer slecht voorbereid op hun studie in Nederland voelt. Voor ze naar Nederland komen, hebben ze nog geen goed beeld van: de studie, hoe studeren, de cultuur, het klimaat, de taal en de structuur van belastingen en toeslagen.

Een student zegt: “Er wordt veel gefocust op het kiezen van een studie en een goede school. Maar niet op hoe het leven in Nederland is.”

  • Een ander probleem is dat studenten pas een burgerservicenummer (BSN) krijgen als ze al in Nederland zijn en zich hebben ingeschreven. Dat maakt het regelen van praktische zaken vooraf moeilijk. Zoals het inschrijven voor een mbo-studie en openen van een bankrekening. Ook huisvesting is moeilijk vooraf te regelen.

“Sommige problemen gelden voor iedereen die in Nederland studeert. Maar in de praktijk zijn de zaken beter geregeld voor internationale studenten dan voor Caribische studenten”, aldus ombudsman Van Zutphen.

  • Omdat de studenten onbekend zijn met de Nederlandse regels, komen ze ook daardoor in financiële problemen. Zo weten velen (alleen studenten uit Aruba, Curaçao en Sint-Maarten) niet dat ze geen recht hebben op de Nederlandse zorgverzekering en daardoor ook niet de zorgtoeslag. Later moeten ze dan vaak veel terugbetalen.
  • Een andere kopzorg is de cultuurverschillen. De studenten hebben meestal een taalachterstand en krijgen soms te maken met discriminatie en uitsluiting. Meer dan de helft van de ondervraagde studenten heeft een studievertraging. En dat komt vooral omdat ze geen sociaal vangnet hebben en uit zichzelf niet makkelijk om hulp vragen. Een deel wordt ook depressief.

“Deze Caribische studenten hebben begeleiding nodig. Van hulporganisaties voor studenten, maar ook van docenten die beseffen hoeveel extra hindernissen deze studenten moeten nemen”, aldus Van Zupthen.

  • Wat ook al langer bekend is dat veel studenten een hoge studieschuld aan over houden. Door de pandemie verdwijnen bovendien veel studentenbanen. Bijna de helft van de (ex)studenten die nu een studielening aflossen, geven aan dat dit (zeer) moeilijk is. De instanties houden geen rekening met hun financiële draagkracht. Vooral die van studenten die naar de eilanden terugkeren. Dit weerhoudt een groot deel van de ex-studenten dan ook om terug te gaan.