Foto: Pointe Blanche-gevangenis

PHILIPSBURG – “We maken ons grote zorgen, we hebben snel meer celcapaciteit nodig. De wisseling van de regering zorgt voor vertraging. De gevangenis is overvol.” Dat zegt hoofdofficier van Justitie Mirjam Mol op Sint-Maarten.

Vorige maand leek een tijdelijke oplossing nabij: elf containercellen van Bonaire zijn toen door defensie overgebracht naar Sint-Maarten. Tjandra van Lake van het ministerie van Justitie bevestigt dat door het vertrek van de minister het klaarmaken van de containercellen stil ligt. “We weten niet wanneer dit wordt hervat.”

Omdat er te weinig celcapaciteit is, komt het voor dat verdachten langer dan de toegestane tien dagen in een politiecel zitten. Ook zitten er 23 gedetineerden sinds orkaan Irma in 2017, die de Pointe Blanche-gevangenis destijds flink heeft beschadigd, vast in Nederland. Sint-Maarten betaalt 120.000 euro per maand aan Nederland voor de opvang van deze gedetineerden.

Vertraging onvermijdelijk
Nico Schoof, de voorzitter van de Voortgangscommissie Sint-Maarten, is over twee weken met de commissie op het eiland. In de laatste rapportage van twee maanden geleden, was de commissie voor het eerst in jaren voorzichtig positief. Zo was de commissie te spreken over de nu afgetreden minister Cornelius de Weever en constateerde vooruitgang. “Door de wisseling van de regering zal alles vertraging oplopen. In Nederland kan er in zo’n geval een heleboel doorlopen vanwege uitgebreide ambtelijke diensten die mandaat hebben. Op Sint-Maarten hebben alle projecten persoonlijke aandacht nodig van de minister”, zegt Schoof.

De directeur van de Pointe Blanche-gevangenis verwacht binnen een jaar meer dan 80 procent langgestraften te hebben, onder wie ook degenen die nu nog in Nederland en Curaçao zitten. Ondertussen stijgt de criminaliteit. In de eerste helft van dit jaar zijn er al 24 misdrijven geregistreerd waarbij vuurwapens zijn betrokken. Dit is een stijging van 50 procent ten opzichte van 2018, aldus cijfers van het OM op Sint-Maarten. Er worden volgens het OM steeds meer ernstige gewelddelicten opgelost en langdurige gevangenisstraffen opgelegd. Daardoor neemt de druk op de detentiecapaciteit nog meer toe.

Foto: Tim van Dijk

In Sint-Maarten staat het gebrek aan voldoende cellen en rehabilitatie al langer op de agenda. Lees hier meer:

Gevangeniswezen op Sint-Maarten: ‘hier worden dagelijks mensenrechten geschonden.’

Het Koninkrijk staat sinds 2017 onder toezicht van Europese Raad omdat verdachten onder erbarmelijke omstandigheden maandenlang in politiecellen zaten opgesloten. De cellen zijn inmiddels opgeknapt maar de detentiecapaciteit blijft een nijpend probleem. Het OM moet dagelijks schuiven en oplossingen zoeken om verdachten te huizen. In het najaar oordeelt de raad of het toezicht wordt voortgezet of niet.

‘Nederland moet hulp bieden’
De rapporten van het Comité ter Voorkoming van Marteling (CPT) van de Raad van Europa en de Voortgangcommissie Sint-Maarten zijn al jaren negatief. Daarin wordt steevast ook de rol van Nederland benoemd. “Gevangeniswezen is in eerste instantie een verantwoordelijkheid van de regering van Sint-Maarten. Maar we roepen Nederland al jaren op om meer hulp te bieden. Sint-Maarten kan het niet alleen. Er is maar één land in het Koninkrijk met voldoende expertise en middelen: Nederland.”

CDA wil rechtsorde van Sint-Maarten overnemen

Tweede Kamerlid Chris van Dam heeft deze week een motie ingediend – die aangenomen is – met het voorstel dat Nederland voor vijf jaar de rechtsorde op Sint-Maarten overneemt. “Het CDA zou willen dat de rechtshandhaving, evenals Buitenlandse Zaken en Defensie, een Koninkrijk verantwoordelijkheid zou zijn. De landen zijn te klein om hier zelf in te voorzien” zei Van Dam, zelf oud-politieman en voormalig officier van Justitie, dinsdag in de Tweede Kamer.

Staatssecretaris van Koninkrijksrelaties Raymond Knops raadde de motie van tevoren af, omdat het de autonomie van Sint-Maarten zou inperken. Omdat Justitie onder de Rijksconsensuswet valt, kan Den Haag dit plan niet opleggen. De regering van Sint-Maarten moet groen licht geven voor het voorstel van Van Dam.