Foto: Tim van Dijk

PHILIPSBURG – De rechtbank op Sint-Maarten zal op 19 juni uitspraak doen in de zaak die 37 gedetineerden van de Pointe Blanche gevangenis hebben aangespannen tegen de regering. De gedetineerden eisen om overgeplaatst te worden naar een gevangenis op Bonaire of in Nederland. Indien ze de zaak winnen dient de overplaatsing binnen één week na de uitspraak plaats te vinden.

Tijdens de zaak, die op 5 juni werd behandeld, brachten advocaten Sjamira Roseburg, Shaira Bommel en Geert Hatzmann de vreselijke situatie van de inrichting aan het licht. De advocaten eisten ook een schadevergoeding oplopend tot 10 miljoen dollar als de overheid zich niet houdt aan de uitspraak.

Cruciale rechtzaak
Het pleidooi van de gevangenen gaat over de levensbedreigende gevaren en de ernstige leefomstandigheden in de Pointe Blanche gevangenis welke zij ervaren als ongeschikt en onmenselijk. Roseburg geeft aan dat ze “opgelucht” is dat de zaak toch naar voren is gekomen ondanks de vertragingen wegens COVID-19. Ze vindt de ‘lockdown’ die de gedetineerden moesten doorstaan tijdens hun staking voor betere condities “jammer”. Tijdens deze ‘lockdown’ mochten zij niet naar buiten voor hun recreatieve tijd. Volgens de gevangenen is er gefaald om een zinvol gesprek met hen aan te gaan.

Een reportage door Ralph Cantave & Tim van Dijk

Aernout Kraaijeveld, de advocaat die de overheid van Sint-Maarten bijstaat, verwierp de beweringen van de gevangenen door te zeggen dat er andere gevangenissen zijn die erger zijn en dat er pogingen zijn geweest om de gevangenis te verbeteren sinds orkaan Irma. Kraaijeveld probeerde uit te leggen dat de risico’s in de gevangenis door de gevangenen zelf worden gecreëerd.

Op een zeker moment bracht Hatzmann naar voren dat na de uitspraken in de zaken tegen Francesco Corallo en Theo Heyliger, zij wel naar een andere gevangenis binnen het Koninkrijk zijn overgeplaatst. Corallo en Heyliger waren ‘high profile’ zaken en de 37 gevangenen die nu de staat hebben gedaagd zijn dat niet. Kraaijeveld gaf aan dat deze overplaatsingen voor de veiligheid van de gevangenen heeft plaats gevonden en dat er momenteel verbouwingen plaatsvinden.

“Alles is anders”
Edsel Romney, een ex-gedetineerde, was ook in de rechtbank aanwezig en volgt de zaak. Hij was een van de gedetineerden die naar Nederland werd overgeplaatst twee maanden na orkaan Irma. “Alles is anders” zei hij over z’n tijd in de gevangenis in Nederland. Hij vergeleek het met het vastzitten op een cruise schip, waar je naar werk en school kan gaan en kan bijdragen aan een voortvarende reis.

Romney heeft vier diploma’s kunnen behalen en werd verliefd op fitness. Hij gaf aan dat gevangenen in Nederland een huisdier mogen hebben, mogen winkelen en dat de gezondheidszorg op orde is. Er zijn “geen tralies of hokjes, er zijn cellen met deuren” vertelt hij over de condities in Nederland en op Sint-Maarten. Romney vertelt ook het horror verhaal van Irma overleven in Pointe Blanche. “Stel maar voor dat je in een hondenkooi vastzit terwijl je jezelf moet beschermen met een vuilniszak.”

Werk aan de winkel
Gedurende de drie jaar sinds orkaan Irma, heeft de overheid van Sint-Maarten tot drie keer toe een nieuwe minister van Justitie gehad. Na verschillende onregelmatigheden, moet de huidige minister, Anna Richardson, een serieuze achterstand wegwerken. Volgens Kraaijeveld heeft het ministerie van Justitie geld opzij gezet voor het opknappen van de gevangenis. Roseburg gaf aan dat Nederland bereid is om gevangenen over te nemen zoals ze dat vroeger hebben gedaan.

Tot die tijd blijven de gevangenen gehuisvest onder dezelfde omstandigheden en wachten ze het vonnis af.