DEN HAAG – Verschillende politieke partijen in Nederland willen sinds de jaren ’80 de komst van ‘kansarme Antillianen’ tegenhouden. Uitkeringstrekkers, overlastveroorzakers en een import van criminelen, klinkt het. Zijn de plannen vooral bedoeld om zetels te winnen of niet?
Al veertig jaar strijden politici in Den Haag voor een wet die de migratie vanuit de Caribische eilanden – en met name Curaçao – tegen kan houden. De VVD probeerde dat voor het laatst met de Bosmanwet. Dit jaar probeert de PVV ‘criminele Antillianen’ terug te sturen. Er is steeds geen steun voor dit soort wetten te vinden in de Tweede Kamer.
Roos Leerdam-Bulo van de Vereniging Antilliaans Netwerk blikt terug op roerige jaren. “Geert Wilders die oproept de eilanden te verkopen op Marktplaats. Rita Verdonk met haar plannen. Zij moest zelfs onze zaal verlaten tijdens een dialoog die we hadden georganiseerd met Antillianen, want men werd woedend. De Nederlandse media hebben ook geholpen om de Antillianen te criminaliseren.”
Kansarme of Kansloze Antillianen
Twee maanden geleden werd er nog in de politiek gesproken over het weren van ‘kansarme’ en ‘kansloze Antillianen’ in de gemeente Leeuwarden. “Hoezo kansarm?”, vraagt Roderick Pieters, oud-gevolmachtigde minister van Curaçao, zich af. “Ga me niet vertellen dat je hier in Nederland geen kansen hebt. Wat men vergeet te vermelden is, dat er veel hoogopgeleide Antillianen in Nederland zitten.”
‘We zijn één van de meest succesvolle minderheden in Nederland’
– Roderick Pieters
“Dit is zo’n negatieve framing. Wij zijn één van de meest succesvolle minderheden in Nederland. We hebben in Nederland allerlei top-artsen, topsporters, artiesten en hoogleraren van Antilliaanse komaf. Daar hoor je ze nooit over”, benadrukt Roderick Pieters. “Negentig procent van de Antillianen is succesvol.”
CBS-cijfers uit 2008 wijzen op de trend dat Antillianen tot de hoogst opgeleide minderheden behoren. En volgens het Sociaal en Cultureel Planbureau (2017): de bevolkingsgroep die het snelst integreert en zich thuis voelt in Nederland.
Omstreden PVV-wet waarschijnlijk dit jaar behandeld
Haagse politici proberen over de ruggen van de Caribische Nederlanders zetels scoren, concluderen Pieters en Leerdam-Bulo. Waarschijnlijk wordt nog dit jaar gestemd over het plan van de PVV om Caribische Nederlanders met een strafblad terug te sturen naar hun geboorte-eiland.
“Het is niet voor de show”, stelt Sietse Fritsma van de PVV.”De statistieken zijn zo ernstig, dat je daar niet van kunt spreken. Antillianen zijn zwaar oververtegenwoordigd in misdaadcijfers en al tientallen jaren worden er geen oplossingen gevonden.”
Nederlanders met een Antilliaanse achtergrond zijn van alle bevolkingsgroepen het vaakst verdacht van een misdrijf. Dat blijkt uit het Jaarrapport Integratie van het Centraal Bureau voor de Statistiek van vorig jaar.
“Voor ons is de bescherming van de veiligheid de enige reden waarom we dit doen. De eilanden hebben zo’n wet al”, benadrukt Fritsma.
‘In Nederland boeit de eilanden niemand wat’
Ook André Bosman van de VVD kreeg flinke kritiek met zijn Bosmanwet. “Luister, in Nederland boeit de eilanden niemand wat. Dat mensen daar zeggen: dit doe je voor je stemmenwinst. Nou, de VVD wint núl stemmen met inzet op het Caribisch gebied.”
“Dit doe ik omdat we een verantwoordelijkheid hebben voor het Koninkrijk en niet als pesterij. Er is geld zat op de eilanden, maar er wordt mee gerotzooid.”
2014: VVD wil kansarme Antillianen weren
“Dit dossier [Koninkrijksrelaties, red.] doen we uit liefde voor de eilanden”, beaamt SP’er Ronald van Raak, die zich als Tweede Kamerlid zo’n vijftien jaar bezighoudt met de eilanden. “Ik heb nog nooit een stem gekregen omdat ik me bemoei met de eilanden. Ik ben erg druk als kamerlid, want ik zit ook op andere dossiers zoals Binnenlandse Zaken en Justitie. Elke seconde dat ik niet met dit dossier bezig moet zijn, is een zegen.”
‘Oplossingen zijn er wel degelijk’
Pieters heeft ervaring in de verslavingszorg, gaf politietrainingen en werkte 23 jaar als adviseur voor de Nederlandse regering als het gaat om het integratiebeleid. Volgens Pieters werd er dankzij overheidssubsidie jarenlang goed werd gewerkt aan de probleemgevallen. Het geld kwam er niet meer na 2014.
‘Betrek Antillianen erbij. Je gaat toch ook niet beleid maken voor vrouwen, met alleen mannen?’
– Roderick Pieters
“Begeleiding is in bepaalde gevallen nodig. Vroeger kregen Antilliaanse organisaties subsidie om te helpen en het werkte. Als je naar een oplossing zoekt voor Antillianen, betrekt ze er ook bij. Je gaat toch niet beleid maken voor vrouwen, met alleen mannen die over dat beleid gaan? Als Den Haag vreest voor malversaties, dan zeg ik: laat een onafhankelijke organisatie dat geld beheren en laat wij ons werk doen.”
Leerdam-Bulo pleit eveneens voor de terugkeer van de subsidies. “Ook om onze eigen gemeenschap te informeren. Ik vrees voor studenten die nu hier komen studeren, dat ze gefrustreerd raken. Je komt hier studeren en je hoort dat ze je hier niet willen hebben. Het leidt je af van jouw doel.”
‘Nederland probeert een onzichtbare muur voor Antillianen te bouwen’
“Ik vergelijk al die wetsvoorstellen van de afgelopen veertig jaar met het populistische verhaal van de Amerikaanse president Donald Trump”, zegt Bulo-Leerdam. “Hij verwijt Mexicanen dat ze stiekem banen komen inpikken van hardwerkende Amerikanen en dat er daarom een hoge muur moet komen die Mexicanen aan de grens tegenhoudt. Natuurlijk wekt dat veel emotie op bij de achterban, want zo’n verwijt kun je makkelijk visualiseren.”
“Precies hetzelfde geldt voor onze Antillianen met al die wetsvoorstellen hier in Nederland. Wij zijn zogenaamd criminelen en er moet dan ook een muur komen, maar dan onzichtbaar.”
Hebben Caribische Nederlanders iets te vrezen?
Volgens Pieters en Leerdam-Bulo is er ‘ondanks al die populariteitspolitiek’ niets te vrezen voor de Caribische gemeenschap. “De Raad van State heeft keer op keer erop gewezen dat die wetsvoorstellen niet haalbaar zijn”, zegt Pieters.
“Er is maar één soort Nederlander. Zolang het Statuut die de verhoudingen in het Koninkrijk der Nederlanden regelt niet veranderd wordt, hebben wij niets te vrezen”, aldus Leerdam-Bulo. “De politiek in Nederland kan blijven roepen, maar kan niks.”