HILVERSUM – “De bestuurlijke situatie op Sint-Eustatius heeft het karakter van een staatsgreep, omdat men de wetten gewoon buitenspel zet en de eigen regels hanteert”, stelt Jan Franssen maandag in Nieuwsuur (NOS-NTR).
Franssen zit in de commissie die de afgelopen maanden onderzoek deed naar het bestuur op Sint-Eustatius. Een vernietigend rapport volgde, waarop staatssecretaris Raymond Knops maandag heeft besloten om in te grijpen.
Staatsgreep
De Nederlandse regering had geen andere keuze dan in te grijpen, stelt Franssen. “Men heeft uitgesproken dat men de basiswetten die voor de eilanden gelden, vergelijkbaar met wetten die gelden voor Nederlandse gemeenten, niet langer aanvaart en eigen wetten hanteert, omdat men vindt dat men recht heeft om het eiland zelf te besturen. Het heeft het karakter van een staatsgreep.”
Nieuwsuur (NOS-NTR)
Wie de leider van zo’n bijna-staatsgreep op Sint-Eustatius dan is? “Er is op het eiland een politicus die zich de leider van Statia noemt. Zo presenteert hij zich. We hebben hem niet kunnen spreken, maar hij beschouwt zich de leider van het eiland.”
Zijn verklaring wijst op één man uit: Eilandraadslid Clyde van Putten (PLP), die in oktober vorig jaar breed in het nieuws kwam toen hij tijdens een bijeenkomst zei dat ‘als er Nederlandse militairen naar Sint-Eustatius gestuurd worden, ze gedood en op straat verbrand zouden worden‘. Later bood hij zijn excuses aan.
In december noemde hij de kersverse staatssecretaris Raymond Knops (CDA) ‘arrogant’, een ‘moderne Napoleon‘ en weigerde Knops te ontmoeten tijdens het eerste bezoek aan Sint-Eustatius.
Tegengewerkt
Franssen, staatsraad bij de Raad van State, en zijn medeonderzoeker oud-gouverneur van Aruba Fredis Refunjol, zouden door Van Putten tegengewerkt zijn op Sint-Eustatius. “Mensen die er toe deden mochten niet met ons in gesprek”, vertelt Franssen.
“Gelukkig waren er veel mensen die wel wilden en konden praten. Ook hebben we veel brieven gekregen.”
Franssen kijkt met groot respect terug op de ambtenaren die ondanks ‘het spreekverbod’ buiten werktijd toch met hem kwamen praten.
Het rapport dat er nu ligt heeft grote gevolgen voor Sint-Eustatius. Alle Statiaanse bestuursleden zijn ontslagen en het dagelijks bestuur wordt door Den Haag overgenomen.
Reacties op Sint-Eustatius
Net als onafhankelijk raadslid Reuben Merkman is ook eilandraadslid Koos Sneek (DP) ‘teleurgesteld over het besluit’ van Nederland, maar beiden zagen het wel aankomen.
“Het is treurig maar noodzakelijk”, stelt Sneek. “Als Eilandraadslid zag ik dit al een tijdje aankomen omdat ons bestuur de wetten en regels blijft negeren en de democratie vertrapt.”
Hoe lang de overname van het Statiaanse bestuur zal duren, is nog maar de vraag. Sneek en ook de Nederlandse oppositie hopen dat de Statianen in maart 2019 gewoon naar de stembus kunnen om een nieuwe eilandraad te kiezen.
Staatssecretaris Knops zei maandag dat hij hoopt dat de ingreep ‘zo lang als nodig en zo kort mogelijk’ duurt. Naar verwachting reist de staatssecretaris woensdag af naar het eiland.
