KRALENDIJK – “Wij zijn altijd dankbaar voor een verhoging, maar deze valt bijna in het niets doordat alles op Bonaire duurder is geworden’’, zegt MPB-fractievoorzitter Elvis Tjin Asjoe.
Op de BES-eilanden zijn het minimumloon en de bedragen van de uitkeringen vanaf 1 januari met 10 procent verhoogd. “Maar inmiddels zijn de kosten voor elektriciteit 28 procent omhooggegaan, is benzine zo’n 30 procent duurder geworden, en zijn de huur- en voedselprijzen gestegen.”
Tekst gaat verder onder de video
Marit Severijnse in gesprek met Wietze Koopman van Unkobon
In september namen de BES-eilanden nog een motie aan waarin de nieuwe Nederlandse regering werd opgeroepen om zo snel mogelijk een sociaal minimum vast te stellen. “We wilden het minimumloon in een keer met 400 dollar te verhogen, zodat deze gelijk is aan het sociaal minimumloon’’, vertelt Tjin Asjoe. Maar dat is niet gelukt.
“In plaats daarvan heeft de Tweede Kamer het voorstel van Centraal Dialoog gevolgd om de minimumlonen 4 jaar lang met 100 dollar te verhogen.’’ Centraal Dialoog is een lokaal overlegorgaan van werkgevers, vakbonden en de lokale overheid.
Geen vangnet voor werklozen
Ook op de bedragen voor de uitkeringen heeft de stijging volgens Tjin Asjoe weinig effect. “Vergeet niet dat de onderstand in Nederland veel hoger is dan hier. Ook kent Bonaire geen WW-uitkering, hoewel dit wel in het Centraal Dialoog ‘Akkoord van Kralendijk’ staat. Er is dus geen vangnet.’’
Momenteel bedraagt het minimumloon op Bonaire 1045 dollar voor een 40-urige werkweek. “De kosten van levensonderhoud voor een eenpersoonshuishouden liggen ongeveer anderhalf keer zo hoog. En voor een tweepersoonshuishouden is dat twee keer zo hoog’’, zegt Wietze Koopman, voorzitter van consumentenbond Unkobon.
Het Nibud heeft in 2014 op verzoek van de Bonairiaanse overheid berekend dat een alleenstaande vrouw eigenlijk 1472 dollar zou moeten verdienen om rond te komen.
‘Armoede op eilanden blijft zo bestaan’
Volgens Koopman is er daarna wel veel politieke druk gekomen om een sociaal minimumloon vast te stellen op basis van de kosten van levensonderhoud. “In 2018 heeft beleidsonderzoekbureau Regioplan uit Nederland nog een onderzoek gedaan naar de minimale kosten van levensonderhoud. Alleen is daar vervolgens eerst 25 procent en toen nog eens 10 procent van afgetrokken om een ijkpunt te maken. Zo blijft de armoede op deze eilanden gewoon bestaan’’, aldus Koopman.
Op Saba is het sociaal minimumloon nu 1246 dollar en op Sint-Eustatius 1265 dollar.
‘Het vorige Nederlandse kabinet heeft onvoldoende stappen gezet tegen armoede op de BES’
“Wat mij continue raakt is dat het ons niet lukt om het sociaal minimum gewoon aan te grijpen. Geen stip op de horizon, maar de realiteit van de situatie, want armoede kun je niet uitstellen’’, zegt Tjin Asjoe. “Het vorige kabinet heeft stappen gezet, maar als het gaat om armoede is het niet voldoende. Ik zou zeggen; nieuw kabinet, nieuwe kansen, dus we zullen de kamerleden en bewindspersonen aanspreken zoals we dat al 10 jaar doen.’’
Consumentenbond Unkobon denkt dat Bonaire nog meer publiciteit in Nederland zou moeten zoeken. “De helft van de bevolking heeft een inkomen beneden de armoedegrens en dat is voor een land als Nederland onaanvaardbaar.’’
Gerechtelijke procedure
Unkobon heeft als reactie een brief geschreven aan de Koninkrijkscommissie in de Tweede Kamer en de formateur. “Met een uitgebreid verhaal over de kosten van levensonderhoud en het ijkpunt.’’ Momenteel onderzoeken ze ook de mogelijkheid om een gerechtelijke procedure starten.
