DEN HAAG – Sint-Maarten kan in de corona-crisis weer op financiële hulp rekenen uit Den Haag. De leningen waren stopgezet, nadat Nederland bij de VN (Verenigde Naties) door Sint-Maarten werd beschuldigd van ‘racisme’ en ‘neo-koloniaal’ gedrag.
Om de economische crisis door de pandemie te kunnen doorstaan, krijgen de autonome eilanden Sint-Maarten, Aruba en Curaçao honderden miljoenen aan renteloze leningen uit Den Haag. De grote voorwaarde: de komende zes jaar een stevig pakket aan hervormingen doorvoeren.
‘Bij het kruisje’
De eilanden vinden dat zij gezien hun noodsituatie geen andere keus hadden dan ‘te tekenen bij het kruisje’. Ook Sint-Maarten ging akkoord, maar het parlement besloot daarna in maart naar de VN te stappen. Zij eisen een onderzoek naar hoe Nederland het eiland behandelt.
‘Verbazing’ bij staatssecretaris Knops (Koninkrijksrelaties, CDA). De geldkraan ging dicht, totdat er duidelijkheid is. Want, vraagt Knops zich af: hoe valt de VN-aanklacht ‘te rijmen’ met de politieke steun die hij uit Sint-Maarten kreeg voor leningen en hervormingen?
Nederland besloot de geldkraan dicht te draaien tot er ‘opheldering’ is. Volgens Bij1-Kamerlid Sylvana Simons is het besluit van het kabinet ‘een typisch voorbeeld van koloniaal gedrag’, legde zij uit in het tv-programma De Nieuwe Maan.
Gaat Nederland te ver?
Vanuit de politiek op de drie eilanden komt er al maanden kritiek op Nederland. Onlangs kwam er ook kritiek van de Raad van State, die alle wetsvoorstellen van de Nederlandse regering eerst kritisch tegen het licht houdt.
De Raad vindt het allereerst ‘vanzelfsprekend’ dat Nederland voorwaarden stelt tegenover leningen. Maar het probleem is de manier waarop Nederland toezicht houdt en ook de hervormingen wil uitvoeren op de eilanden, via het zogeheten Caribisch hervormings- en ontwikkelingsorgaan (Coho).
“Daardoor dragen de landen slechts in beperkte mate verantwoordelijkheid voor het uitvoeren van hun eigen hervormingen”, aldus de Raad van State. Daar bovenop krijgt het Nederlandse kabinet veel zeggenschap over dat toezichtsorgaan.
Het wetsvoorstel is in strijd met het Statuut, dat de spelregels bepaalt voor hoe Nederland en de eilanden met elkaar omgaan. Nederland moet het wetsvoorstel daarom aanpassen, luidt het advies.
Sint-Maarten steunt akkoord, ondanks VN-petitie
Ondertussen op Sint-Maarten is er ophef op sociale media en op de radio. Een overheid zonder geld, betekent uiteindelijk dat de bevolking zelf de dupe zou worden van ‘politieke spelletjes’, luiden de reacties.
Een debat volgt waarna parlementsvoorzitter Rolando Brison aan Knops schrijft te ‘bevestigen’ dat de Staten nog steeds achter het akkoord met Nederland staat. De klacht van Sint-Maarten over de corona-leningen zou volgens Brison achterhaald zijn, nu de Raad van State ook aanpassingen wil.
Volgens demissionair staatssecretaris Knops is de steun in die brief ‘voldoende helder’ om de geldkraan toch weer open te zetten. Sint-Maarten krijgt voor de tweede kwartaal van dit jaar 39 miljoen Antilliaanse guldens.
‘Sint-Maartense regering komt afspraken na’
In de afgelopen maanden is er met premier Jacobs ‘een positieve start’ gemaakt met de hervormingen, schrijft Knops aan de Tweede Kamer. Voor het Nederlandse kabinet is dat ook de reden om uiteindelijk meer leningen te verstrekken.
‘He overgrote deel van de afspraken’ met Nederland is nagekomen, schrijft Knops. Zo zijn er kostenbesparende maatregelen doorgevoerd en zijn aanbevelingen van het IMF over de financiële sector op het eiland overgenomen.
Het geld komt steeds in kleine stappen
Knops laat tegelijkertijd doorschemeren dat het Nederlandse kabinet niet helemaal gerustgesteld is als het gaat om het parlement op Sint-Maarten. “De petitie [aan de VN, red.] laat zich moeilijk rijmen met een eerder akkoord op de landspakketten en de oprichting van een hervormingsentiteit.”
Wat Nederland betreft, moeten ook nieuwe regeringen en parlementsleden op de eilanden het akkoord blijven steunen. Zo niet, dan kan Den Haag besluiten om de leningen direct te stoppen, heeft staatssecretaris Knops (Koninkrijksrelaties) in de afgelopen maanden aangegeven.
De renteloze leningen worden in de komende zes jaar steeds in kleine fases overgemaakt aan Aruba, Curaçao en Sint-Maarten. De voorwaarden voor elke nieuwe ‘tranche’ staan in het akkoord. Die moeten van de Raad van State duidelijker worden vastgelegd, zodat Den Haag de spelregels niet tijdens het spel verandert.
Eilanden afhankelijk van Nederlandse hulpDe economie van Aruba, Curaçao en Sint-Maarten kreeg forse klappen door de wereldwijde corona-uitbraak. Het toerisme, hun voornaamste inkomstenbron, kwam tot stilstand. De eilanden zijn in deze corona-crisis afhankelijk van Nederlandse hulp, omdat de eilanden te weinig geldreserves hebben. De werkloosheid is gegroeid en zo ook de armoede. Voor humanitaire hulp doneert Nederland zonder voorwaarden. Duizenden mensen zijn op de verschillende eilanden nog steeds afhankelijk van voedselhulp. Inmiddels heeft Den Haag zo’n 30 miljoen euro voor voedselpakketten gegeven. |
