De opkomst en ondergang van ‘golden boy’ Gerrit Schotte

Foto: Ramsay Soemanta (MFK)

HILVERSUM / WILLEMSTAD – Hij was de eerste Curaçaose premier en tevens de jongste premier die het Nederlands Koninkrijk tot nu toe heeft gehad. Maar toen stond Gerrit Schotte terecht voor corruptie tijdens zijn politieke carrière.

De 44-jarige Schotte is inmiddels verboden om zich de komende vijf jaar verkiesbaar te stellen en heeft een celstraf van drie jaar opgelegd gekregen. Vandaag deed de Hoge Raad in Den Haag definitief uitspraak in de zaak. Hoe is het zover gekomen? Een reconstructie van alle gebeurtenissen die voorafgingen aan deze dag.

Juni 2010: Onenigheid

Schotte dient zijn ontslag in bij de inmiddels 47-jaar oude sociaaldemocratische partij MAN. Tegenover de lokale media verklaart Schotte dat ‘de partij het niet eens is met de veranderingen die hij wil doorvoeren’. Zijn zetel in de eilandsraad neemt hij mee. Er zijn aanwijzingen dat Schotte inmiddels al een nieuwe partij heeft opgericht, maar als een reporter daarnaar vraagt ontkent hij.

Juli 2010: Eigen partij

Amper enkele weken voor de verkiezingen richt Schotte samen met horeca-ondernemer Rudney Garmes de partij Movementu Futuro Kòrsou (MFK) op.  De partij gebruikt in de campagne de kleur wit, die puurheid en transparantie moet vertegenwoordigen. Vooral jongeren en Curaçaoënaars in achterstandswijken voelen zich aangetrokken tot de partij.

Augustus 2010: Onverwachte coalitie

MFK blijkt een serieuze concurrent te zijn voor de gevestigde orde en wordt tweede in de verkiezingen met 5 van de 21 zetels. Op nummer 1 staat PAR. Maar er komt een einde aan PAR’s jarenlange leiderspositie als Schotte een coalitie vormt met zijn oude partij MAN en de progressieve anti-Nederlandse partij Pueblo Soberano van Helmin Wiels.

10 oktober 2010: Premierschap

De vlag van de Nederlandse Antillen wordt in bijzijn van koning Willem-Alexander begraven en Curacao gaat een nieuw tijdperk in als onafhankelijk land binnen het Nederlands Koninkrijk. Schotte wordt de eerste Curaçaose premier en tevens de jongste in het Nederlands Koninkrijk.

Gerrit Schotte beëdigd als eerste premier van Curaçao Archiefbeeld: Caribisch Netwerk

28 oktober 2010: Conflict met veiligheidsdienst

Schotte frustreert de screening van ministers en raakt in conflict met de Veiligheidsdienst van Curacao (VDC). Die beschuldigt – op basis van getapt telefoonverkeer – een medewerker van lekken van gevoelige informatie aan George Jamaloodin, op dat moment minister van Financiën namens MFK. Maar in plaats van de medewerker stelt Schotte, tegen het vonnis van de rechter, het VDC-hoofd zelf op non-actief.

20 september 2011: Informatie-roof

Na herhaalde pogingen van Schotte om toegang te krijgen tot geheime informatie van de veiligheidsdienst wordt er op 20 september een inval gedaan. Onder dwang van twee, door Schotte aangestelde VDC-managers, wordt de dienst gedwongen om geheime informatie over te dragen aan een team van onbekende Colombiaanse mannen. Een jaar later verklaart de advocaat van de veiligheidsdienst tegenover de media dat de dienst ‘zoveel belastende informatie in bezit had dat zij ernstig bezorgd was dat de premier zelf belastende informatie weg zou halen’.

Zomer 2011: Tromp gate en Commissie-Rosenmöller

Schotte en de president van de Centrale Bank van Curaçao en Sint-Maarten, Emsley Tromp, raken verstrikt in een groot conflict. Schotte en Tromp beschuldigen elkaar in het openbaar van corruptie. Dit loopt zo hoog op, dat in augustus 2011 per Koninklijk Besluit een onderzoekscommissie in het leven wordt geroepen die de beschuldigingen moet onderzoeken: de Commissie-Rosenmöller onder leiding van oud-Groenlinksleider Paul Rosenmöller.

September 2011: Rapport commissie-Rosenmöller blijft liggen

De commissie-Rosenmöller dringt aan op een commissie van wijzen die de integriteit van de ministers Curaçao moet onderzoeken, als het moet afgedwongen via een Koninklijk Besluit van Den Haag. Schotte verwerpt het rapport. De commissie van wijzen komt er niet.

September 2012: Schotte sluit zich op in het regeringsgebouw

Amper een jaar later eindigt het premierschap voor Schotte, nadat twee parlementariërs hun steun aan zijn coalitie intrekken. Op 2 augustus dient hij zijn ontslag in. De oppositie wil dat de nu demissionaire premier Schotte snel opstapt en plaats maakt voor een interim-kabinet. Op 29 september wordt het interim-kabinet beëdigd door de waarnemend gouverneur, maar Schotte gaat niet weg zonder slag of stoot. Hij en zijn ministers sluiten zich op in het regeringsgebouw Fort Amsterdam in Willemstad en zeggen dat ze daar blijven tot de uitgeschreven verkiezingen van 19 oktober 2012. Het duurt uiteindelijk niet langer dan een dag voordat Schotte en zijn ministers het regeringsgebouw verlaten en de sleutels inleveren.

Oktober 2012: Verkiezingen

Niet de partij van Schotte, maar zijn coalitiepartij Pueblo Soberano van Helmin Wiels is bij de parlementsverkiezingen de grootste partij van 2012 de grootste geworden. Toch heeft Schotte nog veel steun van het volk en volgt als tweede partij. Uiteindelijk komt, nadat de coalitie-onderhandelingen stuk lopen, de partij van Schotte niet in de coalitie van dit nieuwe kabinet.

Mei 2013: Moord

Na de aankondiging over ‘het openbaar maken van fraude en belastingontduiking in de gokwereld’ wordt Pueblo Soberano-politicus, Helmin Wiels, op klaarlichte dag doodgeschoten op een strand. Verklaringen van verdachten wijzen algauw naar ex-minister van Financiën, George Jamaloodin uit de partij van Schotte. Ook gokbaas en partijsponsor Robbie dos Santos wordt ervan verdacht het brein te zijn achter de moord. Beiden worden in juli 2014 gearresteerd.

Helmin Wiels, afgedekt na de moord op het strand van Marie Pampoen. Archiefbeeld: Caribisch Netwerk

December 2013: Inval

Justitie op Curaçao doet een inval in de woning van Schotte en het partijkantoor van de MFK, zijn partij. Aanleiding van deze huiszoekingen is een strafrechtelijk onderzoek naar een verdenking van witwassen van geld en valsheid in geschrifte. Dit onderzoek is gestart in opdracht van de Procureur-generaal na een tweetal aangiften die in 2012 werden gedaan. Ook zou de ex-premier geld hebben ontvangen van Francesco Corallo, die betrokken is bij de Siciliaanse maffia.

Februari 2016: Zaak Babel tegen Schotte begint

De zaak en het onderzoek naar Schotte krijgt de naam Babel en begint in februari 2016. Een eventuele veroordeling maakt het voortzetten van zijn politieke ambities lastig. Het Openbaar Ministerie verdenkt Schotte ervan een grote som geld te hebben aangenomen van casinomagnaat Francesco Corallo, in ruil voor gevoelige overheidsinformatie en invloed bij de benoeming van bepaalde personen in topfuncties. Ambtelijke omkoperij, zo luidt de formele aanklacht.

Gerrit Schotte en Cicely van der Dijs komen aan bij de rechtszaal. Archiefbeeld: Dick Drayer

Maart 2016: Veroordeling

Schotte wordt door de rechter veroordeeld tot drie jaar onvoorwaardelijke celstraf en vijf jaar ontzetting uit het passieve kiesrecht. “Opvallend dat de rechter de hele eis van het OM heeft overgenomen. De opdracht was duidelijk: Schotte moest weg”, zo zegt de oud-premier direct na het vonnis.

Cicely Van der Dijs (links) en Gerrit Schotte Schotte laten direct na de uitspraak weten in hoger beroep te gaan. Archiefbeeld: Anneke Polak

Maart 2016: Schotte blijft in het parlement

MFK-leider Gerrit Schotte is niet onder de indruk van de veroordeling, hij blijft aan als Statenlid. “Ze mogen de wet veranderen”, laat hij weten. Tot die tijd blijft de grootste oppositieleider gewoon zitten.

September 2016: Opnieuw verkiezingen

Gerrit Schotte doet ondanks zijn veroordeling met zijn partij mee met de verkiezingen. Zijn partij wordt de op een na grootste, met vier zetels. De winnaar van de verkiezingen, de partij MAN, gaat niet in zee met de MFK.

Februari 2017: Nieuwe poging om macht te grijpen

In februari 2017 valt het Curaçaose kabinet, geleid door de partij MAN, al. In maart wordt een interim-kabinet beëdigd, onder leiding van Schotte’s partij MFK (de grootste oppositiepartij), die de taak krijgt de verkiezingen van 28 april 2017 voor te bereiden. MFK-lid Gilmar Pisas wordt de tijdelijke premier, want Schotte kan door zijn veroordeling en strafblad geen plaats nemen in het kabinet. Achter de schermen wordt het interim-kabinet sterk beïnvloed door Schotte en het kabinet-Pisas probeert de verkiezingen te stoppen. Op dat moment bemoeit Den Haag zich ermee en dwingt per Koninklijk Besluit af dat de verkiezingen doorgaan.

April 2017: Verkiezingen

Tijdens deze tweede verkiezingen binnen een half jaar gaat de MFK met een zetel vooruit, maar is de derde grootste partij. De winnaar van deze verkiezingen is de partij PAR, een partij die ver van de MFK afstaat. Schotte weet dat hij geen serieuze kans heeft bij de coalitie-onderhandelingen en zegt vlak na de uitslag dat hij blij is dat zijn partij een zetel vooruit is gegaan en tevreden is met de vertegenwoordiging van de MFK in het parlement.


Gerrit Schotte (MFK) in gesprek met Eva Vloon

Augustus 2018: ‘Ontnemingszaak’

Begin augustus eist het OM op Curaçao via een ‘ontnemingszaak’ dat Schotte 1.844.190 Antilliaanse gulden (bijna 1 miljoen euro) moet betalen als boetedoening voor onrechtmatig verkregen geld. Als Schotte niet of niet op tijd betaalt, moet de cel in. Die uitspraak in een zogeheten ‘ontnemingszaak’ ligt in het verlengde van de zaak-Babel. Schotte is ook in deze zaak in hoger beroep gegaan.

27 November 2018: Uitspraak Hoge Raad

Heeft justitie haar onderzoek in de zaak Schotte op de juiste manier gedaan? De Hoge Raad in Den Haag vindt van wel en verwerpt de cassatie. De veroordelingen zijn hiermee definitief. Schotte moet de cel in, en de grootste oppositiepartij MFK van Curaçao moet op zoek naar een nieuwe fractieleider.