HILVERSUM – Dat veruit de meeste mensen uit het EenVandaag Opiniepanel vinden dat in Nederland straatnamen van ‘zeehelden’ niet aangepast moeten worden, verbaast activisten niet. “De meeste Nederlanders hebben geen flauw idee over hun historie”, zegt de Curaçaose Leroy Lucas uit Utrecht.
Lucas strijdt in Nederland tegen het eren van zeehelden die zich tijdens de slavernijperiode schuldig hebben gemaakt aan massamoord en slavenhandel. In die hoedanigheid deed hij woensdag in Utrecht ook mee aan het tv-programma ‘De Stelling van Nederland’.
De Stelling van NederlandHet tv-programma ‘De Stelling van Nederland’ is een initiatief van EenVandaag. In de uitzending van woensdag discussieerden ‘gewone Nederlanders’ in Utrecht onder leiding van Jort Kelder over de stelling: ‘Wij moeten trots zijn op onze taal, tradities en verleden’. Een peiling onder 28.000 mensen van het EenVandaag Opiniepanel vormde de voedingsbodem voor dat debat. |
‘Een goed initiatief’, vindt Lucas. “Er is duidelijk een gebrek aan kennis onder Nederlanders over hun eigen historie en dat komt met zo’n opiniepeiling pijnlijk aan het licht. Ik kan mij namelijk niet voorstellen dat mensen hetzelfde hadden gestemd als ze op de hoogte waren geweest van de gruweldaden van veel Nederlandse zeehelden.” Lucas pleit daarom voor ‘meer praten en meer educatie’.
‘Laten we ophouden met deze schijnheiligheid en gewoon trots zijn op onze geschiedenis’ – EenVandaag Opiniepanel
Maar of ‘meer praten’ wel zin heeft is nog maar de vraag: uit de opiniepeiling van EenVandaag blijkt ook dat de meeste mensen juist vinden dat de discussie is doorgeschoten. EenVandaag kreeg reacties als: “Laten we ophouden met deze schijnheiligheid en gewoon trots zijn op onze geschiedenis.”
Of: “Zwarte bladzijdes moeten niet gewist worden, daar moet je van leren.” En: “Waar stopt het dan? Alexander de Grote, Julius Cesar en Napoleon langs de huidige meetlat leggen is complete waanzin!!!”
In Urk heeft de gemeenteraad uit protest zelfs besloten om de straatnamen van een nieuwe wijk te vernoemen naar ‘helden uit het koloniale verleden’, liefst zeehelden.
‘Voor ons is het geen discussie of het wel of geen racisme is: het is racisme’ – Actiegroep De Grauwe Eeuw
Actiegroep De Grauwe Eeuw was ook door de redactie van EenVandaag uitgenodigd om bij de uitzending te zijn, maar bedankte. “Allereerst doen wij niet mee vanwege Jort Kelders racistische en seksistische uitlatingen”, laat de actiegroep weten
Ook wil de actiegroep niet meedoen ‘aan een discussie die alleen maar de status quo verlengt’. “Mensen willen vooral discussiëren en bepalen voor een kleine groep wat wel of geen racisme is. Voor ons is het geen discussie of het wel of geen racisme is: het is racisme.”
De Grauwe EeuwActiegroep De Grauwe Eeuw laat regelmatig van zich horen als het gaat om omstreden straatnamen en beelden. Zo deed De Grauwe Eeuw een dringend verzoek aan het adres van Rijkswaterstaat om de naam van de Coentunnel te veranderen. Ook deed de actiegroep aangifte tegen de Utrechtse poptempel TivoliVredenburg, vanwege een feest met een cowboy indianenthema. Door al deze acties krijgt de actiegroep regelmatig bedreigingen. |
Net als Lucas is de Grauwe Eeuw niet verrast door de uitkomst van het opinieonderzoek van EenVandaag. De actiegroep wijt het niet alleen aan gebrek aan historisch besef, maar ook aan een ‘diep verankerd racisme’ in de Nederlandse samenleving.
“Wij hebben nooit de hoop gehad de hele Nederlandse samenleving te veranderen. Voor ons was het echt de bedoeling om bewustwording te creëren onder met name gemarginaliseerde groepen en dat zij zich mogen uitspreken. Dat gebeurt inmiddels volop, wat dat betreft is onze missie dus al geslaagd.”
Lucas heeft wat meer hoop: “Mensen worden op een gegeven moment bewust van de zwarte bladzijden uit onze vaderlandse geschiedenis, waardoor ze niet eens in een straat willen wonen die vernoemd is naar iemand die verantwoordelijk is voor het afslachten van volken. Maar dat kost tijd.”
