De waarnemend Rijksvertegenwoordiger Jan Helmond heeft woensdag laten weten dat het afgeven van vergunningen, het houden van toezicht en handhaving bij vuilstortplaats Selibon op Bonaire tijdelijk wordt overgenomen. De Rijksvertegenwoordiger is een schakel tussen de Rijksoverheid en de drie openbare lichamen in Caribisch Nederland: Bonaire, Sint-Eustatius en Saba.
Caribisch Netwerk heeft de afgelopen dagen meerdere keren over de situatie rond de vuilstortplaats geschreven:
Situatie rondom landfill Selibon wordt steeds urgenter, geduld omwonenden raakt op
Ook brand op landfill nabij Rincon op Bonaire: is er sprake van brandstichting?
Nu neemt het Rijk (lees: Nederland) een hele grote stap. Helmond noemt het in zijn videoboodschap zelfs ‘heel ingrijpend’. De taken rond de vuilstortplaats in het gebied Lagun worden uit handen van Bonaire genomen. Dat is volgens hem noodzakelijk omdat er sprake is van ‘taakverwaarlozing’ door het bestuur op het eiland.
‘Zorgwekkend, complex en urgent’
Het probleem is al jaren bekend. Op 21 oktober van dit jaar concludeerde de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) in een rapport nog dat de situatie ‘zorgwekkend, complex en urgent’ is. Volgens de inspectie nemen de risico’s voor het milieu wekelijks toe, waaronder voor lucht, bodem, grondwater en brand.
Na publicatie van het rapport waren er enkele grote branden, waarbij schadelijke stoffen zijn vrijgekomen. Omwonenden zijn geëvacueerd en experts van het RIVM doen onderzoek naar mogelijke besmetting. Voor Helmond voldoende reden om tijdelijk de taken over te nemen. Hij noemt de situatie ‘complex’ en wil de situatie ‘stap voor stap’ oplossen. Maar het zal volgen hem niet snel kunnen worden opgelost.
Dit is de videoboodschap van Jan Helmond:
Jan Helmond zegt in zijn videoboodschap onder meer:
“Verschillende Bestuurscolleges zijn er niet in geslaagd het afvalprobleem op te lossen. De vraag is zelfs of de menskracht, middelen en expertise hiervoor überhaupt aanwezig is op het eiland. De situatie is nu in ieder geval zo complex, dat het de kennis en kunde bij het Openbaar Lichaam zeker overstijgt.
Als waarnemend Rijksvertegenwoordiger trek ik daarom de formele conclusie dat er sprake is van taakverwaarlozing door het Openbaar Lichaam Bonaire. Vandaar mijn voornemen om in de plaats te treden, zoals dat formeel heet. Ik doe dat op basis van mijn bevoegdheden in de Wet op de Openbare Lichamen Bonaire, Sint Eustatius en Saba (WolBES).
Concreet betekent dit het volgende: Als waarnemend Rijksvertegenwoordiger neem ik de vergunningverlening, toezicht en handhaving bij Selibon tijdelijk over van het Bestuurscollege. Voor alle overige taken houdt het Openbaar Lichaam haar volledige bevoegdheid. En de medewerkers van Selibon blijven uw afval ophalen, zoals altijd.
Uiteraard krijgt het college de gelegenheid om hierover zijn zienswijze te geven. Daarna zal ik een definitief besluit nemen. Dat doe ik nog deze week. Hoe gaat het proces daarna verder?
Indien ik het formele besluit neem om in de plaats te treden, gaat de Inspectie Leefomgeving en Transport aan de slag met de situatie op Lagun. Dit moet gebeuren in nauwe samenwerking met de medewerkers van Selibon, met de bewoners van Lagun en omgeving en met het bestuurscollege en de ambtenaren van het Openbaar Lichaam. Deze nauwe samenwerking vind ik heel belangrijk. We hebben een gezamenlijk probleem en moeten dat ook gezamenlijk oplossen.
De verschillende ministeries staan klaar om daarbij te helpen. Niet alleen bij de spoedeisende problemen van nu, zoals het opruimen van slachtafval en ziekenhuisafval. Maar ook bij het vinden van een duurzame oplossing voor het afvalprobleem.
Deze ingreep is een heel zwaar middel, dat begrijp ik maar al te goed. Het is het uiterste middel dat ik volgens de wet kan inzetten. En dat roept misschien ook wel stevige emoties op. Maar het is nu nodig.
Laat ik daarom heel duidelijk zijn: Deze maatregel zegt niets over de betrokkenheid van het bestuurscollege en de ambtenaren van het Openbaar Lichaam. Het zegt ook niets over de inzet van alle mensen die werken bij Selibon. Iedere dag werken zij hard om ons eiland schoon te houden – en dat doen zij met groot enthousiasme.
Maar het probleem is nu zo complex en urgent, dat we snel moeten ingrijpen. Er moet een duurzame oplossing voor het afvalprobleem komen. Selibon en het Openbaar Lichaam kunnen dat niet alleen.”
