Van stranden voor ‘witte, rijke toeristen’, tot de minder zichtbare trauma’s. Politici uit alle hoeken van het Koninkrijk zijn het erover eens dat het slavernijverleden doorwerkt. Een bewustwordingsfonds is lang niet voldoende, vinden de eilanden.
Het is de derde dag van het Ipko op Curaçao, waarbij parlementsleden uit Aruba, Curaçao, Sint-Maarten en Nederland met elkaar in gesprek gaan. Het slavernijverleden en kolonialisme staat donderdag centraal.
Ook in Nederland zijn de gevolgen merkbaar, maar daar is het wel ‘minder zichtbaar’ dan op de eilanden, zegt PvdA-senator Jeroen Recourt. “Op Aruba lijkt doorwerking van slavernij beperkt. Maar als je wat dieper kijkt, zit het in de cultuur en werkt het sociaal-economisch door. Het speelt een rol in het dagelijks handelen. Je huidskleur doet er nog steeds toe. Dat moet erkend worden.”
Op Sint-Maarten werkt de slavernij nog steeds door op economisch, sociaal én mentaal gebied. Net als op Curaçao, waar er tot op de dag van vandaag grote verschillen zijn tussen arm en rijk. De afgeschermde privé-stranden op Curaçao is ‘een lelijk voorbeeld van dat grote verschil in de samenleving’. “De stranden zijn niet van iedereen. Alleen de witte, rijke toeristen mogen de mooiste stranden bezoeken.”
200 miljoen euro
Het Nederlandse kabinet heeft 200 miljoen euro beschikbaar gesteld voor een Bewustwordingsfonds. De vraag is: hoe het geld te verdelen? De Tweede Kamer heeft daar nog niet over besloten. Maar de eilanden weten nauwelijks wat Den Haag allemaal van plan is, merkt MAN-Statenlid Giselle Mc William (Curaçao) op. “We willen vooraf goed geïnformeerd blijven, niet achteraf.”
Parlementslid Mariëlle Paul (VVD, Nederland).
“Het is niet iets wat door Nederland wordt gedomineerd”, reageert VVD-Kamerlid Mariëlle Paul. Ze benadrukt dat ‘alle stakeholders’ – dus ook wat de eilanden vinden – in de kabinetsplannen worden meegenomen.
‘Kwijtschelding van alle schulden’
De eilanden vinden dat Nederland veel meer moet doen dan een bewustwordingsfonds over het slavernijverleden, valt op tijdens de publieke discussie. “Hoeveel geld is er verdiend door kolonialisme en hoeveel wordt dan teruggegeven aan de Cariben?”, vraagt UPP-Statenlid Rolando Brison (Sint-Maarten).
Parlementslid George Pantophlet (National Alliance, Sint-Maarten).
“Nederland is welvarend dankzij de handel in slavernij. Hoe nu verder?”, reageert ook NA-Statenlid George Pantophlet (Sint-Maarten). Hij wijst erop dat zelfs bij de afschaffing van de slavernij, het niet de zwarte bevolking die werd gecompenseerd maar de plantagehouders.
“Op dit moment is Sint-Maarten 1.4 miljard verschuldigd aan de Nederlandse regering”, merkt hij op. “Ze zeggen: de lener is slaaf van de uitlener. Wij moeten de komende tachtig jaar een schuld terugbetalen aan Nederland. Hoe kunnen we ooit financieel onafhankelijk worden? Ik vind dat meer dan slavernij.”
“Daarom: kwijtschelding van alle schulden”, zegt Pantophlet. “Kwijtschelding. Dat zal – financieel gezien – het begin zijn van herstel.”
‘Dit gaat ook over de houding van Den Haag’
Wat Raiz-Statenlid Misha Raymond (Aruba) betreft, moet er duidelijkheid komen: gaat de Nederlandse politiek de Caribische eilanden gelijkwaardig behandelen? “Anders sijpelt het gevoel door dat we weer worden bezet of dat ons dingen worden opgelegd.”
Parlementslid Misha Raymond (Raiz, Aruba).
Raymond neemt als voorbeeld de politieke ruzie in de corona-crisis over het Coho. De eilanden hadden dringend financiële hulp nodig en Nederland heeft voor die hulp een pakket aan voorwaarden ‘opgelegd’. Als de Caribische landen niet ‘gelijkwaardig’ worden behandeld, ‘sijpelt het gevoel door dat we weer worden bezet’.
‘Homofobie, ook een gevolg van kolonialisme’
Een andere doorwerking van het slavernijverleden is hoe lhbt’s op de eilanden worden behandeld, vindt het Arubaanse Statenlid Miguel Mansur (Accion 21). Op dit moment wordt er een ‘verhit debat’ gevoerd over het openstellen van het huwelijk voor iedereen. “Homofobie is een van de gevolgen van het koloniaal verleden.”
Parlementslid Miguel Mansur (Accion 21, Aruba).
“De Europese superioriteit speelt een rol in hoe we naar het huwelijk kijken. Ik doe een oproep aan mijn collega-politici van de eilanden. Want we pleiten voor gelijkwaardigheid, maar we vinden dat heteroseksuelen superieur zijn aan homoseksuelen. Ook dát is discriminatie.”
‘We weten dit allemaal al’
September vorig jaar hebben de politici voor eerst over het slavernijverleden gesproken. Het was zo gevoelig dat de bijeenkomst achter gesloten deuren werd gehouden, zonder daarna uitgebreid te vertellen wat de discussies precies waren. Dit keer wel een uitgebreide discussie in het open, nadat ze elkaar opnieuw in deelgroepen hebben gesproken.
Parlementslid Sylvana Simons (Bij1, Nederland).
Bij1-Kamerlid Sylvana Simons wil dat het de volgende keer gaat over de oplossingen. “Is er doorwerking? Het antwoord is ja. Hoe het eruitziet? Het is veelvuldig onderzocht, wordt op verschillende plekken besproken. Iets wat ik heel vaak zie, is dat we het gesprek steeds opnieuw beginnen over wat de doorwerking is. Zonde van onze tijd. Laten we niet opnieuw die fout maken, maar het gesprek naar een hoger niveau tillen.”
De Wekelijkse UpdateBlijf op de hoogte van de belangrijkste updates uit de Caribische gemeenschap. Abonneer je net als anderen ook op de gratis nieuwsbrief via deze link. |
