Parlementsleden van Aruba, Curaçao, Sint-Maarten en Nederland houden weer hun jaarlijkse politiek overleg. Dag 1: het aantal ongedocumenteerde mensen. Niet alleen de abc-eilanden worstelen met duizenden Venezolaanse migranten, ook Sint-Maarten.

Het is maandag, de openingsdag van het Interparlementair Koninkrijksoverleg (Ipko). De vier parlementen van het koninkrijk zijn bij elkaar op Curaçao om met elkaar te praten en afspraken te maken.

Zoals gebruikelijk geven de delegatieleiders eerst een speech over de situatie in hun land. “Er zijn ongeveer 17.000 ongedocumenteerde Venezolanen op Curaçao”, vertelt Amerigo Thode (MFK) onder andere.

Hij maakt zich zorgen over de openbare orde en veiligheid op het eiland. “Een voordeel is”, zegt hij, “dat ongedocumenteerden weer teruggestuurd kunnen worden.” In april gaan de grenzen sinds 2019 weer open.

GroenLinks-Kamerlid Kouthar Bouchallikh heeft vragen aan Curaçao. Amnesty International heeft namelijk al drie kritische rapporten geschreven ‘met vrij heftige conclusies’ over hoe het eiland met Venezolaanse vluchtelingen omgaat, zegt ze. Haar vraag: wat gaat Curaçao doen aan de ‘mensonterende’ opvang?

Ipko-voorzitter Charetti America-Francisca grijpt in. Ze wijst erop dat het thema migratie straks wordt besproken. De livestream wordt dan wel uitgezet: de presentatie van ambtenaren als de politieke discussie hierover vinden achter gesloten deuren plaats.

Thode wil er toch even publiekelijk op antwoorden. “Want zometeen krijg je toch een andere presentatie over migratie”, zegt hij. “Het is namelijk zo dat veel Venezolaanse migranten aanmeren op Curaçao. Ze komen als vluchtelingen, maar ze zijn eigenlijk economische vluchtelingen. Ze komen voor wérk.”

America-Francisca kapt het af. Caribisch Netwerk spreekt daarom na afloop van de besloten sessie met verschillende politici.

Amnesty International
Curaçao is onlangs door Amnesty International – voor de derde keer – op de vingers getikt omdat het eiland mensenrechten zou schenden bij de opvang van ongedocumenteerde Venezolanen. Hoe is daarop gereageerd tijdens de besloten vergadering? En welke invloed hebben die rapporten op de discussies?

De Nederlandse delegatieleider Paul Rosenmöller (GroenLinks) wilde tegenover Caribisch Netwerk daar niet op ingaan. “Want het gaat niet om politieke standpunten”, vindt Rosenmöller. “De parlementariërs tijdens het Ipko wisselen informatie aan elkaar uit.”

Heropening van grenzen zorgt voor andere uitdagingen
Na afloop van de discussie is het hem wel duidelijk geworden dat het probleem niet eenvoudig is; op elk van de eilanden zijn de gevolgen weer anders. Rosenmöller benadrukt dat er óók moet worden gekeken naar de slechte situatie in Venezuela zelf. “Er is veel gebrek in dat land en dat is de reden waarom veel mensen wegvluchten.”

Ook het Curaçaose Statenlid Giselle McWilliam (MAN) is het daarmee eens. “In mijn inbreng heb ik aangegeven dat we moeten stoppen met het wegkijken. Op Curaçao moeten we de mensen die er zijn registreren en eventueel een tijdelijk verblijfstatus geven. Dat is beter voor hen, maar ook voor ons. Want dan kunnen ze bijvoorbeeld verzekerd worden.”

McWilliam geeft tegelijkertijd aan dat dit niet dé oplossing is voor het probleem. “Veel mensen kijken angstig naar de toekomst. Het is goed dat we tijdens het Ipko hierover hebben gesproken. Maar alle landen moeten zich ook goed voorbereiden op het openen van de grenzen.”

“Aan de ene kant zijn veel mensen op Curaçao en Aruba blij daarmee. Gebroken gezinnen kunnen nu weer samen komen. Tegelijkertijd is er de vraag: hoe weten wat we binnenkrijgen? Wordt er gecontroleerd of Venezolanen na dertig dagen weer teruggaan?”

Impact op de arbeidsmarkt
Iets anders wat de Arubaanse politici opvallen: op het eiland stijgt het aantal echtscheidingen van Arubaanse echtparen, door de komst van Venezolaanse vrouwen. Ook op Aruba zien zou het aantal migranten een impact hebben op de arbeidsmarkt. In de bouw zouden veel Arubanen werk verloren hebben aan ‘goedkopere’ migranten.

Ook Venezolaanse vluchtelingen op Sint-Maarten
Niet alleen de abc-eilanden hebben de afgelopen jaren opvallend veel migranten uit Venezuela gekregen. Het geldt ook voor Sint-Maarten dat zo’n 900 kilometer verderop ligt, zeggen hun politici tijdens Ipko.

De Sint-Maartense Statenleden zien dat Venezolaanse mensen via eilanden als Guadeloupe een vluchtelingenstatus krijgen en vervolgens afreizen naar het Franse Saint Martin. Daar krijgen ze ook leefgeld, volgens Europese rechten.

Tegelijkertijd zien politici dat veel Venezolaanse vluchtelingen overdag de grens met Sint-Maarten oversteken om op het Nederlandse deel te werken voor zo’n 20 dollar per dag.

Oekraïners bereiken ook Sint-Maarten
Dezelfde trend is op Sint-Maarten te zien als het gaat om Oekraïense mensen die voor de oorlog hun land zijn ontvlucht. Oekraïners met vluchtelingenstatus in Frankrijk vertrekken ook naar het Caribische Saint-Martin, om vervolgens in het Nederlandse gedeelte aan de slag gaan in uitgaansgelegenheden.

De Wekelijkse Update

Blijf op de hoogte van de belangrijkste updates uit de Caribische gemeenschap. Abonneer je net als anderen ook op de gratis nieuwsbrief via deze link.