‘Schaamte op een klein eiland zorgt voor taboe op huiselijk geweld’

Foto: Marit Severijnse

In Europees-Nederland wordt al jaren campagne gevoerd tegen huiselijk geweld. Op Bonaire gebeurt dat voor het eerst sinds het eiland een bijzondere gemeente is geworden. De schaamte en kleinschaligheid spelen hier een nog grotere rol, zien hulpverleners.

Het aantal meldingen van huiselijk geweld en kindermishandeling zou fors zijn toegenomen. Wat de cijfers precies zijn, wil het advies- en meldpunt Guiami niet zeggen. “Dan denken ze: wat gebeurt er allemaal op het eiland?”

Net als in Europees-Nederland, zien hulpverleners op Bonaire verschillende vormen van mishandeling voorkomen. “Zoals huiselijk geweld, kindermishandeling en verwaarlozing”, vertelt de sociale hulpverlener Roxiana Goeloe die ook bij het project betrokken is. “Door de heersende schaamte om over problemen te praten, verandert de situatie moeilijk. Maar dit is wel een begin.”

“We zien dat er sprake is van een cultuur waarbij problemen binnenshuis worden gehouden”, zegt Femke Franckaert. Zij is een van de verschillende experts die betrokken is bij het project. “De stilte moet veranderen, want dan pas kun je patronen van huiselijk geweld en kindermishandeling doorbreken.”


Wat merkt Bonaire van huiselijk geweld en kindermishandeling?
(Video: Marit Severijnse)

Toch zien verschillende hulpverleners dat op Bonaire meer mensen bereid zouden zijn om hulp te vragen. “Mensen staan er iets meer voor open om naar een instantie te gaan”, zegt Goeloe.

‘Aantal meldingen fors toegenomen’
‘‘Het aantal meldingen is fors toegenomen ten opzichte van vorig jaar”, zegt coördinator Patricia Hassell van Guiami. Toch is er reden voor optimisme, vindt ze. “Want we zien dat meer mensen zich durven te melden. Maar vergis je niet, niet alleen vrouwen, maar ook mannen zijn slachtoffer. En die melden zich ook vaker.”

Ook krijgt Guiami vaker vragen van mensen die zich zorgen maken over iets wat speelt in de buurt. “Mensen die vragen: Ik merk bij de buren dit en dat, of ik zie dit en dat, maar ik wil me er niet mee bemoeien.”

Kleinschaligheid van Bonaire een drempel
Volgens de hulpverleners zouden veel mensen nog steeds geen melding durven te maken, omdat ze niet als slachtoffer willen worden gezien. Ook het feit dat Bonaire een relatief klein eiland is, maakt actie ondernemen lastiger.

“Je kunt niet naar de andere kant van het land verhuizen zoals je dat in Nederland kunt. Je bent op Bonaire misschien nog financieel afhankelijk van iemand of je bent bang dat diegene nog invloed gaat hebben op wat je wil bereiken op het eiland”, aldus Franckaert.

De campagne is zeker niet gekopieerd vanuit Europees-Nederland. Er is echt rekening gehouden met wat hier leeft. Juist op dat gebied willen we meer bewustwording creëren.”

Films en debatavond
Verschillende hulporganisaties op het eiland gaan een jaar lang aandacht geven aan het thema schaamte. Er wordt een aantal korte films gedeeld van een gezin en de verschillende problemen die zij meemaken. ‘‘Mensen kunnen de situaties herkennen en dat zet ze aan het denken”, aldus hulpverlener Goeloe.

Ook wordt geprobeerd discussies over het onderwerp op gang te brengen. “Zo was er onlangs een debatavond met alleen maar vaders. Ze zijn met elkaar in discussie gegaan over de opvoeding.”

“Een van de stellingen was bijvoorbeeld: ik ben de vader, dus ík bepaal”, vertelt Goeloe. “Het waren hele open gesprekken. Waar de ene vader zegt dat hij het heel normaal vindt om een klap uit te delen, zegt een andere vader: nou nee, ik heb dat ook gehad en ik wil dat niet meer voor mijn kind, omdat ik heb gemerkt wat dit met mij deed”, vertelt Cora Knopper. Ook zij is betrokken bij het opzetten van de campagne.

Ook kunnen mensen via sociale media anoniem op stellingen reageren en hier enquêtes over invullen. “We zullen binnenkort bijvoorbeeld aandacht geven aan mishandeling van mannen”, aldus Knopper.