‘De mensonterende armoede op Curaçao is óók slavernij, vooral voor tieners’

Wie over het koloniaal- en slavernijverleden begint, moet dan ook over de armoede praten, vindt oud-minister Omayra Leeflang (Onderwijs, Wetenschap, Cultuur en Sport). “Er is nog steeds slavernij: een heersende, vernederende armoede op Curaçao.”

Leeflang spreekt regelmatig met jongeren, nu ze als gepensioneerde kunstprojecten organiseert. “Het zijn verschrikkelijke verhalen die ik hoor”, vertelt de oud-minister. Ze maakt zich zorgen over het leven van tieners op het eiland. Vooral tienermeisjes zouden volgens Leeflang vanwege hun armoedesituatie seksueel misbruikt worden door mannen, in ruil voor eten.

Vanaf haar dertiende een relatie
“Ik heb contact met een jong meisje dat vanaf haar dertiende jaar een relatie heeft met een man van 24″, vertelt Leeflang. “Dat is pedofilie. Niemand die daarbij stilstaat! Ze zegt ook tegen mij: dit is de enige manier waarop ik kan eten.”

‘Onze jongeren worden gekweekt om slaaf te blijven’

“Je ziet hoe dit wordt geaccepteerd, onder toezien van haar moeder die ook bezig is om met verschillende relaties aan eten te komen voor haar jonge kinderen. Dit is niet normaal. Het ergste hieraan is: zij is niet het enige geval”, stelt zij.

“Onze jongeren worden gekweekt om slaaf te blijven. De slavernij van afhankelijk zijn van oudere mannen is vaak hun enige uitweg.”

‘Armoede wordt oogluikend toegestaan’
“Opgroeien in armoede is op Curaçao voor veel jongeren een hel”, ziet Leeflang. Ze heeft veel meer voorbeelden van wat ze van de jongeren hoort. Wat haar in de afgelopen jaren opvalt, zijn twee dingen: de verhalen zijn ‘verschrikkelijk’ en ‘het zijn geen unieke verhalen’.

Omayra Leeflang

“Een jongen die ik heb gesproken, was op negenjarige leeftijd getuige van de moord op zijn broer, want hun vader was lid van een gang. Nu, op achttienjarige leeftijd, heeft hij net weer een moord meegemaakt. Hoe komt deze jongen hier ooit te boven?”, aldus Leeflang. “Als reactie hierop sluit deze jongen zichzelf op. Again, na al die schietpartijen bij families thuis: hij is niet de enige.”

“Hoe kom je uit dit koloniaal verleden en de armoede die doorwoekert? Dat is de vraag die we ons moeten stellen”, vindt Leeflang. “Eigenlijk, als ik kijk naar de gehele samenleving, is er maar een conclusie mogelijk: de armoede wordt oogluikend toegestaan. Ondertussen zit een groep van onze mensen dus in de slavernij.”

‘Praat over de armoede als je praat over het slavernijverleden’
In aanloop naar de excuses die het kabinet gaat maken voor het Nederlandse slavernijverleden, pleit de oud-minister voor een dialoog – op Curaçao én op Koninkrijksniveau – over het aanpakken van de armoede op het eiland.

‘Als we dit niet nú doen, wordt de situatie onbeheersbaar’

“Mijn punt is: wij zijn uit dat slavernijverleden en koloniaal verleden gekomen. Het is prachtig dat we hier meer aandacht aan besteden, want het verwerkingsproces moet op een waardige manier gebeuren. Tegelijkertijd, we moeten de armoede óók gaan aanpakken als we het hebben over slavernij. Als we dit niet nú doen, wordt de situatie onbeheersbaar.”

Zelfliefde door kunst
Ondertussen probeert ze via stichting Podiumkunsten ‘kansarme jongeren’ perspectief te bieden, vertelt ze. “Je krijgt zelfvertrouwen en zelfliefde door het uitoefenen van kunst. Ik zie wat het doet met jongeren, het maakt ze vrij doordat ze de positieve kracht in zichzelf vinden.”

“Op die manier kan ik tenminste iets doen voor degene die dicht bij me zijn, maar dit is een druppel op de gloeiende plaat. Deze confrontatie is zó..” Ze raakt in een stilte. “Ik kan er geen woorden voor vinden.”

“Als je ooit mensen geholpen hebt die hier op Curaçao in de armoede zitten en als je de persoonlijke verhalen hebt gehoord.. Je wordt daar hysterisch van”, zegt Leeflang. “Je gaat ermee naar bed en je staat ermee op.”

Eindelijk excuses

Het kabinet gaat excuses maken voor het Nederlandse slavernijverleden. Ook wordt 200 miljoen euro vrijgemaakt voor een fonds. Hieruit worden projecten betaald om het bewustzijn over het slavernijverleden te vergroten.
Ook komt er een slavernijmuseum, waarvoor het kabinet 27 miljoen euro uittrekt. Wanneer de excuses worden aangeboden, is nog onduidelijk.