Foto: Demissionair staatssecretaris Raymond Knops (Koninkrijksrelaties, CDA) / NTR

DEN HAAG – Het Nederlandse kabinet doet een dringende oproep aan de eilanden. “De vaccins lopen tegen de houdbaarheidsdatum aan. Alstublieft, maak gebruik van de vaccins die nu nog in de koelkast staan!”

Demissionair staatssecretaris Raymond Knops (Koninkrijksrelaties) vindt het ‘zorgwekkend’ dat vooral op Sint-Maarten en Sint-Eustatius mensen massaal vaccins laten liggen. Op Sint-Eustatius gaat het om minder dan de helft (45 procent) van de inwoners die gevaccineerd zijn. Op Sint-Maarten is dat maar 35 procent.

Grote zorgen in de Tweede Kamer
De Tweede Kamer is ‘verontrust’ over het idee dat vaccins straks ‘in de prullenbak belanden’. “Het kan toch niet zo zijn dat vaccins straks over de datum zijn en weggegooid moeten worden, terwijl mensen hier in Nederland en vele andere delen van de wereld staan te springen voor een vaccin?”, aldus Joba van den Berg (CDA). 

Net als D66, CDA en PvdA, vindt ook de VVD dat het kabinet daarom alsnog een dringende oproep moet doen. “Het is ook belangrijk voor de economie. Het toeristenseizoen staat voor de deur en het kan niet zo zijn dat de eilanden weer op slot gaan“, vindt VVD-Kamerlid Aukje de Vries.

‘Stuur de overgebleven vaccins maar naar Suriname’

D66 wil dat de ladingen vaccins desnoods maar naar Suriname worden gestuurd. “Daar is het code zwart. De zorg daar is het aan het bezwijken en elke dag telt”, aldus Kamerlid Jorien Wuite. “Ofwel: op de Caribische eilanden zijn er vaccins over en anderhalf uur vliegen verderop is er een schreeuwend tekort in Suriname. Transport zou moeten kunnen, al is het 10.000 vaccins.”

Het kabinet wil in ieder geval voorkomen dat de vaccins op de eilanden weggegooid moeten worden. “Ze zijn weliswaar exclusief voor mensen daar beschikbaar, maar ze blijven daar niet oneindig staan”, bevestigt demissionair staatssecretaris Knops aan de Tweede Kamer.

Op de eilanden mogen alle leeftijden wél een prik halen
Vanwege de kleinschaligheid besloot het Nederlandse kabinet ‘direct’ om iedereen ongeacht leeftijd op de eilanden zo snel mogelijk te vaccineren. “Soms is kleinschaligheid een voordeel”, aldus Knops. “We hadden gezegd: zodra er gevaccineerd kan worden, gaan we zo snel de eilanden helpen. Niet als laatste, als eerste. Ik vond dat symbolisch, maar ook heel mooi.”

Het streven was om vóór 1 juni iedereen te vaccineren, omdat het orkaanseizoen dan begint. Demissionair staatssecretaris Knops (CDA) vindt het ‘niet solidair’ dat grote groepen inwoners de vaccins uit Nederland laten liggen. “Daarmee breng je ook de volksgezondheid in gevaar als er zo weinig mensen gevaccineerd zijn.”

In tegenstelling tot Nederland, kunnen zelfs jongeren zich laten prikken. “Daar waar in Nederland de mensen van 55 jaar nog geen vaccin krijgen, lag daar alles klaar om te vaccineren. Tegelijkertijd zaten mensen hier wel te wachten op dat vaccin en zijn er zelfs mensen overleden die het vaccin nog niet hadden gekregen.”

‘Grenzen kunnen niet dichtblijven’
De eilanden worden nu langzaam opengesteld voor de buitenwereld. Om groepsimmuniteit te bereiken, zodat het virus niet meer kan verspreiden, moet volgens wetenschappers minimaal tweederde van de bevolking gevaccineerd. Als de maatregelen verder versoepeld worden, is er een risico dat de verschillende vaccinweigeraars ernstig ziek worden.

Het demissionair kabinet is het ermee eens dat de grenzen snel weer open moeten. “Het is geen mogelijkheid om een eiland zoals Sint-Eustatius tot de lengte van dagen gesloten te houden. Zometeen is de hele wereld gevaccineerd en komt het verkeer op gang.”

“Ondanks alle campagnes en oproepen komen de andere mensen niet”, ziet Knops. “Als het gaat om medische gevallen en ernstig zieke mensen komt een eiland als Sint-Eustatius redelijk ongeschonden uit de coronacrisis. Dat creëert een soort van schijnveiligheid. Het lijkt alsof daar het besef tot vaccinatie daarom minder groot is.”

Niet alle eilanden doen het zo slecht als Sint-Eustatius en Sint-Maarten. Op Saba is zelfs negentig procent van de inwoners al gevaccineerd. Op Bonaire heeft zeventig procent minstens één prik gehad. Op buureiland Curaçao is dat zeventig procent van de mensen. De ziekenhuisopnames zijn daar intussen drastisch gedaald.

De regering van Sint-Maarten probeert met campagnes mensen zover te krijgen zich toch te laten vaccineren. Wie zich pas na 1 juli laat vaccineren, zal daar de portemonnee moeten trekken.

Het effect van een vaccin

Een vaccin tegen het coronavirus zorgt ervoor dat mensen niet heel erg ziek worden of overlijden. Alle vaccins die in het Koninkrijk gebruikt worden, zijn bewezen effectief. Het risico wat je daarvoor opliep om heel erg ziek te worden of in het ziekenhuis te belanden, wordt na vaccineren drastisch verlaagd – met 85 tot 100 procent.

Val je flauw of ga je juist dood door een vaccin? Hebben wetenschappers een geaborteerde baby gebruikt? Er circuleren op sociale media zoals Facebook, WhatsApp en YouTube veel tegenstrijdige berichten over corona-vaccins.
Hoe om te gaan met al die berichten?