KRALENDIJK – Als ‘blue destination’ stond ook Bonaire maandag stil bij World Ocean Day. Maar of er wat te vieren valt is de vraag. De bescherming van het grootste en meest biodiverse natuurgebied in het koninkrijk komt geld tekort.
De 7 miljoen euro die het Nederlandse kabinet onlangs beschikbaar stelde voor de bescherming van de onderwaterwereld van de gemeenten Bonaire, Saba en Sint-Eustatius blijkt ‘lang niet genoeg’.
Een reportage door Marit Severijnse
“Voor effectief beheer en herstel van koraalriffen, het bijwerken van regels en wetten en het toezien op de naleving ervan, praat je over drie keer zoveel geld. Zeker op alle drie de eilanden”, zegt Tadzio Bervoets, manager van Dutch Caribbean Nature Alliance, een organisatie die helpt met het parkbeheer en natuurorganisaties bijstaat.
Ook Roxanne-Liana Francisca, bioloog bij Stinapa, beaamt dit. “Wat we nodig hebben is een structurele bijdrage. Een grootschalig project voor koraalherstel kost alleen al 2 miljoen.”
Groeiend toerisme schadelijk voor rif
In het nieuwe natuur- en milieubeleidsplan, dat onlangs is goedgekeurd door de Tweede Kamer, staat waterkwaliteit hoog op de agenda. “Dit is waarschijnlijk het grootste probleem waar Bonaire met betrekking tot de onderwaterwereld mee te maken heeft”, vertelt Garrett Fundakowski, assistent coördinator bij Bonaire Reef Renewal.
Een slechte waterkwaliteit wordt niet alleen veroorzaakt door afvalwater, maar ook door het groeiende aantal toeristen. “Als toerisme niet in evenwicht is met natuurbehoud, kan dat een negatief effect hebben op de hele onderwaterwereld”, vertelt Kaj Schut, Manager van Sea Turtle Conservation Bonaire. “Om een simpel voorbeeld te noemen; veel mensen gebruiken zonnebrand met oxybenzine. Dat is heel schadelijk voor het rif.”
Momenteel wordt er door DCNA, in samenwerking met stakeholders, gewerkt aan een waterkwaliteitsplan. Een belangrijk punt daarin is het schoonmaken van afvalwater voordat het in de oceaan terecht komt.
Loslopend vee zorgt voor watervervuiling
Omheining en voedsel voor vee zijn duur en als gevolg daarvan lopen grote aantallen geiten los over het eiland. Met als gevolg dat struiken, bomen en planten aan de kust worden weggevreten. Daardoor ontstaat er erosie en spoelen voedingsstoffen, bacteriën en sediment in zee.
Om dit tegen te gaan loopt er al een tijdje een zogenaamd ‘geitenprogramma’ op Bonaire. Dit gebeurt volgens bioloog Roxanne-Liana nu intensiever dan voorgaande jaren. Ook wordt de bevolking er meer bij betrokken. “We geven bijvoorbeeld geiten weg en gaan in gesprek met mensen uit de agrarische sector en de dienst Landbouw, Veeteelt en Visserij (LVV) op Bonaire over het houden van geiten zonder natuurschade”, aldus bioloog Roxanne-Liana Francisca.
Schildpadden bedreigd door lichtvervuiling
Lichtvervuiling is een van de bedreigingen waar de zeeschildpad op Bonaire mee te maken heeft. “Baby schildpadjes gaan na de geboorte opzoek naar het meest lichte punt. “Onder normale omstandigheden is dat de reflectie van de maan op de zee, maar op Te Amo beach leiden de grote vliegveldlampen naar een drukke weg”, vertelt Kaj Schut van Sea Turtle Conservation Bonaire.
“Omdat die lampen niet uitgezet kunnen worden, plaatsen we daar barrières en kooitjes om te voorkomen dat de schildpadjes overreden worden.” Ook is klimaatverandering een grote zorg. “Door een stijgende zeespiegel worden de stranden en daarmee ook de nestgebieden steeds krapper”, aldus Kaj.
Meer samenwerking nodig
Hoewel veel activiteiten en verantwoordelijkheden van de verschillende stakeholders overlappen, betekent dit volgens Bervoets niet dat er bij projecten ook altijd een samenwerking is.
“Veel projecten gebeuren onafhankelijk van elkaar, zonder onderlinge afstemming. “In de toekomst moeten we vaker gezamenlijk projecten starten, zodat we sneller natuur-en milieudoelen halen.”
Bedreiging voortbestaan eilandenDe Sababank is het grootste onderzeese atol in het Caraïbisch gebied en een van de grootste ter wereld (2000km). Het koraalrif bij Bonaire staat bekend als één van de gezondste van het Caribisch gebied. In 2019 bleek uit onderzoek door Wageningen Marine Research dat een groot deel van deze riffen er niet goed voor staat: de meeste ondiepe delen groeien nauwelijks of eroderen zelfs. Daarnaast zien de onderzoekers een negatief verband tussen lokale menselijke activiteit en de groeicapaciteit van het rif. Door deze negatieve ontwikkelingen kan volgens de onderzoekers de kans op overstromingen op de eilanden toenemen, want de riffen met veel structuur vormen een natuurlijke beschermwal van de kustgebieden. Op lange termijn kan dat het voortbestaan van de eilanden bedreigen. |
