DEN HAAG – Aruba, Curaçao en Sint-Maarten kunnen op steun rekenen vanuit de Tweede Kamer, nu de economie op de eilanden instorten door het coronacrisis. Maar er zijn ook harde eisen te horen.
De begrotingen van de drie autonome eilanden zorgden in de afgelopen maanden voor flinke irritaties en strijd in Den Haag. De eilanden werden gedwongen om fors te bezuinigen. Van die strengheid is nu weinig te merken. Behalve bij de VVD en SP.
“In tijden van rampen en crisis moeten we elkaar helpen”, aldus Kamerlid Antje Diertens van D66. “We zijn samen, we zijn familie. En dan kijk je naar elkaar”, vindt Joba van den Berg (CDA). “We hebben ook geholpen na orkaan Irma en dat gaan we nu ook doen”, zegt Attje Kuiken (PvdA).
‘Minder streng worden’
Daarbij moet het ook mogelijk zijn de begrotingsregels te versoepelen. Diertens (D66): “We gaan minder streng worden, dat zijn we nu ook voor de ondernemers in Nederland. De situatie is nu anders dan een paar weken geleden, we gaan niet zeggen: We houden vast aan de tijd voor de crisis.”
Ook de PvdA wil dat Den Haag ‘soepeler omgaat met de begrotingen’. Wat Kamerlid Attje Kuiken betreft, zijn er nog andere mogelijkheden zoals goedkope leningen via Nederland. Ook zou er gerichte hulp moeten komen aan de meest kwetsbaren op het eiland. Eventueel in samenwerking met stichtingen en internationale hulporganisaties.
Ook kritische geluiden: ‘Kom eerst zelf met plannen’
Maar er zijn ook kritische geluiden. De SP vindt dat Nederland ‘zeer, zeer ruimhartig’ moet openstaan voor hulp aan de eilanden, maar wel op de voorwaarde dat de eilanden ‘nu met echt concrete verzoeken komen’.
“Niet andersom”, vindt Kamerlid Ronald van Raak. “En niet dat Nederland geld gaat sturen, want dat heeft geen zin. Dat hebben we eerder meegemaakt en dat ging niet goed. Dan krijg je weer gedoe, ruzie, corruptie.”
De SP’er was al somber over de economie op de eilanden. “Sint-Maarten kampt nog met de naweeën van de orkaan Irma en Aruba is eigenlijk failliet. En, tja.. Curaçao ook.”
“Natuurlijk willen we helpen als de nood aan de man is”, vindt VVD-Kamerlid André Bosman. “Maar, dat gaat niet voor niets. We hadden ook een afspraak dat de eilanden hun begroting op orde zouden maken. Dat is niet het geval. Ik wil geen blanco cheque geven.”
In december kreeg Curaçao een officiële, bindende aanwijzing om fors te bezuinigen. Willemstad vond Den Haag veel te streng, maar had uiteindelijk geen andere keus dan het nu te slikken en in beroep te gaan.
Opnieuw tien jaar financieel toezicht
Regeringspartij VVD gaat een stap verder. “In ruil voor hulp wil ik een contract voor tien jaar, waarin de eilanden beloven zich aan de begrotingsafspraken te houden. Met Nederland als toezichthouder”, aldus Bosman.
In 2010 werd een miljardenschuld van de Nederlandse Antillen kwijtgescholden (met uitzondering dus van Aruba dat toen al autonoom was) in ruil voor een tijdelijk financieel toezicht. Voor de meeste politici op de eilanden is zo’n verlenging een doorn in het oog. Ook vanuit de wetenschap kwam er fors kritiek.
“Ik ben nu tien jaar woordvoerder Koninkrijksrelaties. We hebben gevraagd om iets te doen aan criminaliteit, corruptie, overheidsfinanciën, en het is niet beter geworden. Maar als er hulp nodig is staan ze voor de deur.”
CDA is not amused
Coalitiepartij CDA reageert verbaasd op de uitspraken. “Ik vind deze uitspraken wel heel eenzijdig. It takes two to tango, maar je moet wel met elkaar in gesprek blijven”, zegt Kamerlid Joba van den Berg. “De nood is hoog.”
Nederlandse kabinet bereid tot hulpHet Nederlandse kabinet maakte vorige week bekend alle zes eilanden (financieel) te zullen helpen. Minister Raymond Knops (Koninkrijkrelaties) wil eerst de adviezen afwachten van onder andere het IMF over Aruba, Curaçao en Sint-Maarten. De bijzondere gemeenten Bonaire, Saba en Sint-Eustatius – die direct onder Haags bewind vallen – hebben al een steunpakket gekregen voor bedrijven en werknemers. |
