DEN HAAG – De onenigheid tussen de Rijksministerraad en de regering van Curaçao, over hoe het miljoenentekort van het eiland moet worden aangepakt, mondde vandaag uit in een hoorzitting bij de Raad van State in Den Haag. Het is het zoveelste conflict tussen Nederland en de eilanden. Wat zegt dit over de verhoudingen in het Koninkrijk?
Rechtsgeleerde Ryçond Santos do Nascimento, verbonden aan de Universiteit van Aruba, ziet een toenemende trend sinds 2010. “De verhoudingen tussen enerzijds Haagse politici en anderzijds de politici van de Caribische Landen van het Koninkrijk worden gekenmerkt door onbevredigend opgeloste conflicten. Dit was altijd al het geval, maar is wat intensiever geworden na de herstructurering van het Koninkrijk op 10-10-2010.”
Meer bemoeienis
Reden voor de intensivering van de conflicten, is volgens Santos do Nascimento dat sinds 2010 ‘het Koninkrijk zich meer inhoudelijk is gaan bemoeien met de Caribische gemeenschappen op een manier die geen recht doet aan het karakter van de Caribische gemeenschappen’.
“Formeel erkent het Koninkrijksrecht vier volken in het Koninkrijk. Maar anders dan men in een democratie zou verwachten komt enkel aan vertegenwoordigers van het Nederlandse volk het hoogste gezag over de Caribische volken toe”, zegt Santos do Nascimento.
“Dit blijkt uit bijvoorbeeld het feit dat rijkswetten door de Nederlandse regering samen met het Nederlandse parlement worden gemaakt, waarbij Caribische regeringen en parlementen enkel een adviserende stem hebben. Als er vervolgens conflicten ontstaan tussen Nederlandse gezagsdragers en Caribische gezagsdragers hebben Nederlandse gezagdragers het laatste woord. Hiermee doet de organisatie van de verhoudingen tussen het Koninkrijk en de Caribische Landen erg koloniaal aan.”
Haagse arrogantie
De koloniale sentimenten worden volgens Santos do Nascimento ‘verder aangewakkerd doordat sommige Nederlandse politici en wetenschappers suggereren dat de Caribische gemeenschappen te klein, te onvolwassen en inherent incapabel zijn om voor deugdelijk bestuur te zorgen’. “In de Cariben worden dergelijke uitlatingen ervaren als Nederlandse superioriteit en arrogantie.”
Een dergelijke situatie deed zich eind vorige maand voor toen CDA-Kamerlid Chris van Dam in een interview met Caribisch Netwerk beargumenteerde waarom hij vindt dat de Nederlandse Justitie-minister meer te zeggen moet hebben op de eilanden. Deze uitspraken wekte een dusdanige ergernis op bij Arubaanse Justitie-minister Andin Bikker dat die dreigt weg te blijven bij het justitieel vierlandenoverleg in januari.
Ook vorige maand was tekenend voor de verhoudingen in het Koninkrijk, toen een groep Statiaanse politici de Nederlandse Staat voor de rechter sleepte, vanwege bestuurlijk ingrijpen door Den Haag. En twee weken geleden liep een Sabaanse delegatie, uit onvrede over loze Nederlandse beloften, weg uit een bestuurlijk overleg.
Vervreemding in het Koninkrijk
Het groeiend ongenoegen met Den Haag zorgt volgens Santos do Nascimento voor ‘vervreemding’ en ‘een gevoel van her-kolonisatie’. “Dit zorgt uiteraard niet voor een vruchtbare samenwerking.”
Daar komt volgens de Arubaanse rechtsgeleerde bij dat Caribische politici overtuigd zijn dat het Nederlands beleid enkel gericht is op het voorkomen van al te veel gedoe met de Caribische gemeenschappen, “oftewel dat het slechts oog heeft voor het Nederlands belang”.
“Er bestaat in Den Haag geen reële visie voor een duurzame versterking van de lokale Caribische bestuurskracht: oplossingen worden door Haagse ambtenaren geproduceerd terwijl Den Haag klaagt over het gebrek aan competentie van Caribische gezagdragers en ambtenaren.”
Oplossing
Tot nu toe levert maar een marginaal deel van de conflicten tussen Nederland en de eilanden uiteindelijk duurzame oplossingen op. Het is daarom de vraag of de constructie die sinds 2010 tussen de gebieden bestaat ooit tot volledige tevredenheid van de eilanden zal leiden.
Volgens de Arubaanse rechtsgeleerde zou het de eilanden meer opleveren ‘als ze vaker samen zouden komen om hun gezamenlijke belangen onderling te bespreken’. “Dan zouden de Caribische delen meer een gezamenlijk front kunnen vormen tegen de bemoeizucht van Den Haag”.
Over Ryçond Santos do Nascimento
In 2016 promoveerde hij met het proefschrift ‘Het Koninkrijk Ontsluierd’ en ontving hij een zogeheten Double Doctorate. Santos do Nascimento werkt momenteel aan de Universiteit van Aruba, als wetenschappelijk medewerker en docent staatsrecht. |
Ryçond Santos do Nascimento deed aan de Faculteit Rechtsgeleerdheid van de Rijksuniversiteit Groningen, in samenwerking met de Universiteit van Aruba, promotie-onderzoek naar de staatsrechtelijke verhouding van het Koninkrijk der Nederlanden met zijn Caribische gebiedsdelen.
