ORANJESTAD – “Kijk hoe ik er toen nog uitzag. Laatst groette iemand mij niet omdat ze mij niet meer herkende”. Maria* laat een foto van zichzelf zien. Het verschil is inderdaad groot: ze is veel magerder nu met ingevallen wangen, doffe ogen en lijkt weinig meer op de verzorgde vrouw van een tijdje terug. Op de foto zie je ook haar zoontje op de achterbank, met draden en witte plakkers op zijn borst: door chronische ontstekingen van zijn luchtwegen heeft hij nu hartproblemen.
Maria en haar gezin wonen op een paar honderd meter van de ‘dump Parkietenbos’, Aruba’s grootste vuilstort. Ze worden elk jaar zieker net als vele, andere bewoners van de omliggende wijken. Het gaat inmiddels om chronische allergieën, huidproblemen, astma en andere longziekten, hartproblemen, kanker.
Sharina Henriquez in gesprek met Maria
Het maakt niet meer uit of de dump dicht is of open, zegt Maria terwijl zij de ijskast opentrekt: drie laden zijn volgestopt met medicijnen tegen astma, allergieën en andere kwalen. Ze zijn allemaal aan de puffers, er zijn zuurstofmaskers en -pompjes, mondkapjes.
“Vandaag is de dump dicht maar de geur, ik kan bijna niet ademen, heb de hele dag hoofdpijn. Het wordt erger want er is een nieuwe, rottende geur bijgekomen. Van Ser’i Teishi (nieuwe ondergrondse vuilstort om Parkietenbos te ontlasten, red.). En dan willen ze binnenkort ook medisch afval in een verbrandingsoven hier gaan verbranden? Waarom zetten ze die oven weer hier en niet voor de minister zijn deur?”
‘Het maakt niet meer uit of de dump dicht of open is’ – bewoner Maria
De afgelopen maanden is er flinke oproer over een nieuw afvalwetsvoorstel waarmee de milieuminister zegt de dump te kunnen sluiten en saneren. Werknemers van afvalbedrijven blokkeerden straten, er is een mediaoorlog tussen voor- en tegenstanders, en zelfs een politieke crisis in de regeringscoalitie erover. Maar waar blijft het protest van de dumpomwonenden, die elke dag, al tientallen jaren, steeds zieker van de vuilstort worden? Waarom zijn ze amper in beeld? Waarom gaat überhaupt de oproer niet meer over het ‘gezondheidsschandaal’ Parkietenbos in plaats van wie de afval mag verwerken en eraan verdienen?
 foto: Sharina Henriquez ProtestenDe eigenaar en werknemers van Ecotech/Ecogas zijn erg boos op minister Oduber die met zijn afvalwet hun brood afpakt, vinden zij. Maar Oduber zegt dat afvalverwerking en -beheer in handen moet van overheidsbedrijf Serlimar omdat deze taken zijn van de overheid. |
“Veel mensen die hier wonen, zijn passief, ja. Ze weten vaak niet wat waar is, welke informatie ze moeten geloven. De dump, dat is altijd politiek geweest. We zijn ook bang voor politieke vervolging, want dat is gebeurd en gebeurt nog steeds. Daarom blijven velen anoniem, ik ook”, zegt Maria die op de achtergrond protesteert met brieven en handtekeningenacties.
‘Bewoners zijn zo gewend aan de rook en stank, ze moeten zich eigenlijk testen of ze ziek zijn’ – minister Otmar Oduber
Maar los van de politiek, tot de dag van vandaag heeft de overheid geen onderzoek naar de gezondheid van de dumpomwonenden gedaan. Niemand weet dus exact hoe groot en erg het probleem is. Hoeveel burgers ziek zijn en hoe ze dus geholpen en beschermd kunnen worden. Otmar Oduber, de milieuminister die nu over de dump Parkietenbos gaat, erkent opvallend genoeg dat er inderdaad veel mensen ziek worden door de vervuiling. Hij vertelt over zijn recente huisbezoeken bij ‘zieke bewoners en misvormde kinderen, kinderen die astma hebben’. En zegt ook: “Veel bewoners hebben de mogelijkheid naar de dokter te gaan. Maar ze zijn zo gewend aan eerst de rook en nu de stank dat ze het vaak niet weten dat ze iets hebben. Ze moeten zich eigenlijk laten testen op ziekten.”
Of de vuilstortplaats Parkietenbos nu dicht is of niet; voor bewoners blijft de overlast – foto: Sharina Henriquez
Gevaar voor besmetting
Zeventig jaar na het ontstaan van de dump die nu bijna 22 meter bovengronds uitsteekt en zo’n 18 meter ondergronds, zijn de gezondheidsproblemen in de omliggende wijken meegegroeid. De ziekten worden ernstiger, chronischer en steeds lastiger om te negeren. Er is zelfs risico voor besmetting. “Ik wil geen paniek veroorzaken, maar bewoners die in Noord of Savaneta (elders op het eiland, red.) werken, daar dagelijks gaan, die kunnen andere mensen besmetten”, zegt de minister.
Waarom loopt het zo uit de hand terwijl experts al meer dan 40 jaar terug voor de gevolgen waarschuwden als de dump zou blijven groeien? “Gebrek aan lef bij en nemen van beslissingen door de regeringen van de afgelopen 30 jaar”, verwijt Oduber. “Parkietenbos was eerst vooral een afvalprobleem en nu als eerste een gezondheidsprobleem.”
Waar blijft het onderzoek?
Maar waarom is er met deze regering al twee jaar in het zadel nog steeds geen onderzoek? “We moesten eerst een plan hebben om de problemen af te remmen. Dat hebben we nu.” Maar de minister geeft toe dat hij nog niet met zijn collega-minister van volksgezondheid een onderzoek op touw heeft. “Dat moet nu wel gaan gebeuren.” Een termijn geeft hij niet.
Minister Oduber verwijst naar de rechtszaak over de dumpoverlast die bewoners van Sint-Maarten wonnen. De overheid daar moet snel met een plan komen of krijgt anders een miljoenenboete. Zoiets moet Aruba voorkomen, zegt Oduber – foto: Caribisch Netwerk
Is een reden dat de overheid zichzelf niet in de vingers wil snijden? Omdat bewoners de onderzoekresultaten in een rechtszaak bijvoorbeeld tegen de overheid kunnen gebruiken? Daarop antwoordt minister Oduber: “Ja daar ben ik eerlijk over, het is een gebrek aan durf. Maar dat was bij alle regeringen, want je weet dat je het dan moet oplossen. Want de resultaten zullen voor ons allemaal schokkend zijn.”
‘De dump ontneemt hun jeugd en misschien al hun toekomst’ – Maria
Na 39 jaar wil Maria nu toch weg. “Het is mijn buurt, mijn ouders wonen hier – ze hebben ook problemen, mijn vader is nu heel ziek in zijn longen -, mijn kinderen hebben hier hun vriendjes. Het was niet zo erg vroeger zoals het nu is. Ik kan mijn kinderen dit niet langer aandoen. Ze kunnen niet buitenspelen, worden steeds zieker. De dump ontneemt hun jeugd en misschien al hun toekomst.”
* De naam van Maria is in dit artikel gefingeerd en haar stem vervormd. Haar echte naam is bekend bij de redactie.
 De dump Parkietenbos is uitgegroeid tot een ‘monster’ volgens bewoners – foto: Sharina Henriquez Bewoners geloven niet in de sluiting dump ParkietenbosIn 2016 beloofde de regering ook al de 70 jaar oude vuilstort van Parkietenbos in 2017 langzaam te sluiten en te saneren. Maar bewoners zeiden toen daarin niet te geloven. De geïnterviewde bewoners zijn inmiddels verhuisd. |
