Belangrijke overwinning bewoners tegen asbeststort: overheid kan gevaar niet uitsluiten

Foto: Jaap de Vries

SAN NICOLAS – “Ik heb heel sterk het gevoel dat de overheid en instanties gedacht hebben dat we het wel zouden opgeven. Maar we gaan door tot we in ons recht staan.”

Dat zegt Joyce De Vries-Nassy. Zij en haar man Jaap hebben voor het eerst in bijna drie jaar in hun strijd tegen de asbeststort vlakbij hun huis, een belangrijke overwinning geboekt. De rechter vindt dat de overheid ten onrechte beweert dat er geen gevaarlijke situatie voor de nabije omgeving is.

Tekst gaat verder na de video


Door Sharina Henriquez

Bij eerder inspecties, onder andere ook vorig jaar in opdracht van het Openbaar Ministerie, blijkt dat er mogelijk nog asbestmateriaal in de open lucht ligt. Dat moest direct onderzocht worden, maar is nog steeds niet gebeurd.

Bovendien moet het begraven asbest, dat eerder jarenlang in 55 open en half vergaande zeecontainers lag, worden gemonitord. Ook dat heeft de overheid nagelaten.

De werknemers zijn beschermd maar de bewoners vlakbij niet – foto: Jaap de Vries

Wonen bij een asbestdump

Als sinds 2006 worden grote hoeveelheden asbest gestort op het deel van het raffinaderijterrein dat aan hun straat grenst. In oktober 2016 gebeurt dat opnieuw. Terwijl de werknemers in beschermde pakken het werk doen, wordt de buurt aan de andere kant van het hek niets verteld. En begint het bezorgde echtpaar aan een lange weg langs de instanties.

De 4000 kubieke meters asbestmateriaal ligt in dubbel verpakte zakken onder de grond. Dienst Natuur en Milieu (DNM) heeft zelf aangegeven dat inspecties nodig zijn – elk half jaar en zeker na elke regentijd – om te controleren of er geen erosie plaatsvindt.

Waarom de dienst dat vervolgens niet heeft gedaan, is niet duidelijk. Nu de rechter oordeelt dat de overheid daarin faalt, reageert minister van Justitie, Andin Bikker dat die controles zo snel mogelijk gaan gebeuren.

Op de vraag waarom de overheid de bewoners niet helpt te beschermen in plaats van aan te vechten, zegt Bikker: “Deze zaak is van voor mijn tijd. Ik ga er met de betrokken diensten over hebben. DNM valt bovendien onder mijn collega (minister van Milieu, Otmar Oduber, red.).”

De minister die over de Hinderwet gaat, beweert bovendien dat de hindervergunning sinds de raffinaderij zeven jaar geleden dicht ging, niet meer geldig is. Een argument dat al jaren door de overheid tegen de bewoners wordt gebruikt om niet op te hoeven treden. De rechter heeft daar nu ook korte metten mee gemaakt; de vergunning is geldig en de overheid moet die handhaven.

Toenmalige premier Eman en minister De Meza omhelzen elkaar nadat de koop rond is- foto: Sharina Henriquez

Aruba koopt raffinaderij met vervuild grond

Valero was tot augustus 2016 de eigenaar en verkocht de raffinaderij aan Land Aruba met de vervuiling. Het overheidsbedrijf Refineria di Aruba werd de nieuwe eigenaar. Diens directeur Alvin Koolman zei toen al dat een deal was gesloten. “Valero had inderdaad geen vergunning voor de dump.” En erkende dat het Amerikaanse concern het asbest niet correct heeft gestort en in orde moest maken.

Het liefst ziet het echtpaar Nassy-De Vries dat de berg er nooit was gekomen. Ze blijven erbij dat de stort illegaal is. En willen dan ook dat de hindervergunning van de raffinaderij wordt ingetrokken en de boel gesaneerd.

“De overheid is aansprakelijk”, zegt Jaap, “want ze hebben een grote rode streep getrokken door ons recht van veilig wonen.” Daarnaast heeft het echtpaar de toenmalige raffinaderij-eigenaar Valero aansprakelijk gesteld. Onlangs wonnen ze ook een LOB-procedure om het geheime convenant tussen de overheid en Valero te krijgen. Niet eens het parlement heeft dit ooit in handen gehad toen ze de deal moest goedkeuren. Terwijl de gevolgen voor de gemeenschap groot zijn.

Deze overeenkomst gebruikte het Openbaar Ministerie (OM) vorig jaar succesvol tegen de bewoners toen deze nog hoop hadden dat via de strafrechter iets aan de gevaarlijke situatie gedaan kon worden. Maar in het convenant staat volgens het OM dat met instemming van de overheid het asbest is gestort. Daarmee schoof de overheid bestaande wetgeving en dus ook de rechten van burgers opzij.