1977: Zorgen in de politiek over migratie vanuit Antillen

De politiek in Nederland maakt zich zorgen: ze houden er rekening mee dat de komende jaren er een groot aantal mensen vanuit de Antillen naar Nederland gaan migreren. De politiek signaleert dat het vaak mensen zijn zonder een afgeronde opleiding of arbeidservaring die naar Nederland komen met ‘een hoofd vol illusies’ over hun kansen op succes.Volgens de Nederlandse politiek zijn er veel redenen waarom dat zou kunnen gaan gebeuren: werkloosheid – vooral onder jongeren – op Curaçao, gebrek aan sociale voorzieningen, sterke sociale controle op de eilanden, politieke onrust op Aruba, de groeiende kennis van de Nederlandse taal.

Januari 1978: Kabinet wil geen migratie-beleid voor Antillianen

De Nederlandse ministers vinden dat er géén toelatingsregeling hoeft te komen voor Antilliaanse Nederlanders. Die massale migratie waar de politiek voor waarschuwde, blijkt in de praktijk ‘onverwacht gering’.

1980: VVD-motie voor visumplicht wordt aangenomen

De VVD is bezorg en wil ‘een overmatige migratie van Antillianen naar Nederland voorkomen’. De Tweede Kamer neemt de motie aan voor een toelatingsbeleid voor Antillianen en Arubanen, net zoals er ook een visumplicht is voor Europese Nederlanders op de eilanden.

December 1991: Tweede Kamer wil een visumplicht voor Antillianen

Er is in de Nederlandse media en politiek steeds meer aandacht voor criminaliteit onder Antilliaanse Nederlanders in Nederland. Tweede Kamerleden vragen minister Hirsch Ballin (Antilliaanse en Arubaanse Zaken) om de invoering van een visumplicht voor Antillianen met de Antilliaanse regering te bespreken. CDA en VVD herinneren de minister eraan dat in de afgelopen jaren al twee keer hierover een motie is aangenomen.

Antilliaanse regering verontwaardigd

Premier Maria Liberia Peters (PNP) van de Nederlandse Antillen wijst de plannen af en zegt te betreuren dat er in de Nederlandse media alleen maar aandacht zou zijn voor het relatief kleine deel van de Antillianen dat zich aan de zware misdaad overgeeft. De Antilliaanse regering laat aan NRC Handelsblad weten een centrum te gaan opzetten voor voorlichting aan mensen die naar Nederland willen.

18 januari 1992: Belangenorganisaties laten van zich horen

De Vereniging Antilliaans Netwerk en het POAA, een overkoepelende organisatie van Antillianen en Arubanen in Nederland, zijn fel tegen het plan van Hirsch Ballin. Ook de Nederlandse Kinderbescherming is verbaasd. De situatie van de jongeren zal met terugsturen niet geholpen worden, vinden de organisaties.

15 juli 1993: Kabinet werkt stilletjes aan een wetsvoorstel

Het kabinet werkt aan een wetsvoorstel om Antilliaanse Nederlanders tegen te houden ‘op goede gronden, zoals criminaliteit en armlastigheid’. Samenwerking met de Antilliaanse politici is nodig. De Antilliaanse premier Liberia-Peters mag absoluut niet via de media erover te weten komt, blijkt uit geheime notulen van de ministerraad.

12 november 1993: Nederlandse Ministerraad bespreekt plan

Het plan wordt in het geheim besproken in de Nederlandse ministerraad: Antillianen die naar Nederland komen en meteen bijstand aanvragen, zullen straks doorverwezen worden naar hun eiland van herkomst. En Antillianen die in Nederland gevangenisstraffen krijgen, moeten die op de eilanden gaan uitzitten. Het geldt ook omgekeerd voor Europese Nederlanders op de eilanden. Het wetsvoorstel moet nog worden verbeterd, zegt Hirsch Ballin.

Referendum op de Antillen: het Nederlandse plan moet nog even geheim blijven

Op Curaçao wordt over een paar dagen een referendum gehouden over de toekomst van de Nederlandse Antillen. Gaat Curaçao zelfstandig door? Minister-president Ruud Lubbers vindt dat het plan van minister Hirsch Ballin nog niet publiekelijk bekend mag worden zolang de resultaten niet bekend zijn, blijkt uit geheime notulen uit de ministerraad. De ministerraad stemt in met het voorstel, op voorwaarde dat Hirsch Ballin de Antilliaanse regering zover krijgt om het plan te steunen.

11 april 2001: Antilliaanse jongeren terugsturen, maar eerst weer onderzoek

Het kabinet wil criminele Antilliaanse jongeren die hier hun straf hebben uitgezeten kunnen ‘verwijderen’. Minister Van Boxtel (Integratiebeleid) maakte in de Tweede Kamer bekend dat er wordt onderzocht welke  juridische mogelijkheden de Nederlandse staat heeft.

2002-2003: Burgemeesters roepen kabinet op om in actie te komen

De burgemeesters van achttien gemeenten waar veel Antilliaanse Nederlanders wonen roepen het Nederlandse kabinet er snel werk van te maken om ‘criminele Antillianen’ aan de Nederlandse grens tegen te houden. Ze stellen voor om het vertrek van de eilanden en de aankomst in Nederland te registreren, strafdossiers van Antilliaanse Nederlanders ook in Nederland beschikbaar maken en betere voorlichting op de eilanden.

Minister Verdonk maakt plan bekend

Minister Rita Verdonk (VVD) van Integratie wil criminele Antillianen terugsturen en eisen stellen aan immigratie vanuit de eilanden. Er moet een Rijkswet komen en dat lukt pas als ook de parlementen van Aruba, Curaçao en Sint-Maarten ermee instemmen. Checklist van Verdonk:

• Wie geboren is op een van de Caribische eilanden
• Tussen 18 en 24 jaar
• Het geldt niet met terugwerkende kracht. Jongeren die nu al in Nederland zijn, krijgen er dus niet mee te maken.

11 maart 2005: Coalitiepartij D66 blokkeert plannen Verdonk

Maar collega-minister Thom de Graaf (D66) van Koninkrijkszaken vindt dat er geen onderscheid mag worden gemaakt tussen landgenoten. Premier Balkenende bemiddelt, maar dat helpt tot nu toe niet. Verdonk heeft haar dienstreis naar Curaçao en Aruba uitgesteld. De Graaf vindt bovendien dat de Nederlandse Antillen zich juist van hun positieve kant tonen: er wordt op de eilanden een sociale vormingsplicht ingevoerd voor drop-outs tussen de 16 en 24 jaar.

11 maart 2005: Antillen werkt opnieuw niet mee

De Nederlandse Antillen zullen niet meewerken aan een regeling voor het verwijderen van ‘kansarme’ Antillianen uit Nederland. De gevolmachtigde minister van de Nederlandse Antillen, Paul Comenencia, vindt de plannen een vorm van discriminatie.

11 mei 2005: Coalitiepartij D66 wil toch Antillianen terugsturen

De plannen om een Rijkswet Personenverkeer in te voeren worden serieuzer nu minister Thom de Graaf vanwege een andere politieke tegenslag is afgetreden. Een andere D66-minister komt in zijn plaats die de plannen wel steunt: Alexander Pechtold. Checklist van Verdonk en Pechtold:

• Wie geboren is op een van de Caribische eilanden
• Tussen 18 en 24 jaar
• Minderjarigen moeten op Schiphol aantonen dat ze een Nederlandse voogd hebben
• Wie niet binnen drie maanden werk heeft of een opleiding volgt, moet alsnog terug
• De maatregelen gelden niet met terugwerkende kracht. Jongeren die nu al in Nederland zijn, krijgen er dus niet mee te maken

Kabinet Balkenende III: Minister Verdonk wil alsnog jonge Antillianen terugsturen

Geen strafblad? Dat maakt minister Rita Verdonk (Vreemdelingenzaken en Integratie) niet zoveel uit. Het nieuwe kabinet van CDA en VVD probeert nu de wet zo te wijzigen, dat jonge Caribische Nederlanders in Nederland wonen na kleine vergrijpen al uit het Nederland kunnen worden gezet, zonder tussenkomst van de rechter. De nieuwe checklist van Verdonk:

• Wie geboren is op een van de Caribische eilanden
• Tussen 16 en 24 jaar
• Woont minder dan 3 jaar in Nederland
• Het strafrecht heeft overtreden, ook als het om ‘kleine vergrijpen’ gaat zoals drinken op straat of wildplassen

september 2006: Wetsvoorstel Verdonk juridisch en praktisch gezien kansloos

De Raad van State geeft altijd eerst een advies op alle wetsvoorstellen, óók over het plan van Verdonk. Het blijkt een vernietigend advies te zijn. De Raad vindt dat de regering onvoldoende argumenten geeft waarom onderscheid tussen Nederlanders zou moeten kunnen. En nog iets: wie via een ander EU-land Nederland binnenkomt, mag niet geweigerd worden.

22 februari 2007: Nieuw kabinet Balkenende-IV trekt plan Verdonk direct in. Einde verhaal?

Verdonks wetsvoorstel blijkt – zowel juridisch als praktisch gezien – kansloos. Meteen nadat het nieuwe kabinet Balkenende-4 (CDA, PvdA, ChristenUnie) aantreedt, beland het het daarom ook direct in de prullenbak. Al blijft bij het CDA nog altijd wel de vraag hoe ‘kansarme’ Antillianen tegen te houden of terug te sturen. De tijd zal leren wat de nieuwe coalitiepartners PvdA en ChristenUnie daarvan vinden..

18 maart 2008: Coalitiepartijen CDA en PvdA komen met nieuw plan

Wie op een van de eilanden is geboren en de wet overtreedt in Nederland, moet teruggestuurd kunnen, vindt ook dit nieuwe kabinet. Maar de maatregel gaat minder ver dan het plan van oud-minister Verdonk: pas als de rechter oordeelt. De PvdA steunt dit plan. De eilanden hebben zo’n wetgeving om Europese Nederlanders terug te sturen, dus Nederland zou dat ook moeten kunnen, meent Justitie-minister Ernst Hirsch Ballin (CDA) die opnieuw minister is. De checklist van Hirsch Ballin:

• Iedereen die geboren is op een van de vijf Antilliaanse eilanden
• Die minder dan 3 jaar in Nederland woont
• Die het strafrecht in Nederland overtreedt

Antilliaanse jongeren die op hun eiland geen baan of opleiding gaan volgen, moeten geen toegang meer tot Nederland krijgen, vinden regeringspartijen CDA en PvdA.

19 maart 2008: Antillen wijzen plan opnieuw af

De Antilliaanse minister van Onderwijs, Omayra Leeflang, spreekt zich uit tegen het plan. Zij wijst erop dat de eilanden zelf aan een oplossing werken met het zogeheten sociale vormingsplicht. Jongeren tot 24 jaar moeten verplicht werken óf studeren.

6 september 2010: Politiek in Nederland geschokt over schietincidenten

Er zijn in de afgelopen maanden verschillende schietpartijen geweest waarbij Caribische Nederlanders betrokken zijn. De partijen in de Tweede Kamer reageren geschokt als een 23-jarige Rotterdammer bij een Antilliaans feest wordt omgebracht. PVV, CDA en VVD eisen dat er maatregelen komen. Zodra er een nieuw kabinet geïnstalleerd is, moet er opnieuw geprobeerd worden om het wettelijk te regelen.

29 oktober 2012: Regeerakkoord om migratie vanuit eilanden ‘reguleren’

Het regeerakkoord tussen VVD en PvdA wordt gepresenteerd. Ook dit kabinet vindt dat de migratie uit de Caribische eilanden moet worden aangepakt. ‘Op basis van criteria zoals de landen Aruba, Curaçao en Sint Maarten zelf hanteren (onder meer toets op strafblad en inkomen) komen we met een voorstel tot regulering van de vestiging van inwoners uit die landen in Nederland.’

3 juli 2012: De Bosmanwet komt op tafel

Opvallend: het is dit keer niet een minister dat met een plan komt. Het kabinet laat het over aan VVD-Kamerlid André Bosman. Het grote verschil met de andere plannen is dat dit VVD-plan voornamelijk strengere eisen wil stellen om je in Nederland te kunnen inschrijven. Ben je geboren in de bijzondere gemeenten Bonaire, Sint-Eustatius of Saba? Dan gelden de strengere eisen niet. Checklist van Bosman (VVD):

• Nederlanders geboren op Aruba, Sint-Maarten en Curaçao
• Die langer dan zes maanden in Nederland willen blijven
• Moeten een inkomen hebben of een opleiding volgen
• Wie een strafblad heeft, mag zich niet in Nederland vestigen

De vraag is nu wat coalitiepartner PvDA van het wetsvoorstel vindt als het publiekelijk in de Tweede Kamer wordt behandeld.

In de tussentijd: kritiek vanuit alle windstreken op wetsvoorstel

De regeringen van Aruba, Curaçao en Sint-Maarten zijn laaiend. Zij betichten Bosman van discriminatie en racisme. Het College voor de Rechten van de Mens en OCaN (29 augustus 2013) vinden dat het wetsvoorstel onderscheid maakt op grond van ras.

3 februari 2014: Kritiek en nog meer kritiek

Daarnaast komt er ook kritiek van de commissie-Meijers, een groep deskundigen op het gebied van vreemdelingenrecht en migratie. De wet botst met internationale verdragen en Europese afspraken, is het oordeel. Ook dit plan krijgt hevige kritiek van de Raad van State, omdat het niet blijkt waarom het zo noodzakelijk is om onderscheid te maken tussen Nederlanders. Ook dit wetsvoorstel zou weinig effect hebben, vindt de adviesraad.

12 maart 2014: Tweede Kamer kritisch over Bosmanwet

Het wetsvoorstel moet gewijzigd worden om meer kans te maken. Niet iedereen mag als ‘kansarm’ worden bestempeld en je geboorteplek zou niet doorslaggevend moeten zijn, maar hoe lang je op het eiland hebt gewoond vindt coalitiepartij PvdA bijvoorbeeld.

29 september 2016: Bosmanwet haalt het definitief niet

De Tweede Kamer voelt niets voor het plan van VVD’er André Bosman om kansarme Antillianen uit Nederland te weren. VVD kan ondanks wijzigingen alleen op steun rekenen van de PVV.

27 november 2013: PVV werkt aan nieuw wetsvoorstel

Terwijl de VVD zich nu is gaan focussen op het tegenhouden van ‘kansarme’ Nederlanders die op de eilanden geboren zijn, kondigt de PVV aan dat ze met een eigen plan komen om eilanders met een strafblad te gaan terugsturen. Het doet denken aan het mislukte en kansloze plan van Rita Verdonk. Maar PVV-Kamerlid Sietse Fritsma en Machiel de Graaf verzekeren dat hun plan straks wel degelijk juridisch haalbaar wordt.

1 oktober 2014: Wetsvoorstel PVV naar de Tweede Kamer

De PVV wil ‘de Nederlandse samenleving en de openbare orde beschermen’ door Nederlanders die geboren zijn op de eilanden terug te sturen als ze een strafblad hebben. “Ook Curaçao, Aruba en Sint Maarten kennen namelijk een soortgelijke terugzendregeling ten aanzien van Europese Nederlanders.”Checklist van Fritsma en De Graaf:

• Nederlanders geboren op Aruba, Sint-Maarten en Curaçao
• Een onherroepelijke veroordeling door de strafrechter
• De minister die besluit tot uitzetting
• Voor bepaalde tijd een inreisverbod naar Nederland. De lengte hiervan is afhankelijk van de strafmaat en kan maximaal 20 jaar zijn

7 juni 2018: Voorlopig geen steun voor PVV-wet

Het tweede deel van het debat moet – waarschijnlijk in 2019 – gaan plaatsvinden, maar tijdens de eerste behandeling in de Tweede Kamer blijkt dat er geen steun is voor het initiatief van de PVV.