ORANJESTAD – “Gelet op de kleinschaligheid van Sint-Eustatius en de huidige staat van het bestuur van het openbaar lichaam is de status van autonoom land binnen het koninkrijk niet realistisch”, schrijft demissionair minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties Ronald Plasterk in een brief aan het bestuurscollege.
Volgens gedeputeerden heeft Statia op basis van het Handvest van de Verenigde Naties (VN) en enkele resoluties van de Algemene Vergadering van de VN recht op zelfbeschikking en meer autonomie.
Mede gebaseerd op een recent arrest van de Hoge Raad inzake de Nederlandse troepenmacht in Srebrenica in het voormalige Joegoslavië, stelt het college dat door Den Haag ingestelde beperkende maatregelen, waaronder financieel en bestuurlijk toezicht, van tafel moeten.
“Het zal u niet verbazen dat ik uw interpretatie van het Handvest en de door u genoemde resoluties niet deel”, laat Plasterk aan het college van gedeputeerden weten.
In gesprek met VN
In gesprekken met de VN is volgens Plasterk bevestigd dat de verhoudingen binnen het koninkrijk een interne aangelegenheid zijn. “Discussie hierover kan onderling gevoerd worden zonder tussenkomst van de VN. De totstandkoming en de wijzigingen van het Statuut zijn met inachtneming van de eisen die het Handvest stelt, tot stand gekomen. Het bestuurscollege van Sint-Eustatius heeft bij de slot-Ronde Tafel Conferentie van 9 september 201 de nieuwe status van openbaar lichaam aanvaard, met het argument realiteitszin te hebben en achtereenvolgende verkiezingen te hebben gewonnen”, aldus Plasterk.
Alternatieven
Voor alternatieve posities van Statia binnen het koninkrijk is met instemming van de landen wijziging van het Statuut nodig. Een eenzijdige beslissing van Statia kan daartoe niet leiden, zegt de minister.
Volgens Plasterk komt zo’n alternatief feitelijk neer op de status van een min of meer autonoom land binnen het koninkrijk, waarbij er geen sprake is van begrotingssteun door de Nederlandse overheid, en het eiland dus geheel op eigen financiële inkomsten moet steunen.
“Gelet op de kleinschaligheid van Sint-Eustatius en de huidige staat van het bestuur van het openbaar lichaam is de status van autonoom land binnen het koninkrijk niet realistisch”, laat hij weten.
Op 9 mei nam de eilandsraad een motie aan tegen de wetgeving die het openbaar bestuur en de financiering van het openbaar lichaam Sint-Eustatius regelen, de WolBES en FinBes. Plasterk liet toen al weten dat de binnen het koninkrijk geldende wet- en regelgeving “onverkort” van toepassing is op Statia, en dient te worden nageleefd.
Commissie van Wijzen
Een Commissie van Wijzen start volgende week een onderzoek naar het functioneren van het openbaar lichaam en dient met aanbevelingen te komen om de kwaliteit van bestuur te verbeteren. Plasterk zegt dat hij Statia’s wens om te spreken over meer autonomie niet los ziet van de werkzaamheden van de commissie.
Een eindrapport wordt in september verwacht. Tot die tijd zegt Plasterk de correspondentie over dit onderwerp als afgesloten te beschouwen.
