PHILIPSBURG – De Nederlandse premier Mark Rutte reageerde zaterdag, vlak voor zijn terugkeer naar Nederland, gelaten op kritiek van D66 fractievoorzitter Alexander Pechtold op zijn uitlating dat de eilanden in het Caribisch gebied op ieder moment dat zij dat wensen uit het koninkrijk kunnen stappen.

Minister President Mark Rutte. Foto Today / Milton Pieters

Minister President Mark Rutte. Foto Today / Milton Pieters

“Dat is precies wat ik heb gezegd,” zei Rutte tijdens een ontmoeting met lokale journalisten in de bestuurskamer van de Princess Juliana luchthaven. “Het past in de context van de nieuwe bestuurlijke verhoudingen. Als een land uit het koninkrijk wil stappen, dan kan dat. Wij houden alleen de overheidsfinanciën in de gaten, de regels voor goed bestuur en integriteit.”

De Telegraaf publiceerde op zaterdag een voorpagina verhaal over de kop “Antillen op de wip”. Het wekte de indruk  dat de eilanden voor wat Rutte betreft kunnen inrukken. Maar een citaat uit NRC Handelsblad leert dat de zaak genuanceerder ligt. “Ik zei: als u eruit wil, en een meerderheid van de bevolking steunt dat, dan is dat mogelijk. Dan belt u even en dan regelen we dat.”

 
Volgens Pechtold had de historicus Rutte zich zorgvuldiger moeten uitdrukken, maar de minister president wuifde dat argument weg. “Het is een feit, en er is geen andere manier om feiten tot uitdrukking te brengen.”
Rutte zei dat hij de toekomst van het koninkrijk ziet “in de context van 10-10-10.” Dat betekent volgens hem dat de landen autonoom blijven binnen het koninkrijk en dat er vanuit Nederland oplettend wordt gekeken naar de overheidsfinanciën, goed bestuur en integriteit.

 
Als voorbeeld van mogelijke Nederlandse interventie in het kader van de garantie functie die is vastgelegd in het Koninkrijks Statuut noemde Rutte de aanwijzing die de rijksministerraad in 2012 gaf aan Curaçao. Hij wilde niet ingaan op scenarios waarbij een land zo’n aanwijzing negeert: “Dat is een wat-als vraag.”

 
De minister president acht het ook prematuur om een mening te geven over een voorstel van St. Maarten’s Sociaal-Economische Raad om het College voor financieel toezicht (Cft) permanent te maken, nadat het mandaat in 2015 afloopt. “Ik houd me aan wat op 10-10-10 is afgesproken. We hebben het Cft en er komt een evaluatie in 2015. Dat is het moment om naar dit soort dingen te kijken. Ik ben voor nu gelukkig met de regels die we hebben. De rijksministerraad heeft de instrumenten om, indien dat nodig mocht blijken, in te grijpen.”

 
Rutte ontweek ook een vraag over de visie van de nieuwe Justitie Minister Dennis Richardson op jeugddetentie, zeggend dat dit een St. Maartense aangelegenheid is. Wel gaf hij aan gelukkig te zijn met Richardson’s benoeming. De justitie minister wil jeugdigen weghouden uit de Pointe Blanche gevangenis en ze in plaats daarvan onderbrengen in een jeugddetentie faciliteit met een gesloten, een half-open en een geheel open afdeling.

 
De regering van St. Maarten heeft geen zorgen geuit tegenover Rutte over het functioneren en het aanblijven van de Kustwacht en het Recherche Samenwerkings Team RST. Op de andere eilanden is dit ook niet aan de orde geweest, zei Rutte. “Dit was wel het moment geweest om daar over te praten. Maar kennelijk staat het niet hoog op de agenda.”

Door Hilbert Haar