Op eerste Kerstdag is het vier maanden geleden. Op 25 augustus werd Curaçao voor het eerst officieel op de hoogte gesteld dat het eiland ‘neutraal is en blijft’ te midden van de toegenomen spanning tussen de Verenigde Staten en buurland Venezuela. Premier Gilmar ‘Pik’ Pisas (MFK) zei dat op een persconferentie, nadat de Amerikaanse president Donald Trump had aangekondigd drie oorlogsschepen naar Venezuela te sturen om drugssmokkel te bestrijden en terrorisme aan te pakken.
Die drie schepen zijn er inmiddels veel meer geworden. Op 16 december zei Trump daarover: “Venezuela is volledig omsingeld door de grootste vloot die ooit in de geschiedenis van Zuid-Amerika is samengesteld. Deze vloot zal alleen maar groter worden, en de schok voor hen zal ongekend zijn – totdat ze alle olie, land en andere bezittingen die ze eerder van ons hebben gestolen, aan de Verenigde Staten van Amerika teruggeven.”
Daarmee is het conflict tussen Amerika en Venezuela groot en onvoorspelbaar geworden. Venezuela ziet de troepenmacht als een daad van agressie. President Nicolás Maduro heeft al in augustus burgermilities opgeroepen zich te bewapenen om het land te verdedigen tegen Amerika.
Maar de steun is ook internationaler. Het laatste nieuws is dat Venezuela Ruslands ‘volledige steun’ geniet in het oplopende conflict met de Verenigde Staten. De VN-Veiligheidsraad komt dinsdag 23 december op verzoek van Venezuela bijeen om de oplopende spanningen tussen de VS en dat land te bespreken.
Incidenten in het luchtruim
In de afgelopen vier maanden zagen Curaçao, Aruba en Bonaire de spanning toenemen, met aanvallen op Venezolaanse olieschepen, Amerikaanse vliegtuigen boven Venezolaans grondgebied en twee incidenten in het Curaçaose luchtruim. Een Amerikaans (JetBlue) vliegtuig en een zakenvliegtuig botsten begin december bijna tegen Amerikaanse militaire vliegtuigen op die welbewust niet zichtbaar waren op de radar.
Dit zorgde voor veel ophef. De Arubaanse minister-president Mike Eman (AVP) en zijn Curaçaose collega Pisas maakten vorige week woensdag bekend dat er is afgesproken met de Verenigde Staten dat Amerikaanse militaire vliegtuigen in de regio hun transponder zullen inschakelen. Hiermee kunnen nieuwe incidenten worden voorkomen.
Macht over Venezuela
Wie de afgelopen vier maanden in ogenschouw neemt, ziet dat de incidenten zich hebben opgestapeld en de spanning is toegenomen. Niet alleen in de politiek, ook bij de gewone burgers. Wie in Punda en Otrobanda mensen aanspreekt over de situatie, krijgt direct reactie. Zoals de 54-jarige Venezolaanse fruitverkoper die gelooft dat Trump maar één doel voor ogen heeft: ‘macht over Venezuela en de olie-reserves’.
Een 74-jarige lootjes-verkoopster gelooft niet dat Curaçao ooit slachtoffer zal worden van de spanningen. “We zijn een gelovig volk en we zijn gezegend (‘bendishoná’).” Zowel Amerika als Venezuela kunnen andere motieven hebben. “Maar God zal Curaçao beschermen.”
Er zijn ook mensen met meer angst. De voormalige premier van de Nederlandse Antillen en huidig parlementariër voor Curaçao, Suzy Camelia-Römer (MAN-PIN), vindt dat Nederland en Curaçao zich moeten verenigen in een appèl tegen Amerika om niet over te gaan tot gewelddadige strijd. “We moeten nu, voordat iets gebeurt, ervoor zorgen dat het eigenlijk niet kan gebeuren”, zo zei ze in een interview..
Richard Doornbosch, directeur van de Centrale Bank van Curaçao en Sint-Maarten bekijkt de situatie op een nuchtere manier: “Verdere militaire escalatie tussen Amerika en Venezuela kan leiden tot hogere kosten voor scheepvaart en verzekeringen, verstoring van handelsroutes en aantasting van het imago van het Caribisch gebied als veilige reisbestemming, met negatieve gevolgen voor het toerisme en de deviezeninkomsten.”
Hij stelde dat Curaçao ‘gezien de geografische nabijheid tot Venezuela’ bijzonder kwetsbaar is voor een mogelijke toename van migratiestromen. Dat kan volgens hem druk zetten op publieke diensten en middelen.
Zonder zorgen
De gewone man op het eiland, als die al bestaat, wil vooral een einde aan de dreiging. Vissers willen vissen zonder mogelijke ingreep van militaire voertuigen. Restauranthouders en hoteleigenaren willen toeristen ontvangen en winkeliers in Punda en Otrobanda willen cruisetoeristen zien die zonder zorgen over het eiland lopen.
De Norwegian Epic, een groot, modern cruiseschip van Norwegian Cruise Line met een capaciteit van 4.100 passagiers, heeft vorige week vanwege militaire oefeningen bij Venezuela Curaçao overgeslagen. Dat zorgde voor ophef, op het eiland en in de Nederlandse en Amerikaanse pers.
Maar het bevestigt volgens veel mensen op het eiland het belang van rust. “Wij willen geen oorlog, wij willen geen beschietingen of politieke spelletjes. We willen rust en vrede op Curaçao. En iedereen die bezig is die rust te verstoren, werkt niet in het belang van ons eiland”, zo zegt een 68-jarige man op een bankje op het Brionplein in Otrobanda met een lunch van Kentucky Fried Chicken op zijn schoot. “Mijn naam is niet belangrijk. Het gaat alleen maar om Curaçao en onze voorspoed. Verder niets.”
De namen van de geciteerde mensen zijn bij de redactie bekend.
