In de Nacht van Caribisch Netwerk op NPO Radio 1 ontvangt presentator Guilliano Payne gasten die een link hebben met de eilanden. Vanavond is dat de Nederlands-Arubaanse schrijver Julien Ignacio.
In deze aflevering praat Guilliano met Julien die vorig jaar zijn tweede boek “Goudjakhals” uitbracht, met politieke thema’s en wat het betekent om migrant te zijn.
Het is nu minder geworden maar tot vijf jaar geleden heeft hij nachtdiensten gedraaid in Paradiso, het poppodium in Amsterdam, dus hij is bekend met de nacht.
Held
Zijn held is zijn Caribische oma. Ze werd door haar strenggelovige ouders verstoten toen ze ongetrouwd zwanger raakte. Met zijn opa en zijn jonge vader zijn ze naar Aruba verhuisd waar ze dagen kenden van armoede en honger. Toch is het haar gelukt om 16 kinderen op te voeden.
Oma nam een arme Dominicaanse vrouw drie dagen in huis die haar leerde pasteitjes, johnnycakes en kroketjes te maken wat het begin werd van een goedlopende snackbar aan huis. Met het verdiende geld kon ze al haar kinderen naar school laten gaan. Daarnaast stond de deur open voor de hele buurt.
Tems met het nummer Higher. De zangeres is Nigeriaanse die hij voor het eerst hoorde toen hij voor het laatst op Aruba was voor een maand. Haar stem raakt hem diep in mijn Afro-Caribische hart.
Tekst gaat door onder video
In 2018 verscheen Juliens’ debuutroman Kus, waarin de relatie tussen een vader en zoon centraal staat. Zelf kind van gescheiden ouders zou hij het anders doen, maar die belofte kon hij niet houden. Dat gaf Julien het gevoel van falen en vanuit dat gevoel heeft hij het boek geschreven. Het boek heeft hij aan zijn kinderen opgedragen.
Cultuurverschil
De scheiding van zijn ouders was volgens hem het gevolg van het verschil in cultuur. Zijn moeder is Nederlandse en zijn vader is Arubaans. Zijn moeder mocht bijvoorbeeld niet in bepaalde kleding op het balkon zonnen. Zijn vader was ook heel streng voor zijn kinderen en veel mocht weer wel van zijn moeder als zijn vader niet thuis was.
Zijn vader, destijds begin twintig, koos doelbewust voor een Nederlandse opvoeding en sprak met zijn kinderen geen Papiaments. Daardoor kreeg hij niets van zijn Caribische afkomst mee. Slechts een keer zijn ze als gezin op vakantie naar Aruba geweest.
Kus is heel persoonlijk en komt heel dichtbij. Het vaderschap en de relatie met zijn eigen vader is een rode draad in zijn leven. Voor zijn vader voelt hij veel liefde maar voelt ook afstand. Beiden weten ze eigenlijk niet zo goed hoe ze met elkaar moeten praten. Zelf vindt hij zichzelf geen strenge vader, knuffelt graag met zijn zoons.
Zijn kinderen groeien op in Amsterdam. Zelf is hij geboren in Boxtel en opgegroeid in kleine dorpen. Dat was verwarrend als dubbelbloed omdat ze altijd in witte dorpjes woonden en hun gezin altijd de enige met een andere huidskleur was.
Toen hij 23 werd stopte hij met zijn studie en is op zoek gegaan naar zijn roots en dat deed hij met reizen: van India, tot Colombia en van West-Afrika tot Aruba en Curaçao. Hij leerde dat mensen heel veel gemeen met elkaar hebben, dat hij zich overal thuis voelde en verbondenheid. Wat hem het meest raakte was een kleine jongen van vijf die hem met behulp van kruiden van een ontsteking hielp.
Goudjakhals
Goudjakhals is een roman in verhalenvorm. Mensen die ergens wonen waar ze niet geworteld zijn. Het gaat over het proberen het beste te maken van je leven in moeilijke omstandigheden.
Met een beurs van het Letterenfonds werkte hij aan een futuristisch verhaal toen George Floyd werd gedood door de Amerikaanse politie. Dat maakte hem enorm boos en verdrietig. Hierdoor zette hij zijn oorspronkelijke project opzij en begon, vanuit die intense emoties, met een brief. De moord maakte dat hij zich heel bewust werd van zijn zwarte identiteit terwijl hij lang heeft geprobeerd om bij de witte gemeenschap te horen.
Zwarte Sjaan is een verhaal in het boek en daarin vertelt Julien hoe Amsterdam opkwam in de Gouden Eeuw. Een Amsterdam waar migranten de stad mede mogelijk hebben gemaakt tot wat het was. Hoofdpersoon Sjaan was een sterke zwarte vrouw in de stad. Het boek en de verhalen zijn gebaseerd op veel onderzoek.
Stem
Zijn schrijven wil hij persoonlijk en politiek maken, met de focus op het migrantenbeleid, om deze mensen een gezicht te geven. Zijn roman bevat verhalen die daarnaast een eerbetoon zijn aan zijn grootmoeder. Hij kocht gewoon een enkeltje en gebruikte die tijd om met haar te leven en een stem te geven en dat zie je vooral terug in het laatste verhaal.
Rudy Plaate met Nos Isla is de tweede plaat van deze avond. Luisteren naar dit nummer is als het slaan van een 7000 kilometer lange brug die loopt van Nederland naar de Cariben.
Redemption Song van Bob Marley en dat wil Julien delen met de luisteraar omdat hij Bob Marley overal ter wereld hoorde waar hij kwam. Veel meer dan de Beatles en de Stones. Er komen veel dingen samen zoals slavernijverleden en vrijheidsdrang. Net als in zijn boek Goudjakhals.
Tekst gaat door onder video
Tweede Uur
Het is Carnaval op Curaçao. Julien heeft het een paar keer meegemaakt, zowel op Aruba als op Curaçao. Geboren in het Brabantse Boxtel maar had niks met carnaval daar. Carnaval in de Cariben, dat is pas feest.
Carnaval op Curaçao
Nee dan het carnaval op de eilanden. En dat heeft hij gemeen met Dyonna Benett die een groot fan is van carnaval en erfgoeddeskundige. Zij is op Curaçao en Guilliano belt met haar. Dyonna vindt het daar geweldig met de feesten en evenementen. En op 20 januari heeft ze meegedaan aan de verkiezing van carnavalskoningin en kwam zelfs in de finale.
Carnaval betekent veel op Curaçao en de vele gemeenschappen vinden elkaar in deze periode en vindt er verbinding plaats. Het is niet alleen een feest maar ook een moment om met elkaar te praten over onderwerpen waar je het niet snel met elkaar hebt.
Reizen
Julien heeft veel gereisd en Japan is een plek die indruk op hem heeft gemaakt en dan in het bijzonder het oog voor detail. Alles lijkt bijna kunst daardoor. Fort Elmina in Ghana was indrukwekkend. En dat geldt ook voor Sabra en Shatilla in Libanon, een Palestijnse vluchtelingenkamp. Maar ook het zorgen voor zijn zus toen ze in Australië waren. Dat heeft hun band verdiept. Dat reizen doet hij graag omdat hij erg nieuwsgierig is en omdat hij wil proeven van het leven.
Amsterdam heeft hij lief en de aanwezigheid van meer dan 180 nationaliteiten is uniek. Hij reist graag de wereld rond en komt graag in aanraking met andere mensen en culturen. Het bijzondere van deze stad is dat de wereld naar je toe komt.
Alsof het schrijven en reizen niet genoeg is heeft hij ook een theatergroep die hij enkele jaren geleden oprichtte samen met twee anderen. Daar heeft hij stukken voor schreven en deze opgevoerd. Dat heeft hem geleerd hoe hij nog betere dialogen moet schrijven. Het mooie van theater is dat het in het moment afspeelt.
Het is carnaval en dus past het om een echt carnavalsnummer te draaien: Jump With Your Towel van Aruba Carnaval.
Het gesprek vond Julien fijn en verrassend. Hij voelde zich kwetsbaar maar daar gelooft hij in omdat we daar als mensen het meest eerlijk en authentiek zijn, zegt Julien. Het gesprek is ten einde maar zijn zoektocht naar zijn Caribische roots gaat door.
Podcast: Latin Impact
In het tweede half uur en het begin van de derde uur hoor je elke week een aflevering van een podcast. Deze week wordt verder gegaan met de podcast Latin Impact. In deze serie gaat Nina Jurna op zoek naar de meest indringende songs van Zuid-Amerika.
Hoe klinkt het leven op dat continent door in de bossanova of latin jazz, cumbia, reggaeton of salsa? En hoe klinkt het door in muziek uit Suriname, Curaçao, of Mexico?
In de derde aflevering staat Curaçao centraal en gaat Nina Jurna hierover in gesprek met componist en theatermaker Vernon Chatlein en kunstenaar, fotograaf en filmmaker Kevin Osepa.
Derde Uur
In aflevering vier van de podcast Latin Impact, Venezuela. Een land dat geteisterd wordt door een humanitaire en politieke crisis. In deze aflevering praat Nina Jurna met dichteres en woordkunstenaar Rachel Rumai Diaz over muziek, migratie en heimwee.
Libris Literatuur Prijs
De Curaçaose schrijfster Elodie Heloise is genomineerd voor de Libris Literatuur Prijs 2024 met haar roman ‘Blauwe Tomaten’. Het boek tikt thema’s schuld, boete en vergeving aan en speelt zich geheel af op Curaçao. Guilliano belt haar op Curaçao. En ze is er blij mee want het is lang geleden dat er een boek uit het Caribisch gebied genomineerd is voor de prijs. Alsof je in een voetbalfinale staat.
Uit maar liefst bijna 200 inzendingen staat haar boek op de longlist. Op 11 maart wordt de winnaar bekendgemaakt.
HIV- en AIDS bewustzijn
Het is carnaval op Curaçao en Stichting Plons Curaçao zet zich zich in om meer bewustzijn te creëren over HIV en AIDS op het eiland. Athalia Alberto, vice-voorzitter van Kennisstichting Plons Curaçao, komt aan de lijn en zij legt aan Guilliano uit hoe op het eiland wordt gedacht over deze ziektes. Een van de problemen is dat mensen er niet over praten omdat het een taboe is. En dat is ook zo wat betreft testen op het virus.
Met het carnavalsseizoen in volle gang waarin mensen meer sociaal actief zijn, is het van cruciaal belang om aandacht te besteden hieraan om de boodschap van preventie en verantwoordelijkheid te verspreiden.
| Luister hier de uitzending terug |
- De Nacht van Caribisch Netwerk (NTR) wordt elke donderdagnacht uitgezonden.
- Live op NPO Radio 1, van 02.00 tot 05.00 uur/Nederland & 21.00 tot 00.00 uur/Cariben
- Meepraten tijdens de uitzending? Graag! Download alvast de app van NPO Radio 1 op jouw mobiel en stuur Guilliano een bericht tijdens de show.
