Van kinds af aan heeft Daniël Poolen een fascinatie voor plastic. Een zegen voor de mens, maar een vloek voor de natuur is het materiaal geworden. Toch ziet hij juist kansen voor de Caribische eilanden.
Poolen is ingenieur en expert duurzaamheid. Bij de Rabobank is hij directeur afdeling duurzame financiering. Daarvoor presenteerde hij op de Nederlandse televisie programma’s over duurzaamheid en plastic.
Over dat materiaal heeft hij een kinderboek geschreven: over de geschiedenis, waar plastic allemaal voor gebruikt wordt en over de voor- en nadelen.
Plastic bestaat al zo’n 150 jaar, maar pas na de Tweede Wereldoorlog begon het massagebruik. “Je zou er eens bij stil moeten staan hoe dominant plastic is in ons dagelijks leven!”, vertelt Poolen. “We denken vaak aan wegwerpplastic. Maar bijna alles wat je ziet, heeft iets van plastic.”
“Op Curaçao of Bonaire spoelt het letterlijk aan op het strand. Of je ziet styrofoam-bakken en plastic tasjes op straat zwerven. Toeristen worden op de eilanden daar veel meer mee geconfronteerd en daardoor wordt plastic meer als een probleem ervaren.”
Plastic zit ook in luiers, kleding, verzorgingsproducten, autobanden, pleisters.. Veel mensen beseffen eigenlijk niet hoeveel plastic wij met z’n allen gebruiken en vervolgens weggooien, zegt Poolen.
“In Nederland is het probleem met plastic minder zichtbaar, omdat er veel wordt gerecycled en de gemeente sneller komt opruimen. Elk jaar gebruiken we wereldwijd nog meer plastic dan het jaar daarvoor. Er zitten nu zelfs microdeeltjes daarvan in de vissen die we eten of het water dat we drinken.”
Hoe is plastic eigenlijk ontstaan?Na de Tweede Wereldoorlog is er een opmerkelijke toename te zien in ons plastic gebruik, dankzij nieuwe uitvindingen. “Producten zoals rubber uit Indonesië konden niet meer worden gehaald. Het werd vervangen met synthetisch rubber. Zijde uit China werd nylon.” Door de komst van de spuitgietmachine, kan er meer. “Plastic korreltjes worden verhit en in een mal gespoten. Kort laten afkoelen en dan heb je een product!” In de jaren zeventig zie je ineens ook veel plastic producten in de supermarkt. “Plastic kan voedsel ontzettend goed conserveren, omdat het geen zuurstof doorlaat. En het is transparant, waardoor je het product mooi kunt zien.” |
En nu zien we het plastic afval op de stranden aanspoelen. “Aan de ene kant heb ik een fascinatie voor hoeveel mooie dingen wij van plastic kunnen maken. Aan de andere kant, moeten we ons afvragen: moeten we niet minder én slimmer gaan ontwerpen?”
(Tekst loopt door onder de foto)
Aangespoeld plastic in natuurreservaat Arikok op Aruba. Het grootste deel komt waarschijnlijk niet van het eiland zelf. Foto: John Samson
“Plastic is zo veelzijdig en zo goedkoop. Het is zo geweldig, dat we als mens ons niet kunnen beteugelen waardoor het negatieve dingen doet. Tegelijkertijd, hier zit ook het probleem: plastic is makkelijk en goedkoop.”
“Ik heb de luxe om hierover na te denken. Veel mensen hebben bijvoorbeeld geen ruimte in hun hoofd of portemonnee om te denken: ik ga zo min mogelijk plastic gebruiken. Maar het is goed als de politiek en bedrijven beseffen: er ligt een grote kans om de rest van de wereld te laten zien hoe het wel kan.”
Kansen voor de eilanden
“Het kost geld om op het eiland plastic te krijgen. Je krijgt daarmee ook een afvalberg, terwijl het eiland al niet groot is. Maar je schrijft daarmee wel een stukje van het eiland af.”
Op verschillende eilanden is wegwerpplastic verboden, zoals op Saba en Bonaire. Aruba deed dat als eerste deel van ons koninkrijk in 2017, met groot succes: inwoners gaan veel bewuster om met hun plastic-gebruik. “De politiek op Curaçao kan hier ook iets in betekenen, maar die doet dat niet.”
Het kinderboek ‘Tot over mijn oren in het plastic’ is geschreven door Daniël Poolen, met op elke pagina illustraties gemaakt door Merel Corduwener.
“Je kunt thuis ook ergens beginnen. Kijk vooral naar hoe lang je het plastic product gebruikt: vermijd producten die je binnen no-time weer weggooit, zoals ziplocks voor je boterham of plastic bestek. Check ook kleding in de winkels of ze toch gemaakt zijn van polyester of nylon.”
Opvallend is dat kinderen veel milieubewuster zijn, ziet Poolen. “Nu groeien kinderen op met de gedachte: plastic is slecht, het moet minder. Ze willen dat dit milieuprobleem, net als de klimaatverandering, opgelost wordt.”
“Als je bijvoorbeeld op mijn eiland Curaçao – in zo’n kleine economie en moeilijke omgeving – milieuproblemen kunt oplossen, dan kun je dat in de rest van de wereld ook doen. Ook Nederlandse politici en bedrijven zouden van de eilanden kunnen leren.”
“Veel mensen dromen ervan om de prachtige natuur van de Cariben mee te maken. Als je toeristen ook kunt laten inzien hoe kwetsbaar de eilanden en ons planeet zijn, inspireer je ze om in hun eigen omgeving beter voor het milieu te zorgen.”
De Wekelijkse UpdateBlijf op de hoogte van de belangrijkste updates uit de Caribische gemeenschap. Abonneer je net als anderen op de nieuwsbrief via deze link. |
