Het vierlanden-overleg dat eind vorige week in Sint-Maarten werd gehouden, is in Aruba, Curaçao en Sint-Maarten eenvoudig vertaald in de volgende vier woorden: ‘Coho is van tafel’.
De blijdschap was groot bij de Caribische regeringen dat Nederland deze omstreden rijkswet voor de oprichting van een soort nieuw toezichtsorgaan Coho niet meer wil opleggen.
“De autonomie van ons land wordt weer gerespecteerd”, reageert de Arubaanse premier Evelyn Wever-Croes. “Een emotioneel moment”, vindt collega Gilmar Pisas van Curaçao. Samen met Silveria Jacobs van Sint-Maarten, hebben de drie premiers het over ‘een belangrijk resultaat’ en ‘er is weer meer gelijkwaardigheid in het Koninkrijk’.
Geen aardverschuiving
Wie dieper ingaat op uitkomst van dit vierlanden-overleg ziet echter geen aardverschuiving. De afspraken over de hervormingen die al zijn vastgelegd in de Landspakketten, gaan gewoon door. Dat betekent dat ook een aantal pijnpunten zoals de 60 miljoen gulden bezuiniging op de Arubaanse zorgsector nog niet van tafel is.
“We blijven daarover onderhandelen. De druk vanuit Nederland is minder, maar nog niet weg”, zegt de Arubaanse premier. In 2020 vergeleek ze de eisen die Nederland stelde in ruil voor coronasteun, ‘met een pistool op ons hoofd’.
Betere betrekkingen in het Koninkrijk
Toch is de uitkomst van het vierlanden-overleg op Aruba, Curaçao en Sint-Maarten zowel onder de bevolking als bij de meeste politici -ook van de oppositie- met enthousiasme ontvangen.
Curaçaose kabinetsleden en aanhangers van de coalitiepartijen MFK en PNP prijzen de vasthoudendheid van Pisas die de verkiezingen in 2021 inging om Coho van tafel te krijgen. Pisas benadrukt dat PNP-leider en vice-premier Ruthmilda Larmonie-Cecilia ook een belangrijke rol heeft gespeeld in de onderhandelingen.
Aanhangers van premier Jacobs (National Alliance) op Sint-Maarten feliciteren haar met het bereikte resultaat. Leider van de United People’s Party UP Rolando Brison spreekt van ‘een stap in de goede richting voor betere betrekkingen tussen Nederland en de Caribische gebieden in het Koninkrijk’.
Het was volgens hem ‘een te groot risico’ dat Coho de Caribische parlementen buitenspel kon zetten en niets meer dan een ‘rubber stamp’ zouden zijn.
Niet iedereen blij
Maar niet iedereen is in een feeststemming. De Arubaanse oppositiepartij Accion 21 is altijd voorstander van de komst van Coho geweest. Het moment dat AVP (oppositie) en MEP (regeringspartij) iets samen vieren zoals nu, zegt Accion-leider Miguel Mansur, is het ‘moment dat de bevolking moet gaan vrezen’.
De genoemde partijen zijn elkaars grootste opponenten dus samen iets vieren, gebeurt haast nooit. “Ik ben bang dat de hervormingen die hard nodig zijn voor Aruba, vooral die controversieel zijn, niet meer gaan plaatsvinden. Want Coho was de garantie.” En de prijs zal de Arubaanse bevolking opnieuw moeten betalen, concludeert Mansur.
Terugbetalen coronamiljoenen
In maart verwachten de landen het definitieve akkoord met de nieuwe afspraken te tekenen. Volgende maand beginnen de onderhandelingen met Nederland over de coronaleningen. Deze moeten de Caribische landen op 10 oktober terugbetalen. Ze hopen echter op uitstel en of een vorm van kwijtschelding.
