WILLEMSTAD – Het lijkt Curaçao maar niet te lukken om een bedrijf te vinden dat de raffinaderij wil runnen. Gaat het er nog wel van komen? In de media wordt gesproken over een politieke mislukking.
Een langdurig en zorgvuldig gepland proces de Isla-raffinaderij weer te laten runnen is opnieuw flink in de soep gelopen. Dat lijkt de conclusie na de bekendmaking van een ‘preferred bidder’ begin deze maand.
Een speciale commissie zoekt namens het kabinet naar een bedrijf waarmee Curaçao een deal kan sluiten. Meer banen, meer inkomsten voor de overheid en goedkopere benzine is de wens.
Volgens het kabinet hebben twee leden van de Raad van Commissarissen van overheids-nv Refineria di Kòrsou (RdK) het proces ‘besmet’. Dat stelt minister van Verkeer, Vervoer en Ruimtelijke Planning Charles Cooper (MFK).
Al jaren amper rook te zien bij de raffinaderij
In 2019 liep het leasecontract met het Venezolaanse PdVSA af. Daarvoor lag de raffinaderij grotendeels al stil. Dat komt bijvoorbeeld door sancties van Amerika tegen Venezuela, die het Nederlandse koninkrijk ook opvolgt.
Het lukt de politiek steeds niet om met andere internationale bedrijven een deal te sluiten, ondanks de vele onderhandelingen in de afgelopen jaren.
Er waren bijvoorbeeld verregaande gesprekken met Zhenrong Energy uit China Motiva/Amraco uit de VS de internationale Klesch Group. Er is ook geprobeerd om via ondernemers op het eiland zelf de raffinaderij te runnen via CORC.
Op de achtergrond is er altijd contact geweest met het Venezolaanse PdVSA, maar daar zijn – voor zover bekend – geen onderhandelingen mee gevoerd.
Commissie spreekt elkaar tegen
Het kabinet van premier Gilmar Pisas (MFK) heeft vorig jaar een nieuw traject gestart om ‘zorgvuldig’ te kijken welke internationale bedrijven interesse hebben. En: of ze voldoende kennis en geld hebben om de raffinaderij te kunnen runnen.
Een speciale headhuntingcommissie werd ingesteld met vier deskundigen. Na onderhandelingen komen ze met de ‘preferred bidder’ groep-Giusti. Deze groep wordt geleid door de in Amerika woonachtige Venezolaan Luis, die in het verleden leiding gaf aan PdvSA en nu aan het hoofd staat Socap Corp.
Maar het proces van de selectiecommissie is in de wielen gereden door de raad van commissarissen van overheids-nv RdK. Twee commissarissen willen de groep-Viana (Grupo International Kòrsou).
De bekendmaking daarvan noemt minister Cooper ‘illegaal’, omdat door iedereen was afgesproken dat alleen de selectiecommissie een uitspraak doet over de nieuwe eigenaren. Commissarissen Elvis Quarton en Randolph Camelia hebben inmiddels hun ontslag ingediend voor de commissie.
En nu?
De regering op Curaçao wil de komende maanden verder onderhandelen met de groep-Giusti. Daarmee houdt het kabinet vast aan het zelf opgestelde draaiboek. Toch is er veel kritiek op de aanpak.
Complot: ‘Elite en Nederland proberen raffinaderij te stoppen’
Oud-premier Ben Whiteman, die in 2015 en 2016 namens PS regeerde, denkt dat er op de achtergrond een spel wordt gespeeld. Hij is bang dat er uiteindelijk helemaal geen raffinaderij meer zal zijn op het eiland.
Volgens Whiteman zou een ‘elite’ op Curaçao en in Nederland grote invloed hebben op de huidige regering. Deze groep wil de raffinaderij sluiten. En om dat te bewerkstelligen wordt bewust voor een slechte kandidaat gekozen.
Het gevolg van die slechte kandidaat, zo is het verhaal van Whiteman, zal zijn: meer problemen, meer chaos, meer onzekerheid en uiteindelijk geen bloeiende raffinaderij.
“Want uiteindelijk zal de publieke opinie helemaal tegen de raffinaderij keren”, aldus Whiteman in een interview met Radio Hoyer. En dat is volgens hem ook het doel van de elite.
Maar klopt het ook? Volgens de oud-premier is er een patroon te zien. Zo is het plan om in zee te gaan met het Chinese Guandong Zhenrong afgeblazen. De exploitant werd tijdens zijn regeerperiode voorgesteld, maar die werd later door zijn opvolger premier Eugene Rhuggenaath (PAR) afgeserveerd.
De kapitaalkrachtige Chinezen waren een heel geschikte kandidaat, vindt Whiteman. Maar die werden volgens hem voor ‘onduidelijke redenen’ door het kabinet-Rhuggenaath gecanceld.
De officiële reden is de onzekerheid of het bedrijf zowel technisch als financieel wel in staat was om de raffinaderij te moderniseren.
Wordt de Curaçaose raffinaderij weer de grote vervuiler?
De installaties – die nu amper worden gebruikt – zijn flink verouderd. Sinds de noodgedwongen sluiting van de raffinaderij, is er op Curaçao aantoonbaar veel minder schadelijke stoffen in de lucht.
Het Curaçaose kabinet wil dat een nieuwe exploitant de raffinaderij gaat opknappen. Dan is de stank- en milieu-overlast fors minder dan de afgelopen tientallen jaren.
De stichting Clean Air Everywhere is ervan overtuigd dat het kabinet de vrije hand zal geven aan een nieuwe exploitant om de raffinaderij ver boven de internationale milieunormen op te laten starten. De voorgaande kabinetten grepen namelijk amper in.
De organisatie heeft aangekondigd om naar de rechter te stappen, nog voor er een nieuwe eigenaar is gevonden.
Recept voor een hoofdpijndossier
En daarmee lijkt het hoofdpijndossier voor de regering-Pisas compleet: ruzie over de gewenste kandidaat, een gang naar de rechter en complottheorieën over al dan niet geheime afspraken.
Daarbij opgeteld: een groot deel van de bevolking wil graag een draaiende raffinaderij zien. Het wordt niet alleen gezien als belangrijk om banen te creëren op het eiland, maar ook om wat lagere benzineprijzen te gaan krijgen.
Zes vakbonden, die veel medewerkers van de raffinaderij vertegenwoordigen, en verschillende belangenorganisaties steunen het kabinet-Pisas. Ze hebben dan ook laten weten ‘blij’ te zijn dat het kabinet, ondanks de kritiek, kiest voor verdere gesprekken met de groep-Giusti.
Maar dat lijkt voor premier Pisas het enige positieve nieuws in de steeds langer wordende debacle op het eiland. Net als zijn voorgangers lijkt Pisas niet het Isla-dossier te kunnen afronden zonder kleerscheuren op te lopen.
Blijf op de hoogte van de belangrijkste updates uit de Caribische gemeenschap. Abonneer dan net als anderen ook op de nieuwsbrief van Caribisch Netwerk. |
