SAN NICOLAS – Stembureau 70, de politieschool in San Nicolas, is nog maar net een kwartier open (8.15) en er is al een flinke rij. “Er stonden al mensen om 7 uur vanmorgen”, zegt de agent die de boel in de gaten moet houden. “Vooral ouderen komen altijd vroeg stemmen.” Om 12 uur ‘s middags had meer dan een derde (35,7%) van kiezers al gestemd.
Tekst gaat verder onder de video:
Door Petra Trinidad
Ruim 70 duizend mensen stemmen vandaag voor een nieuw parlement op Aruba. Ze kunnen kiezen uit 12 partijen en de grote vraag is: blijven ze massaal stemmen op de traditionele grote partijen AVP en MEP of op de kleinere partijen/nieuwkomers.
Maar velen willen zoals gebruikelijk niet zeggen op wie ze stemmen. De angst om op je stemkeuze afgerekend te worden, is er nog steeds. “Nee, ik ga niet zeggen op wie ik stem, maar ja ik begrijp dat mensen nieuwe partijen willen. Alleen ik kijk ook wie wat de afgelopen vier jaar heeft gedaan”, zegt Norman (60). “Ik vind wel dat ze hier stoelen moeten zetten voor de ouderen. Dit duurt lang.”
Het aantal stembureaus is met acht uitgebreid om juist toeloop te voorkomen. Hoewel de vaccinatiegraad op het eiland hoog is (70%), is de kans op besmetting vandaag extra groot. De mondkapjesplicht is een paar weken geleden al afgeschaft maar in het stembureau moeten de mensen deze wel opdoen.
Het gaat allemaal trager, zegt de agent bij stembureau 70 omdat daar maar twee mensen tegelijk binnen mogen. Een man valt ineens flauw en er ontstaat even tumult. Met wat suikerwater komt hij er weer bovenop. “Ja, mensen moeten wel eten, of op z’n minst een koffie nemen. Vooral de ouderen want het wordt al warmer en je moet toch even staan voor je aan de beurt bent.”
Elk stembureau heeft nu een agent die de openbare orde én coronaregels moet handhaven. Het is nog rustig, maar volgens de Arubaanse agent hangt er toch wat in de lucht. “Ik weet niet wat maar er iets toch wat. Dus wees voorzichtig.”
Verkiezingskandidaat in de gevangenis
Opmerkelijk dit jaar is dat mensen ook kunnen stemmen op een politicus op de lijst van AVP die in gevangenis zit, verdacht van corruptie. De partij heeft deze politicus Benny Sevinger niet laten vallen tijdens de verkiezingscampagne. Sterker: partijleider Mike Eman roept juist op om op Sevinger te stemmen om zo als volk een duidelijk signaal af te geven, tegen de ‘dictatuur’ van de huidige regering (MEP, POR en RED) en politieke vervolging van opponenten met hulp van het justitiesysteem.
Justitie is al een paar jaar bezig met het corruptieonderzoek Avestruz (vertaald: struisvogel) maar juist de afgelopen maanden werd voor het eerst een groot aantal mensen onder wie ambtenaren, ondernemers en ook dus Sevinger opgepakt. Het Openbaar Ministerie en de regering ontkennen dat de verkiezingen hierin een rol speelt.
Rechtszaak over kiezersregister
Het was afgelopen week ook nog spannend vanwege de rechtszaak die AVP tegen de regering had aangespannen om het kiezersregister in handen te krijgen. Het is de gewoonte dat politieke partijen deze lijst krijgen waar volledige namen en adressen van kiezers op staan.
Maar de Electorale Raad had de regering geadviseerd dat dit niet meer kan en in strijd is met internationale verdragen en het fundamenteel recht op privacy. De regering nam dat advies over door te beslissingen om deze lijst niet meer aan de partijen te verstrekken. Maar hiermee voldeed de regering niet aan de Arubaanse kieswet. De rechter besloot uiteindelijk voor een middenweg: de partijen mogen het register krijgen maar wel verder geanonimiseerd.
Dat betekent dat alleen het nummer van het kiesdistrict en achternaam erop staan vermeld. Partijen gebruiken deze lijsten om bij de stembureaus te checken wie allemaal al heeft gestemd. Blijkt bijvoorbeeld dat een district achterblijft, dan worden kiezers actief benaderd om te komen stemmen. Deze vorm van druk vindt de Electorale Raad ook niet meer passen in deze tijd.
Digitalisering stemproces
Wat ook van de baan is door het protest van AVP, is de digitale stembus. De Electorale Raad samen met Censo (Dienst Burgerlijke Stand & Bevolkingsregister) wilden dit om de verkiezingen sneller te laten verlopen. Dit om de werkdruk te verminderen maar ook om de kans op besmetting voor de stembureaumedewerkers laag te houden.
Maar het lukte de regering niet om de kieswet op tijd te veranderen. De enige veranderen die stemmers nu merken, is de QR-code op de oproepkaart en stemtijd. Dit laatste is trouwens een advies, dus wie dat niet haalt, kan op een ander tijdstip tot zeven uur ’s avonds nog gaan stemmen.
