Mensenrechten: ‘Tijd voor strenge vorm van toezicht op Aruba, Curaçao, Sint-Maarten’

Foto: Kim Hendriksen

DEN HAAG – Worden de mensenrechten op Aruba, Curaçao en Sint-Maarten geschonden? Als het aan GroenLinks ligt, wordt het tijd voor een onafhankelijke waakhond op de eilanden die de politiek dwingt om in te grijpen.

Die toezichthouder zou alarm kunnen slaan als de mensenrechten niet voldoende worden nageleefd op de eilanden. GroenLinks pleit voor een ‘zware vorm’ van toezicht, dat via een zogeheten Rijkswet wordt geregeld. De politiek – in de Cariben én in Den Haag – zou op die manier gedwongen kunnen worden om maatregelen te nemen.

Gevangenis, armoede en Isla-raffinaderij
Volgens Tweede Kamerlid Nevin Özütok (GroenLinks) gaat het al jaren mis met het naleven van mensenrechten en de politiek grijpt niet in. “Er wordt daar te vrijblijvend mee omgegaan. Het gaat niet alleen mis met de Venezolaanse vluchtelingen op de eilanden, maar ook met de gevangenissen, armoede en luchtvervuiling door de Isla-raffinaderij.”

GroenLinks wil tijdens een debat hierover een motie indienen, zodat staatssecretaris Raymond Knops (Koninkrijksrelaties) aan de slag gaat met het idee. “We hebben nu toezicht op de begrotingen van Aruba, Curaçao en Sint-Maarten. Waarom niet op de mensenrechten, wat zo’n fundamenteel recht is?”

Waarom wel streng toezicht op de financiën en niet op de mensenrechten? Reactie van minister Ollongren (Binnenlandse Zaken & Koninkrijksrelaties) – Door Sharina Henriquez

Wie is nou verantwoordelijk?
De Nederlandse regering wijst erop dat de autonome eilanden zelf verantwoordelijk zijn voor de naleving van mensenrechten. Volgens GroenLinks moet de Nederlandse regering zich actiever gaan opstellen.

“De recente brief van de staatssecretaris erkent dat het de eilanden niet lukt. Ik lees nergens dat Nederland gaat helpen”, aldus Özütok. “Het is die continue passiviteit wat mij stoort. Als je mensenrechten belangrijk vindt, hoef je niet te wachten totdat de eilanden een hulpverzoek indienen.”

Er is bovendien ‘continue discussie’ over de interpretatie van het statuut dat over de relatie gaat tussen Nederland, Aruba, Curaçao en Sint-Maarten. “Er gebeurt dan niets.”

‘Tweede Kamer beter informeren’
Özütok vindt dat het Nederlandse kabinet de Tweede Kamer beter moet informeren over de mensenrechten in de Cariben. “Het grote probleem van Kamerlid zijn, is dat je vaak niet voldoende of tijdig informatie krijgt hierover. Een recent voorbeeld is de inhumane detentie op Sint-Maarten.”

Maar gaat een Nederlands parlementslid wel over verantwoordelijkheden van de autonome eilanden, die elk zelf een eigen parlement hebben? “Met respect wel, ja. Nederland is mede-ondertekenaar van het Mensenrechtenverdrag en we zijn dus ook mede-verantwoordelijk.”

Wél toezicht op Bonaire, maar niet op buureiland Curaçao

In Nederland en in de Caribische ‘bijzondere gemeenten’ Bonaire, Sint-Eustatius en Saba, wordt er onafhankelijk toezicht gehouden op de mensenrechten. Leden van het zogeheten College voor de Rechten van de Mens worden door de Nederlandse regering benoemd. Maar zij hebben geen wettelijke opdracht gekregen om ook op de autonome eilanden Aruba, Curaçao en Sint-Maarten toezicht te houden.

“Het is aan de betrokken overheden te bepalen hoe mensenrechten daar te waarborgen en toe te zien op de naleving. Het College is altijd bereid daarover mee te denken”, laat een woordvoerder in een reactie weten.