AMSTERDAM – Antillianen en Surinamers zijn niet welkom op de dodenherdenking bij het KNSM-monument in Amsterdam. Althans, als ze zich uitlaten over de slavernij. Dat vinden de Kroonvaarders, oud-KNSM-medewerkers die jaarlijks op 4 mei de doden herdenken.
Langer dan twintig jaar trokken de Kroonvaarders en de Vereniging Ons Suriname (VOS) samen op bij de dodenherdenking. Maar plotseling was het einde oefening. De Kroonvaarders zijn van mening dat Surinaamse en Caribische Nederlanders de regie overnemen en niet meer KNSM-personeel alleen herdenken op 4 mei, maar ook verwijzen naar de slavernij in hun toespraken. Slavernij en de Tweede Wereldoorlog zijn twee verschillende zaken en die moet je los van elkaar gedenken, vinden de Kroonvaarders.
Door Sam Jones
Het KNSM-monument in Amsterdam Oost, is voor veel Caribische en Surinaamse Nederlanders een bijzondere plek. Naast namen van Nederlanderlandse zeevarenden, is dit ook de enige plek waar namen van Caribische en Surinaamse KNSM-ers op staan. Ook dankzij hun inzet kon het fascisme van de nazi’s verslagen worden in de Tweede Wereldoorlog. Daarom komen er elk jaar veel Antilliaanse en Surinaamse Nederlanders naar deze herdenking.
WOII en slavernij van elkaar scheiden
Het zou dit jaar een bijzondere bijeenkomst zijn bij het monument van de Kroonvaarders. Als speciale gast had Delano Veira van de VOS namelijk sergeant-majoor Elvis Manuela uitgenodigd voor de herdenking op 4 mei. Manuela is voorzitter van het Multicultureel Netwerk Defensie en een rolmodel voor veel Caribische jongeren.
Verwacht werd dat deze vooraanstaande Antilliaan weer wat meer status en waardering zou geven aan de plechtigheid: keurige uniformen, een betrokken toespraak en wellicht ook weer de ‘Last Post’. Veira gaat Manuela nog doorgeven dat ‘het feest’ dit jaar niet doorgaat.
Manuela zelf reageert verbaasd en teleurgesteld als hij hoort over de kwestie; wel of juist geen verwijzing naar de slavernij bij de 4 mei herdenking. Hij is zelf van mening dat je WOII en het koloniale verleden en de slavernij, niet op één lijn mag zetten. Verder wil hij er niet veel over kwijt.
Gezien de commotie overweegt Manuela om de zaak af te blazen, dus niet aanwezig te zijn bij de herdenking op het KNSM-eiland of anders geen toespraak te houden.
“Wij hebben recht op vrije meningsuiting”
Peter de Rijk, voorzitter de Kroonvaders -foto Sam Jones
De Kroonvaarders blijven bij hun standpunt dat de herdenking bij het KNSM-monument bedoeld is ter nagedachtenis aan de Kroonvaarders. “We hebben niks tegen de slavernijherdenking want dat heeft zeker zijn recht. Maar dat gedenken wij nu niet”, zegt voorzitter van de Kroonvaarders, Peter de Rijk.
Veira van de VOS houdt ook voet bij stuk. “We hebben recht op vrije meningsuiting”, zegt hij beslist. “We gaan dan maar niet naar de herdenking bij het KNSM-monument”. Veira licht de Surinaams/Caribische achterban hierover vandaag in.
