TILBURG – Volgens de Nederlandse kantonrechter Frank Spreuwenberg is de rechtspraak in het Caribisch deel van het Koninkrijk net zo efficiënt als in Europees Nederland. Toch zijn er volgens hem wel degelijk verschillen, die vooral te maken hebben met de kleinschaligheid van een eiland.
Spreuwenberg was afgelopen zomer, na ruim zeven jaar, weer even aan de slag als rechter op de Antillen. Tijdens dit rendez-vous met de Cariben merkte hij opnieuw hoe juist in een kleine gemeenschap corruptie sneller aan het licht komt. Dat de rechtszaal vaak als politiek arena wordt gebruikt. En dat de discussie over het anonimiseren van verdachten en daders in de media nog steeds relevant is.
‘Kranten publiceren rondom strafzaken nog steeds de namen van de betrokkenen’
In 2007 stelde Spreuwenberg op de eilanden voor om alleen de initialen van de verdachten en veroordeelden te melden. De Antilliaanse media reageerden daar destijds negatief op. Inmiddels lijkt er volgens Spreuwenberg, tot zijn ongenoegen, nog niet veel te zijn veranderd.
“Veel kranten publiceren rondom strafzaken nog steeds de namen van de betrokkenen. Een veelgehoord argument is daarbij dat, door de omvang van de bevolking, toch wel aan het licht komt over wie het gaat. Dat vond en vind ik niet juist, want als iemand vervolgens wordt vrijgesproken, is deze wél geschandpaald door de media.”
‘Politici vechten moddergooien vaker in de rechtbank uit dan in het parlement’
Een ander belangrijk punt van aandacht is volgens Spreuwenberg de politiek: die is op de eilanden nooit ver weg, ook niet in de rechtszaal. Spreuwenberg: “Ik heb veel rectificatie-zaken gedaan. Sommige Caribische politici roepen van alles over elkaar in de media.”
“Dit moddergooien leidt nogal eens tot een roep om een juridische rechtzetting. In Europees Nederland gebeurt dat veel minder. Het parlement is hoofdzakelijk de politieke arena, niet de rechtszaal.”
‘Corruptie komt in een kleine gemeenschap veel sneller aan het licht’
En dan is er corruptie. Afgelopen zomer werd voormalig Curaçaos minister-president Gerrit Schotte veroordeeld tot 3 jaar cel voor fraudeleuze praktijken.” De zaak bevestigde voor veel Europese Nederlanders het stereotype beeld over corruptie in de Cariben.
Een imago waar Spreuwenberg zich direct tegen uitspreekt: “In mijn ogen komt corruptie niet vaker voor in het Caribisch deel van het Koninkrijk. Wel denk ik dat het daar sneller in de openbaarheid komt. Op de eilanden wonen veel minder mensen dan in Nederland waardoor er meer transparantie is.”
‘Je loopt op een Caribisch eiland veel minder anoniem rond dan in Nederland’
De vroegere Caribische rechter licht toe: “Je loopt op de eilanden veel minder anoniem rond dan in Nederland. Het ons-kent-ons-gevoel is er groot, je dagelijkse handel en wandel is bekend. Zo was bijvoorbeeld al vrij snel duidelijk wat mijn rol was in de samenleving.” Spreuwenberg sluit zich daarom deels aan bij de recente uitspraken van de nieuwe procureur-generaal Roger Bos.
“De bevolking is in de Cariben veel kleiner dan in Nederland. Het aanstellen van externe rechters zorgt daardoor voor objectievere rechtspraak. Rechtspraak die buiten bestaande familiale netwerken en kennissenkringen staat. Het Gemeenschappelijk Hof is mede hierdoor een baken van rust en continuïteit, die onpartijdig zijn werk doet, buiten de eilandperikelen om.”
‘Het is lastig is om Caribische rechters te werven’
Spreuwenberg ziet dit echter, in tegenstelling tot Bos, als onbedoeld neveneffect, volgens hem zijn er vooral Nederlandse rechters in de Cariben omdat de lokale aanwas te klein is. “In de laatste decennia is gebleken dat het lastig is om Caribische rechters te werven.”
“Veel geschikte mensen gaan werken in het bedrijfsleven of de advocatuur, of blijven na een opleiding of stageplek in Nederland. En dat is jammer, want het zou beter zijn als meer ‘landskinderen’ zich zouden engageren. Dat versterkt het vertrouwen in de rechtspraak.”
Wie is Frank Spreuwenberg? Frank Spreuwenberg Van 2007 tot 2011 was Spreuwenberg rechter bij het Gemeenschappelijk Hof van Justitie van Aruba, Curaçao, Sint-Maarten en van Bonaire, Sint-Eustatius en Saba. In die periode hield hij een vurig pleidooi voor het anonimiseren van verdachten en daders in de Caribische media. Tegenwoordig is Spreuwenberg werkzaam als kantonrechter bij de rechtbank Zeeland West-Brabant. |
