Het straatbeeld op Curaçao wordt gedomineerd door afhaaltentjes. Pastechi (lokale snack), friet en bakken nasi zijn overal verkrijgbaar: snel en goedkoop. Maar wie een gezonde maaltijd wil vinden, moet goed zoeken én meer betalen. Zelfs op scholen is er nauwelijks iets gezonds te krijgen. Een nieuw onderzoek in de Curacaose afhaal- en snackcultuur moet daar iets in gaan veranderen. Dat heeft gevolgen: volgens cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek Curaçao (2017) had bijna tweederde van de volwassenen overgewicht, en 29 procent obesitas. Vooral vrouwen worden vaker getroffen dan mannen.
Vanaf 1 oktober begint de Food Boost Challenge, een actie-onderzoek waarin jongeren tussen de 16 en 27 jaar samen met de University of Curaçao (UoC) en onder leiding van onderzoeker Judith Sonder, onderzoekscoördinator bij de Faculteit der Maatschappij en Gedragswetenschappen van de UoC, gaan onderzoeken hoe je gezond eten toegankelijker en aantrekkelijker kunt maken in deze afhaal- en snackcultuur.
Jongeren in de hoofdrol
“Het idee is dat jongeren zelf oplossingen bedenken die passen binnen hun eigen belevingswereld en context,” legt Sonder uit. “Ze gaan hun ideeën pitchen aan andere jongeren, waarna de beste plannen verder worden uitgewerkt. Uiteindelijk moet er een product of aanpak uitkomen dat ook echt geïmplementeerd wordt.” Volgens Sonder is dat hard nodig. Op Curaçao is gezond eten vaak duur en moeilijk bereikbaar. “Veel gezinnen eten van ontbijt tot avondeten op straat of halen eten onderweg. Gezonde keuzes zijn schaars, en vaak ook veel duurder dan de ongezonde alternatieven.”
Van Nederland naar Curaçao
Het idee voor de Food Boost Challenge is geïnspireerd op een project in Nederland, maar moest volledig worden aangepast aan de Curaçaose context. “We zijn al twee, drie jaar bezig om de vertaling te maken,” vertelt Sonder. “Hier gaat het niet alleen om kennis over voeding, maar ook om beschikbaarheid, prijzen en gewoonten. Je kunt niet zomaar Nederlandse voorbeelden kopiëren.”
Onderzoek én onderwijs
Sonder is naast projectleider ook onderzoekscoördinator bij de faculteit der Maatschappij en Gedragswetenschappen van de UoC. Studenten van toegepaste psychologie en social work doen actief mee aan het project. “We leren hen onderzoeksvaardigheden door te werken aan echte maatschappelijke problemen. Dat is precies waar HBO-onderwijs voor bedoeld is.”
Studenten van de University of Curaçao (UoC) werkten vorig jaar virtueel samen met Nederlandse studenten en professionals in Nederland. Enkele studenten hebben de kans gekregen over het onderzoek posters of eigen onderzoeksresultaten te presenteren op het symposium van de faculteit in 2024. Foto’s UoC
Brede samenwerking
De Food Boost Challenge richt zich niet alleen op HBO-studenten, maar ook op leerlingen van het Secundair Beroepsonderwijs (SBO) en middelbare scholen. “We willen jongeren uit zoveel mogelijk verschillende achtergronden bereiken. Daarnaast zoeken we actief samenwerking met partners en sponsoren,” vertelt Sonder. Fundashon Prevenshon en het ministerie van Ministerie van Gezondheid, Milieu en Natuur hebben al hun steun toegezegd. “We hopen dat ook andere partijen aansluiten, zoals scholen, sportverenigingen, supermarkten, frisdrankfabrikanten en hofi’s (kleine boerderij). Iedereen die dit thema belangrijk vindt, kan op zijn manier bijdragen. Zo creëren we samen draagvlak voor verandering.”
Lokale financiering
Het project wordt mogelijk gemaakt door het nieuwe Caribbean Health Research-programma van ZonMw. Dat richt zich nadrukkelijk op lokaal onderzoek en uitvoering door mensen van de eilanden zelf. “Dat maakt dit heel bijzonder,” vindt Sonder. “Voorheen ging veel onderzoeksgeld naar Nederland, maar nu moeten projecten echt hier worden uitgevoerd en begeleid.”
Start en vervolg
De voorbereidingen voor de challenge beginnen in oktober. De daadwerkelijke uitvoering staat gepland voor het volgende schooljaar. “We hebben een community van studenten die al jaren met dit thema bezig zijn. Voor hen is het geweldig dat ze straks de uitvoering echt mee kunnen maken,” vertelt Sonder.
Op 27 november organiseert de Faculteit der Maatschappij en Gedragswetenschappen van de University of Curaçao bovendien een symposium over leefstijl en gezondheid, waar ook het onderzoek van de Food Boost Challenge aan bod komt. Het evenement is open voor publiek.
