– DIENST TOESLAGEN ZOEKT CONTACT, MAAR VELEN ZIJN UIT BEELD VERDWENEN –
Toen Erica Wever in 2008 met haar kinderen op Curaçao op vakantie kwam, bleek het voor de kinderen helemaal geen vakantie, maar een verhuizing. “Ik ben gevlucht. Alles wat ik had opgebouwd in Nederland stortte in door de Toeslagenaffaire,” vertelt ze. “We zijn onder het mom van vakantie vertrokken, maar we zijn nooit meer teruggekeerd.”
De Toeslagenaffaire begon rond 2005 en draait om duizenden ouders die onterecht als fraudeur werden aangemerkt door de Nederlandse Belastingdienst. Het overgrote deel van deze ouders heeft een migratieachtergrond, en volgens Wever is zo’n 70 procent van Caribische afkomst. Ze moesten kinderopvangtoeslagen terugbetalen, vaak tienduizenden euro’s. In het geval van Wever ging het om ruim 40.000 euro. Als alleenstaande moeder van drie jonge kinderen kon ze dat niet opbrengen. “We konden niet meer ademen in Nederland.”
Erica Wever. Foto’s QuiJair Wever
“Na die brieven begon de ellende pas echt,” vertelt ze. “De Belastingdienst legde beslag op alles: mijn toeslagen, mijn huurtoeslag, mijn zorgtoeslag, mijn belastingteruggaven. Ik hield niets meer over. Alles waar ik recht op had werd ingehouden.” Wever had een stichting, zat als raadslid voor de SP in de stadsdeelraad van Amsterdam Centrum, was sociaal actief en had een goed leven opgebouwd in Nederland. Toch zag ze op een dag geen uitweg meer. Ze keerde noodgedwongen terug naar haar geboorteland, waar ze sinds haar zesde niet meer had gewoond. Wever: “Het was een vlucht, ingegeven door wanhoop. Ze beschouwden me als fraudeur, terwijl ik niets verkeerd had gedaan.”
‘Ze zijn niet verdwenen, ze zijn de hoop kwijt’
Dienst Toeslagen, onderdeel van de Belastingdienst van het Nederlandse ministerie van Financiën, is sinds kort een zoektocht gestart naar de groep: mensen die zich ooit aanmeldden als gedupeerde van het toeslagenschandaal, maar van wie ze ‘na meerdere pogingen via post, telefoon of e-mail’ niets meer hebben vernomen. Ook op Curaçao worden deze mensen gezocht.
Volgens Karima Ouadid, zelf ook gedupeerde, zijn velen onvindbaar omdat ze zich niet durven te melden. Ouadid woont in Duitsland en zet zich in voor gedupeerden die in het buitenland wonen. Ze kwam onlangs samen met een delegatie van ambtenaren van de Nederlandse gemeente Arnhem naar Curaçao. Tijdens dat bezoek spraken zij met lokale gedupeerden, overheid en maatschappelijke organisaties. “Die mensen zijn niet verdwenen, ze zijn de hoop kwijtgeraakt. Ze hebben zich ooit gemeld, maar nooit meer iets gehoord.”
Meer dan honderd slachtoffers op Curaçao
Volgens Wever wonen er inmiddels zeker honderden erkende gedupeerden op Curaçao. “En dat zijn alleen nog maar de mensen met wie we echt in contact staan. De daadwerkelijke groep is waarschijnlijk groter,” zegt ze. Een deel van hen heeft zich verenigd in lotgenotengroepen en komt regelmatig samen op conferenties en workshops. Wever richtte stichting Minority op, die zich inzet voor Caribische slachtoffers van de Toeslagenaffaire. Ze organiseren bijeenkomsten, bieden emotionele ondersteuning, delen informatie, en proberen politiek draagvlak te vinden bij lokale overheden.
Andere regels, minder rechten
Zowel Wever als Ouadid benadrukken dat er nog steeds verschil zit in de behandeling van gedupeerden die in het buitenland, zoals het Caribisch deel van het Koninkrijk wonen. “We hebben formeel dezelfde rechten als gedupeerden in Nederland, maar in de praktijk krijgen we minder ondersteuning,” zegt Wever. Zo moeten ouders op Curaçao wachten op erkenning voordat ze hulp krijgen, terwijl in Nederland ondersteuning vaak al tijdens het proces begint.
Oproep aan de overheid
De vrouwen hopen dat meer mensen zich melden en dat de overheid –lokaal en in Nederland – haar verantwoordelijkheid neemt. “We roepen Dienst Toeslagen op om niet alleen te zoeken via advertenties, maar in contact te treden met de lotgenotengemeenschappen hier,” zegt Ouadid, “en we vragen de Curaçaose overheid om hun rol te pakken.
Wat me opviel tijdens ons bezoek, is dat er op het eiland nauwelijks besef was van wat zich hier afspeelt. Zelfs organisaties die actief zijn op sociaal gebied waren flabbergasted. Er wordt niet over gesproken, simpelweg omdat men het niet wist. Nu willen ze er echt aandacht aan gaan besteden.”
Dienst Toeslagen nog niet gereageerd
Caribisch Netwerk heeft Dienst Toeslagen om een reactie gevraagd op de zorgen van de Caribische gedupeerden van de Toeslagenaffaire. Op het moment van schrijven is daar nog geen antwoord op gekomen.
